whatsapp
 

 

ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven




Zen.nl, Zen, meditatie, leren mediteren, sesshin, Floor Rikken, zenmeester, afkeer, verlangen, mededogen, irritatie, verbondenheid, energie, ego



De rochelende zenmeester



Jeroen Maesschalck / Zen.nl Utrecht / 11 juni 2024

Jeroen beschrijft in dit artikel een merkwaardige oefening die tijdens de weeksesshin leidde tot een bijzondere ervaring. Hij verlangde terug naar die ervaring, maar dat gebeurde natuurlijk niet. In plaats daarvan gebeurde er weer iets heel anders. Lees hier zijn artikel over hoe hij zo tijdens de sesshin anders leerde omgaan met afkeer en verlangen.

Alledaagse koans

De sesshin begon met een rochelende zenmeester. Floor las bij het begin van de eerste teisho het verhaal ‘de rochelaar’ voor uit Het boek van alledaagse koans. Een vrouw hoort elke ochtend doorheen de dunne muren van haar appartement haar buurman, die ze nog nooit had gezien, luid rochelen. (En als Floor zo'n verhaal voorleest dan wordt er inderdaad luid gerocheld.) De vrouw stoort zich er enorm aan en geeft hem de bijnaam ‘de rochelaar’. Tot ze hem op een dag opnieuw hoort rochelen terwijl ze aan het mediteren is. Het rochelend geluid dringt ongefilterd tot haar door. “Iemand lijdt” dacht ze, en ze voelde spontaan mededogen.

Samenleven

Het verhaal paste mooi in het thema van de sesshin: ‘samenleven’. Samenleven betekent onvermijdelijk ook geïrriteerd worden door anderen. Dat irritaties oefenmateriaal kunnen zijn, dat een irritant geluid in de zendo een fantastische zenmeester kan zijn: ik had het al ervaren. In vorige sesshins had ik al momenten gehad waarin ik de vrijheid voelde om niet te reageren op een irritatiebron, om gewoon te observeren wat het doet met mij en het zo voorbij te zien gaan.

Niet-reageren

Maar de uitnodiging van Floor tijdens deze sesshin ging verder: probeer niet alleen vrijheid te verwerven in het niet-reageren, maar probeer je meditatie uit te breiden tot voorbij jezelf. Probeer niet enkel om ‘de rochelaar’ aan de andere kant van de dunne muur te verdragen; probeer te beseffen dat je zelf eigenlijk de rochelaar bent; dat je deel uitmaakt van hetzelfde.

Het geluid van vogels

Hoe juist die suggestie ook voelde; ze voelde vooral heel ambitieus. Dus ik besloot een stuk bescheidener te beginnen. Ik besloot me te focussen op het aangename geluid van vogels in de lente. Floor had daar ook een concrete oefening voor: probeer je adem tijdens de meditatie ‘op te rekken’, voorbij de grenzen van jouw lichaam, bijvoorbeeld tot bij een vogel, en zie hoever je daarin kunt gaan. Het leek me een nogal eigenaardige oefening, maar ik probeerde het. En toen gebeurde er iets, op de tweede avond van de sesshin: een heel intens moment van verbondenheid, dat me diep raakte op een manier die ik nog steeds niet begrijp. Die ‘de adem oprekken tot aan de fluitende vogel’ oefening had echt iets gedaan en dit beloofde een heel intense, rijke sesshin te worden.

Ik wilde terug

Toen begon het echte werk natuurlijk. Ik had het al gelezen: ook positieve ervaringen, zeker ook die tijdens het mediteren, moeten verwerkt worden. Maar ik kon het maar niet laten: ik wilde terug naar de intensiteit van dat moment. En natuurlijk kwam datzelfde moment nooit meer terug, hoezeer ik het ook hoopte (en vervolgens ook probeerde om het niet te hopen). Toch was die oefening niet alleen frustrerend. Na enkele dagen besefte ik dat ik mij veel minder ergerde aan triviale zaken dan in vorige sesshins. Die ‘oprek-oefening’ leek toch iets te doen. En toen kwam de laatste avond.

Een zijn

Floor had het in de loop van de week al een aantal keer gezegd: ‘Ik ben een lichaam; wij zijn een lichaam’. Ze zei: 'Tijdens de kinhin zijn we een lichaam met 96 benen'. De eerste keer dat ik dat hoorde vond ik dat vooral een grappig, surrealistisch beeld dat ik maar moeilijk uit mijn hoofd kreeg. Maar tijdens een van de kinhins op de laatste avond voelde ik ineens wat mij bij vorige sesshins eigenaardig genoeg nog nooit was opgevallen: de intensiteit van een groep die in dezelfde cadans en dus als een eenheid beweegt. Ik voelde hoe dit energie gaf en opzweepte, maar ook meteen hoe mijn ego zich ertegen verzette en er juist niet in wilde opgaan. Meteen wist ik waar ik de komende weken mee aan het werk kon. Toen ik in de trein op de terugweg irritatie voelde opkomen, over een luide beller in de stiltecoupé (hij was net niet aan het rochelen), wist ik meteen dat dit niet mijn laatste sesshin was geweest.

Komende weeksesshins zijn:

Van 23 t/m 29 juni 2024 o.l.v. Rients Ritskes (wachtlijst)
Van 6 t/m 12 oktober 2024 o.l.v. Arthur Nieuwendijk (wachtlijst)

Van 19 t/m 25 januari 2025 o.l.v. Remko de Beer
Van 30 maart t/m 5 april 2025 o.l.v. Floor Rikken
Van 6 t/m 12 april 2025 o.l.v. Yvonne Visser
Van 29 juni t/m 5 juli 2025 o.l.v. Rients Ritskes
Van 5 t/m 11 oktober 2025 o.l.v. Arthur Nieuwendijk