ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Dit schilderij (1918) door Nils Dardel is te zien in het Moderna Museet in Stockholm.
Gezond en gelukkig sterven
Reactie op het ZenActueel-artikel "De dood komt eraan" van Rients Ranzen
Jeanine Braat / Zen.nl Sittard-Geleen / 22 april 2025
In het prachtige ZenActueel-artikel De dood komt eraan las ik: “De wens blijvend iets voor anderen te betekenen lijkt mij cruciaal.” Die zin raakte me diep, want ik herken dat verlangen door mijn hele leven heen.
Definities van gezondheid
Een van de definities van gezondheid is niet alleen het ontbreken van ziekte, maar ook: gezondheid is iets kunnen betekenen voor een ander. Mijn leven heeft altijd in het teken gestaan van zorg. Als kind zorgde ik al voor “zielige” dieren – en dat doe ik nog steeds. In mijn werk werd het zorgen voor mensen: eerst kinderen, later volwassenen, en inmiddels vooral ouderen van 70 jaar en ouder. Mensen met een mentale, fysieke of zintuiglijke beperking.Veerkracht
Wat mij daarbij altijd geraakt heeft, is hoe veerkrachtig sommige mensen kunnen omgaan met ziekte, verlies of achteruitgang. Die blijven tot op hun sterfbed in staat om geluk te ervaren ondanks al hun beperkingen. Natuurlijk zijn er ook momenten van verdriet of boosheid, maar daaronder leeft bij hen vaak een diepe aanvaarding van wat er is.Volledig afhankelijk
Ik denk bijvoorbeeld aan een jonge vrouw met een ernstige vorm van MS. Ze is fysiek volledig afhankelijk van anderen. Toch begroet ze me telkens weer met een stralende lach en vertelt enthousiast over het boek (van vijf centimeter dik!) dat ze aan het lezen is, of over de podcast die haar raakte. Zij leert mij wat veerkracht betekent. En steeds opnieuw voel ik: ja, ik beteken misschien iets voor haar, maar zij betekent zeker zo veel voor mij. Dit is voor mij de kern van wat Rients het Bodhisattva-ideaal noemt: elkaar blijven inspireren. Niet alleen in het leven, maar zelfs richting het sterven.Gelukkig oud
Zelf hoop ik op een gelukkige oude dag én een gelukkig sterven. Niet in de zin van pijnloos of perfect, maar in de zin van: samen iets kunnen blijven betekenen voor elkaar, tot het einde. Zoals Arthur Nieuwendijk het zegt in zijn boek Verwacht geen applaus, bij Lojong-oefening 18: “Er is geen verschil tussen leven en sterven. Wat je nodig hebt om op een goede manier te sterven, is precies hetzelfde als wat je nodig hebt om op een goede en gelukkige manier te leven.”Oefening
Ik oefen dus elke dag opnieuw – door gelukkig te zijn met dat wat er is en met wat ik voor anderen kan betekenen.ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Kinderen lachen om niets, volwassenen huilen om alles.
Waar begint ik? deel 2
Waar begint ik? Verslag van het eerste zendoweekend in ’s-Hertogenbosch
Meer mediteren heeft effect
Jason Wirths visie vanuit zen op ecologie
Hoe zenvol is Trump?