ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven

Sheng Yen en de verlichting

21

Rients Ritskes / Taipei / 2 mei 2024

Sheng Yen was een zeer invloedrijke Chinese boeddhistische monnik, meester en geleerde en zonder twijfel de belangrijkste figuur in de verspreiding van het chanboeddhisme in Azië in de naoorlogse periode. Geboren op 22 januari 1930 in Nantong, China, trad hij al op jonge leeftijd in het klooster. In de jaren vijftig vluchtte Sheng Yen naar Taiwan vanwege de communistische vervolging van religieuze leiders in China. In Taiwan moest hij eerst in het leger, waarna hij zijn monastieke training afronde met een solo stilte-retraite van maar liefst zes jaar. Hij behaalde academische graden, waaronder een doctoraat aan de Rissho Universiteit in Japan. Hij werd bekend om zijn grondige kennis van boeddhistische teksten, wat hem hielp bruggen te slaan tussen verschillende boeddhistische tradities.

Dharma Drum Mountain

Sheng Yen stichtte wereldwijd verschillende organisaties, waaronder het Dharma Drum Retreat Center in New York en de Dharma Drum Mountain in Taiwan, die zich richten op onderwijs en het welzijn van de gemeenschap, overeenkomstig zijn visie van "het verlichten van de geest van de samenleving". Net als Zen.nl legde hij in zijn onderricht de nadruk op de meditatiepraktijk en de toepassing van de zenprincipes in het dagelijks leven. Hij was ook een productieve schrijver, met vele boeken en artikelen die inzichten bieden in de filosofie en praktijk van het chanboeddhisme. Zenmeester Sheng Yen overleed op 3 februari 2009, maar zijn invloed blijft voortbestaan door zijn uitgebreide werk en de talloze volgelingen die hij heeft geïnspireerd.

In het boek Volledige verlichting/Complete enlightenment behandelt zenmeester Sheng Yen de Sutra van volledige verlichting, een belangrijke mahayana-tekst die veel wordt gebruikt in Chan (Zen) training. Sheng Yen geeft in dit boek praktisch onderricht en uitleg, die de volgende belangrijke gedachten en principes omvatten:

1. Integratie van zen in de praktijk

Sheng Yen benadrukt dat ware verlichting niet alleen een moment van inzicht is, maar iets dat geïntegreerd moet worden in elke dagelijkse activiteit. Hij moedigt beoefenaars aan om meditatie te gebruiken als een middel om voortdurend bewustzijn en helderheid in het dagelijks leven te cultiveren.

2. Niet-vasthouden

Een kernthema in het boek is het idee van niet-vasthouden of niet-gehechtheid. Sheng Yen onderwijst dat ware vrijheid en verlichting voortkomen uit het loslaten van vasthoudendheid aan concepten, objecten en zelfs spirituele ervaringen.

3. De geest begrijpen

Het boek gaat diep in op de aard van de geest, waarbij Sheng Yen verduidelijkt dat de oorspronkelijke natuur van de geest zuiver en verlicht is. Het onthullen van deze natuur vereist het nodige zelfonderzoek en meditatie.

4. De rol van compassie

Compassie is een ander essentieel aspect in Sheng Yens onderricht. Hij legt uit dat verlichting niet alleen voor persoonlijk gewin is, maar natuurlijkerwijze leidt tot meer compassievol gedrag. (Dit doet erg denken aan de missie van Zen.nl: zoveel mogelijk mensen faciliteren in duurzaam geluk en welzijn. Sheng Yen zegt hier dus dat het voordeel van meditatie eerst door de beoefenaar wordt ervaren, waarna het op natuurlijke wijze ingezet dient te worden om anderen op het pad te helpen.)

5. Meditatie

Sheng Yen geeft in het boek concrete meditatie-instructies die helpen bij het realiseren van volledige verlichting. Deze omvatten zowel zazen als enkele andere introspectieve oefeningen die kunnen helpen dieper inzicht in de eigen geest te verkrijgen.

"Complete enlightenment" is zowel een filosofisch als praktisch boek dat de lezer uitnodigt om spirituele waarheden te verkennen en te integreren in het leven, waarbij Sheng Yen’s heldere en directe stijl van onderricht toegankelijk is voor zowel nieuwe als gevorderde beoefenaars van meditatie.

In zijn autobiografie onderstreept Sheng Yen, dat naast een goede meditatiemethode een goede leraar van essentieel belang is, ook al blijft de leerling altijd zelf verantwoordelijk voor het eigen pad en de eigen ontwikkeling. De adviezen van zijn leraren waren soms erg tegenstrijdig, dan moest hij weer meer mediteren, dan weer meer sutra’s bestuderen en deed hij dat, dan moest hij toch eigenlijk maar vooral houthakken. Zo werd hij vaak van het kastje naar de muur gestuurd maar kon deze veeleisende methode uiteindelijk zien als de juiste voor hem om zich verder te ontwikkelen. Hij schrijft dat hij juist zonder deze aanpak niet zou zijn geworden die hij werkelijk was. Dit verhaal doet mij erg denken aan mijn ervaringen in Japan, die vaak te absurd waren om over te schrijven, maar uiteindelijk mij het meest hebben geholpen.

Komende weekendsesshins zijn :

Vrijdag 10 t/m zondag 12 mei in De Maanhoeve
Vrijdag 31 mei t/m 2 juni in centrum Oostraven in Epe

Komende weeksesshins zijn:

Van 23 t/m 29 juni 2024 o.l.v. Rients Ritskes (nog 1 plaats vrij)
Van 6 t/m 12 oktober 2024 o.l.v. Arthur Nieuwendijk (nog 1 plaats vrij)

Van 19 t/m 25 januari 2025 o.l.v. Remko de Beer
Van 30 maart t/m 5 april 2025 o.l.v. Floor Rikken
Van 6 t/m 12 april 2025 o.l.v. Yvonne Visser
Van 29 juni t/m 5 juli 2025 o.l.v. Rients Ritskes
Van 5 t/m 11 oktober 2025 o.l.v. Arthur Nieuwendijk

ZenActueel Blog

Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel

ZenActueel nieuwe artikelen

Van hernia tot zen

Wat is angst en hoe er mee om te gaan

Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie

Experiment: Zie alles als een droom

Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt

Recensie Nexus van Yuval Noah Harari