whatsapp
 

 

ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven




Zen.nl, Zen, meditatie, leren mediteren, rituelen, mentale flexibiliteit, olympische spelen, stress, prestaties, succes, fysieke conditie, introductiecursus, bijgeloof, sporten, Lieke Klaver, concentratie, ritme



De kracht van rituelen en mentale flexibiliteit in de topsport
Hoe rituelen en mentale flexibiliteit prestaties verbeteren



RanZen / Zen.nl Nijmegen / 8 augustus 2024

Lieke Klaver's recente prestaties op de 400 meter vielen tegen, ondanks hoge verwachtingen en kans op goud tijdens deze wedstrijd op de Olympische Spelen in Parijs. Wat ging er mis? Stress door een valse start lijkt een grote rol te hebben gespeeld. Maar zijn er andere factoren die hieraan hebben bijgedragen? De steeds verbeterde wereldrecord laten zien dat er meer speelt. Een van de redenen is de toenemende perfectionering van rituelen. Rituelen zijn in het algemeen ontstaan om moeilijke taken gemakkelijker te maken, en in dit artikel onderzoeken we hoe rituelen en mentale flexibiliteit atleten helpen hun prestaties te verbeteren. Lees ook dit recente artikel over hetzelfde onderwerp.

Rituelen: een onmisbare sleutel tot succes

Rituelen spelen een cruciale rol in de voorbereiding en prestaties van topsporters. Ze bieden structuur en een gevoel van controle, wat bijdraagt aan het zelfvertrouwen van de atleet. Bedenk hoe voor jezelf en veel anderen de simpele rituelen van ontbijten van groot belang zijn voor het verloop van je dag. Geen rustig kopje thee of koffie ’s ochtends is voor velen van ons geen goed beging van de dag. In de sport geldt hetzelfde: rituelen helpen atleten om in de juiste mentale en fysieke conditie te komen voor hun prestaties.

In onze introductiecursus zenmeditatie besteden we daarom veel aandacht aan rituelen. Het is duidelijk dat rituelen, hoe onbeduidend ze ook lijken, vaak essentieel zijn. Onderzoek toont aan dat hoe hoger het sportniveau, hoe meer atleten gebruik maken van rituelen. Wat vroeger als bijgeloof werd gezien, wordt nu erkend als een functionele methode om prestaties te verbeteren.

Rituelen in actie: tennis en schaatsen

In sporten zoals tennis en schaatsen is de kracht van rituelen duidelijk zichtbaar. Vroeger waren er grote verschillen in de manier van opslaan in tennis, maar tegenwoordig is de opslag bij de professionals volledig geritualiseerd. Dit zorgt ervoor dat de bal met steeds hogere snelheid over het net gaat. En in de schaatswereld zijn er tegenwoordig veel minder valse starts dan tien jaar geleden omdat de startprocedure tegenwoordig veel nauwkeuriger wordt uitgevoerd, wat leidt tot betere prestaties.

Een afwijking van dit ritueel kan desastreuze gevolgen hebben, zoals bij Lieke Klaver gebeurde. De starter van haar 400 meter wachtte (volgens de gangbare norm) veel te lang met het startschot, waardoor Klaver uit haar concentratie werd gehaald. Deze variatie van het startritueel had een negatieve invloed op haar prestaties. In interviews zegt Klaver: 'Dit was heel raar, ik snap het ook niet. Ik weet niet wat er misging. Het ging gewoon niet goed, punt. Het startschot duurde heel lang en daarna kwam ik er niet goed in.'

Haar coach Laurent Meuwly verklaarde haar matige optreden onder andere als volgt: 'Lieke raakte uit haar concentratie door de startprocedure. Het duurde zo lang. Ze dacht dat er een technisch probleem was, ging weer zitten, kreeg een gele kaart en moest uitleg geven aan de scheidsrechter. Vervolgens had ze bij de tweede start een misstap in haar eerste vier passen en raakte ze uit haar ritme.'

Mentale flexibiliteit: de tweede sleutel tot succes

Naast rituelen is mentale flexibiliteit een andere belangrijke factor voor succes in de sport. Atleten moeten kunnen omgaan met onverwachte omstandigheden, zoals weersomstandigheden, lawaai uit het publiek of zelfs fouten van de starter. Mentale training, zoals zenmeditatie, helpt atleten om met deze onverwachte situaties om te gaan. Mentale training leert atleten niet alleen de kracht van rituelen te benutten, maar ook om flexibel te zijn en onverwachte gebeurtenissen te verwerken. Tijdens meditatie leren sporters hun gedachten te beheersen en hun angsten los te laten, wat essentieel is voor het visualiseren en uitvoeren van hun prestatie.

De kracht van ritueel ademen

In het mediteren staat de manier van ademen heel centraal. Door meditatie leren we rustiger adem te halen en wie zijn ademhaling beheerst, beheerst zichzelf. Deze rust vormt de basis voor elke goede prestatie. Daarom is mentale training, zoals bijvoorbeeld in de vorm van zenmeditatie, niet alleen aan te raden voor topsporters, maar voor iedereen die het beste uit zichzelf wil halen.