ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Internationale dag van de vrouw
Bernadette Sōshin Kester / Zen.nl Rotterdam / Zen.nl Gouda / 27 maart 2025
In het hartje van Gouda, op het podium achter De Waag, hield Bernadette, namens Zen.nl Gouda, een speech in het kader van het thema: ‘Samen voor vrede en vrouwenrechten’. Behalve de boeddhistische, waren ook andere wereldbeschouwelijke stromingen vertegenwoordigd. Hieronder de tekst die Bernadette daar uitsprak.
Vandaag, 8 maart, is de internationale dag van de vrouw; 21 september de internationale dag van de vrede. Op dit moment, denken we aan beide: vrouwen en vrede.
We kunnen er op tenminste twee manieren aan denken. We kunnen inspiratie, energie en positiviteit putten uit al die moedige, standvastige en strijdbare vrouwen die overal ter wereld opkomen voor zichzelf, en die hun dochters en kleindochters steunen in hun strijd voor gelijkwaardigheid en geweldloosheid.
We kunnen ook al die vrouwen betreuren die gebukt gaan onder een leven in armoede, onderdrukking, slavernij, oorlogsgeweld én huiselijk geweld en zich daar niet tegen kunnen verweren.
Het eerste kan ons inspireren en ons hart vullen met moed, optimisme en positieve energie. Het tweede kan ons laten vollopen met zorg, pijn, angst en boosheid.
Er moet een middenweg zijn. De boeddhistische levensbeschouwing is er een van het midden.
In het boeddhisme spreken we van de drie vergiften: hebzucht, boosheid en verwarring, ofwel de dingen niet meer helder zien. Dit zijn de bronnen, de oorzaken van al het lijden, van al het lijden in de wereld én van ons eigen lijden.
Maar, zul je misschien denken, moeten we of mogen we ons dan geen zorgen maken, moeten we dan niet bang zijn en boos? Zonder hier met ja of nee op te antwoorden, kunnen we ons ook de vraag stellen: Hoe kunnen we ons verhouden tot wat er in de wereld gebeurt?
Een suggestie is om je verhouden tot je omgeving, de wereld, vanuit empathie en/of compassie.
Empathie is het vermogen om mee te voelen; mee te lijden: Ach wat erg, wat vreselijk, wat verdrietig. Op die manier verbind je jezelf met het leed van de ander. Dat is mooi en kan troostend zijn, maar het kan je ook uitputten en je kunt je er heel ellendig door gaan voelen. Daar heeft niemand wat aan.
Het boeddhisme stimuleert vooral compassie. Compassie wordt in het boeddhisme gesymboliseerd door Kwan Yin, de vrouwelijke boddhisatva (noem het een heilige) van het mededogen. Het verhaal gaat dat Kwan Yin het nirvana (vergelijk dit met het hemelrijk) pas in zou gaan, wanneer alle levende wezens vrij waren van lijden.
Compassie is op een andere manier invoelen. Het begint met empathie, maar het gaat wat verder. Met compassie proberen we ook te begrijpen waar het leed vandaan komt. Terwijl veel mensen het leed niet willen zien of zelfs ontkennen, betekent compassie het vermogen om open te staan voor het leed van anderen, de moed opbrengen je te laten raken, begaan te zijn met het lijden van anderen en waar dat kan de ander de hand te reiken. En waar mogelijk en gewenst te vragen: wat kan ik doen? Kán ik iets doen? Door compassie te tonen kan er ruimte en energie ontstaan.
Angstig zijn, boosheid voelen en uiten en verwarring zaaien, brengen alleen maar meer negativiteit teweeg, niet alleen in je eigen hart maar daarmee ook in de wereld. Want wij zíjn die wereld. Dat helpt dus niet, dat helpt jezelf niet, dat helpt de ander niet, dat helpt de wereld niet. Het lost niets op.
Kijken waar ruimte is, hoe klein ook, om iets te doen, brengt een positieve energie op gang. Soms kunnen we alleen maar begaan zijn en de mensen in oorlogsgebieden of andere ellendige situaties sterkte wensen. Maar we kunnen ook doneren, petities ondertekenen, er naartoe gaan en daar de mensen helpen of hier de mensen opvangen en veiligheid bieden. Soms kunnen we alleen maar begaan zijn met de buurvrouw of buurman verderop in de straat en haar het beste wensen, maar we kunnen ook een praatje maken, contact zoeken, vragen wat zij of hij nodig heeft. Als we maar doen wat we kunnen doen, hoe weinig dat ook lijkt. Dat brengt meer positiviteit, meer vrede in de wereld, er is al negativiteit genoeg.
Het boeddhisme is een levensbeschouwing en bovenal een praktijk, een praktijk die je elk moment kunt beoefenen. Uiteindelijk ben je niet wat je denkt, je bent niet je gedachten, je bent wat je doet. En we kunnen meer doen dan we denken.
In die boeddhistische beoefening, heb je oog voor de ander, kun je je oefenen in het voelen van compassie. Maar dat kan alleen als je ook oog voor jezelf hebt, niet op een egocentrische manier, maar door zelfonderzoek. Waar zit bij jouzelf de angst, de boosheid, de verwarring? Kun je compassie voelen naar jezelf wanneer het niet lukt te doen wat je wilde doen? Kun je mild zijn naar de ander én naar jezelf?
Zo brengen we meer vrede in ons hart en daarmee in de wereld.
Een beproefde methode om hierin te oefenen is de meditatie. Probeer eens een korte meditatie van drie minuten. Het is korte meditatie op compassie.
Ga even rustig zitten. Ontspan je schouders, leg je handen in je schoot. Zoek waar je ademhaling zit. Ontspan. Neem nu een persoon of een groep mensen in gedachten die jouw aandacht goed kan gebruiken. Op elke uitademing wens je diegene of diegenen geluk en vrede toe. Wat doet dit met jou?
ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Stilte 2.0 Leven met tinnitus
Wat wel werkt bij long-covid wordt niet genoemd
Doe mee aan onderzoek naar meditatie en eenzaamheid
Carl Gustav Jung en zen
Ontdek meer uren in een dag met zen
MARA ontmoeten?