ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
In Memoriam: Ton Lathouwers
Op 16 november 2024 overleed Ton Lathouwers op 92-jarige leeftijd. Zijn heengaan laat een grote leegte achter in de zenwereld en daarbuiten. Ton was een buitengewoon inspirerend mens, een leraar en denker die velen wist te raken met zijn warmte, wijsheid en humor.
Ik kende Ton persoonlijk goed, vooral van de redactievergaderingen van het inmiddels opgeheven kwartaalblad
ZEN. Van 1989 tot 1995 werkte ik daarin intensief met hem samen. Die vergaderingen waren meer dan werk; ze waren ontmoetingen waarin we, met koffie en gebak op tafel, openhartig konden praten en samen nadachten over zen en hoe we dat toegankelijk konden maken voor een breder publiek. Ton bracht altijd een bijzondere diepgang in, verrijkt door zijn enorme belezenheid en scherpe inzichten.
Ton begon zijn academische loopbaan als hoogleraar Slavische letterkunde in Leuven. De Russische literatuur en filosofie, met schrijvers als Dostojevski en Sjestov, vormden een belangrijke inspiratiebron voor zijn levensfilosofie. Tijdens zijn reizen door Azië ontdekte hij de zenbeoefening, die zijn leven veranderde. Uiteindelijk vond hij zijn spirituele thuis in de Chinese Ch’an-traditie, waarin hij in 1987 transmissie ontving als zenmeester onder de naam Hui Yu, wat “vriend van wijsheid” betekent.
Als zenleraar onderscheidde Ton zich door zijn radicale openheid en zijn overtuiging dat iedereen, zonder uitzondering, volledig geaccepteerd is zoals hij of zij is. Hij liet zien dat spiritualiteit geen afgesloten systeem hoeft te zijn, maar een weg van verbinding en compassie. Zijn leer stond in het teken van vertrouwen en solidariteit, en hij wist deze boodschap krachtig over te brengen in zijn teisho’s. Zijn benadering van zen was fundamenteel inclusief: voor hem ging het niet om regels of hiërarchie, maar om authentieke verbinding en wederzijds begrip.
Met de oprichting van
Maha Karuna Ch’an creëerde Ton een open gemeenschap waarin vrijheid en gelijkwaardigheid centraal stonden. Hij inspireerde zijn leerlingen om de zenpraktijk op hun eigen manier vorm te geven, zonder dogma’s of zware structuren. Zijn sesshins waren een weerspiegeling van zijn visie: informeel, doordrongen van humor, maar altijd gericht op de essentie van de beoefening.
Ton’s nalatenschap is groot. Zijn werk, zowel in zijn boeken als in de harten van zijn vrienden, collega’s en leerlingen, blijft een bron van inspiratie. Zijn boodschap van vertrouwen en inclusiviteit blijft ons aanmoedigen om met een open geest elkaar tegemoet te treden.
Met diepe dankbaarheid en respect
Rients Ran Zen
21 november 2024