ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Illustratie gemaakt door auteur met Chat-GPT
Chat-GPT zenvol?
1. Persoonlijke onderzoeksassistent
Met AI kunnen zeer gerichte zoekopdrachten worden uitgevoerd, wat nuttig is voor het vinden van informatie over levensstijl, gezondheid en relaties.2. Coach en vertrouweling
Een chatbot zoals Chat-GPT kan fungeren als een luisterend oor voor persoonlijke kwesties, en biedt specifieke antwoorden die voor veel mensen nuttig kunnen zijn.3. Therapeut en arts
Veel artsen en therapeuten maken reeds gebruik van AI en vooral artsen stellen daardoor vaak betere diagnoses. Chatbots kunnen uiteraard ook aan leken advies geven over psychologische -en gezondheidskwesties.4. Guru
Chopra is vooral enthousiast over het potentieel van AI om mensen te helpen diepe wijsheid te bereiken. De traditionele rol van de guru, die verlichting en spirituele begeleiding biedt, kan worden vernieuwd met AI, waarbij het vinden van je eigen levensdoel centraal staat. Chopra stelt dat AI kan helpen bij dagelijkse motivatie, meditatie, visualisaties, advies en inspiratie. Hij stelt zelfs dat AI een middel is om de ware aard van het bewustzijn te ontvouwen en dat het mensen kan helpen hun eigen diepe wijsheid te ontdekken. Chopra, een vooraanstaand pionier in integratieve geneeskunde en persoonlijke transformatie, is auteur van meer dan negentig boeken en is actief in zowel de academische wereld als op het gebied van welzijn en spiritualiteit.Ad 1
Zelf heb ik vooral ervaring met Chat-GPT als schrijf- en onderzoeksassistent. En die ervaringen zijn bijzonder positief. Ik ervaar het als een soort super slimme Wikipedia, die je niet alleen helpt om veel dingen heel snel te vinden en op een rijtje te zetten, maar het is ook behulpzaam bij het vinden van de juiste formuleringen die bruikbaar zijn voor je eigen tekst. Natuurlijk, Chat-GPT is beslist niet in alle opzichten betrouwbaar, dus wees gewaarschuwd, maar Google en Wikipedia zijn dat net zomin en onze encyclopedie die we vroeger thuis hadden zat er ook weleens naast.Ad 2
Chat-GPT als coach en vertrouweling was bij mij nog niet opgekomen als optie, maar de moeite van het uitproberen waard. Ik legde Chat-GPT een vraag voor over verslaving. Onlangs werd ik als zenleraar met deze vraag geconfronteerd en had daar niet onmiddellijk een deskundig antwoord op. Ik raadpleegde een collega die in de verslavingszorg werkte en zag dat Chat-GPT met nagenoeg hetzelfde antwoord kwam als mijn ervaren collega. Hieronder de vraag en het antwoord van Chat-GPT: De vraag: Is iemand verslaafd aan seks wanneer deze dagelijks masturbeert? Chat-GPTs antwoord: Of iemand seksueel verslaafd is, kan niet alleen worden bepaald op basis van de frequentie van masturbatie, zoals dagelijks masturberen. Seksuele verslaving wordt gekenmerkt door een aantal factoren, waaronder de mate waarin het gedrag invloed heeft op iemands dagelijks leven, relaties, werk en emotioneel welzijn. Masturbatie is een normaal en gezond onderdeel van menselijke seksualiteit. Voor veel mensen is dagelijks masturberen een normale en gezonde uiting van hun seksualiteit. Het wordt echter als problematisch beschouwd als het: 1. Interfereert met dagelijkse verantwoordelijkheden of sociale activiteiten. 2. Leidt tot verwaarlozing van belangrijke relaties, werk of hobby's. 3. Een manier is om te ontsnappen aan problemen of negatieve gevoelens. 4. Niet kan worden beheerst ondanks de wens om het te verminderen of te stoppen. 5. Gepaard gaat met gevoelens van schuld, schaamte of depressie. Als iemand zich zorgen maakt over zijn of haar masturbatiegewoonten en de impact ervan op zijn of haar leven, kan het raadzaam zijn om met een gezondheidsprofessional te praten, zoals een psycholoog of seksuoloog. Deze professionals kunnen helpen bij het beoordelen van het gedrag en het bieden van begeleiding of behandeling indien nodig.Ad 3.
Merel, mijn echtgenote werkt als medisch onderzoeker en van haar weet ik hoe snel AI in het ziekenhuis en in wetenschappelijk onderzoek aan terrein wint. Onlangs kwam zij thuis met de onderstaande afbeelding (bron: Tenwise) die laat zien welke voedingsmiddelen en voedingsstoffen een preventief effect lijken te hebben op het ontstaan van Alzheimer en Parkinson. Hoewel deze afbeelding het destillaat toont van duizenden studies is hiermee nog niks bewezen, het zijn aanwijzingen op basis van alle bestaande literatuur. Het is in feite een gevisualiseerde hypothese (in buitengewoon kort tijdsbestek tot stand gekomen), die gericht vervolgonderzoek mogelijk maakt. Om zonder AI tot een vergelijkbare hypothese te komen zou jaren werk zijn.
Ad 4
Ik ken Chat-GPT ook niet als guru, dus opnieuw een aanleiding om het uit te proberen. De vraag: wat zou een zenmeester mij adviseren? Chat-GPT antwoordt: Een Zenmeester zou vandaag waarschijnlijk adviseren om in het huidige moment te leven en aandachtig te zijn. Zen legt de nadruk op 'zazen', of zittende meditatie, als een weg naar zelfinzicht en het ervaren van de aard van de werkelijkheid. Hier zijn enkele mogelijke adviezen: 1. Richt je aandacht volledig op het huidige moment. Observeer je gedachten, gevoelens en de wereld om je heen, zonder oordeel. 2. Concentreer je op je ademhaling. Dit helpt om je geest te kalmeren en je bewust te worden van het nu. 3. Probeer je gehechtheid aan materiële dingen, resultaten en zelfs gedachten, los te laten. In Zen gaat het om het vinden van vrede in het 'zijn', niet in het 'hebben'. 4. Accepteer de realiteit zoals die is, zonder te proberen deze te veranderen. Dit betekent het omarmen van zowel plezier als pijn, zonder weerstand. 5. Wees vriendelijk en meelevend naar jezelf en anderen. Mededogen is een kernaspect van Zen en draagt bij aan innerlijke vrede. 6. Of je nu eet, loopt, of wast, doe het met volle aandacht. Vind de vreugde en het leerzame in de eenvoudige dagelijkse bezigheden. 7. Breng tijd door in stilte om je innerlijke stem en intuïtie beter te horen. Stilte is vaak waar inzicht en rust gevonden worden. Vervolgens vraag ik: Dat zijn wel goede adviezen, maar ook wat veel. Waarmee moet ik vandaag beginnen? Chat-GPT antwoordt: Begin vandaag met het beoefenen van aandacht. Dit is een fundamenteel en toegankelijk startpunt dat de basis vormt voor vele andere zenpraktijken. Mindful zijn helpt je om in het huidige moment te zijn en je bewust te worden van je gedachten, gevoelens en sensaties zonder oordeel. Hier is een eenvoudige manier om te beginnen: 1. Neem een moment van stilte: Zoek een rustige plek waar je een paar minuten ongestoord kunt zitten. 2. Focus op je ademhaling: Sluit je ogen en breng je aandacht naar je ademhaling. Voel hoe de lucht in- en uit je longen stroomt. 3. Observeer je gedachten: Merk op dat gedachten in je opkomen. Observeer ze zonder erin mee te gaan of ze te beoordelen. Laat ze voorbijgaan als wolken in de lucht. 4. Keer terug naar je ademhaling: Elke keer als je merkt dat je afgeleid bent, breng je je aandacht zachtjes terug naar je ademhaling. 5. Wees vriendelijk voor jezelf: Wees niet streng als je afgeleid raakt. Mindfulness gaat over oefenen en wennen aan het aanwezig zijn in het moment. Begin met deze oefening voor slechts vijf minuten per dag. Je kunt de duur geleidelijk verlengen naarmate je comfortabeler wordt met de praktijk. Zen kan op elk moment van de dag worden beoefend, of je nu wacht in de rij, loopt, eet, of zelfs werkt. Het draait allemaal om het bewust ervaren van het huidige moment. Het is natuurlijk allemaal wat algemeen, maar ook best goed en volledig en als zenmeester vind ik dat er niets mis is met het Chat-GTP antwoord. Ik stel nog een vraag, namelijk of het goed is mijn dagelijkse beoefening van 2 x 25 minuten te verhogen naar 6 x 25 minuten en dit is het antwoord van ChatGPT: De beslissing om je meditatiepraktijk te intensiveren door zesmaal 25 minuten per dag te mediteren in plaats van tweemaal, hangt af van verschillende factoren, waaronder je persoonlijke schema, je verplichtingen, en hoe deze verandering je dagelijkse leven en welzijn zou beïnvloeden. Hier zijn een paar overwegingen: Balans met Dagelijkse Verantwoordelijkheden: Zorg ervoor dat deze intensivering van je meditatiepraktijk in balans is met je werk en andere dagelijkse verantwoordelijkheden. Het is belangrijk dat meditatie je leven verrijkt en niet als een extra stressfactor voelt. Kwaliteit boven Kwantiteit: De kwaliteit van je meditatie is vaak belangrijker dan de hoeveelheid tijd die je eraan besteedt. Langere of meer frequente sessies kunnen zeker voordelen hebben, maar het is cruciaal om alert te blijven op de diepte en aandacht van je praktijk. Geleidelijke Toename: Als je besluit om de frequentie van je meditatie te verhogen, overweeg dan om dit geleidelijk te doen. Spring niet direct naar zes sessies per dag, maar voeg geleidelijk extra sessies toe en kijk hoe je lichaam en geest reageren. Luister naar je Lichaam en Geest: Let op de signalen van je lichaam en geest. Als je je overweldigd of vermoeid voelt, kan het zijn dat je je praktijk moet aanpassen. Flexibiliteit: Wees flexibel in je benadering. Sommige dagen heb je misschien tijd en energie voor meer meditatiesessies, terwijl op andere dagen minder mogelijk is. Integratie in het Dagelijks Leven: Denk ook aan manieren om mindfulness en meditatieve aandacht in je dagelijks leven te integreren, buiten de formele zitmeditaties om. Raadpleeg je Leraar of Gemeenschap: Als je deel uitmaakt van een zen-gemeenschap of een leraar hebt, kan het nuttig zijn om met hen te overleggen over je plannen om je praktijk te intensiveren. De sleutel is om een evenwicht te vinden dat je helpt om zowel je zenpraktijk te verdiepen als een gezond en evenwichtig leven te leiden. Ook met dit antwoord is niks mis. Het wordt tijd om Chat-GTP's grenzen op te zoeken en naar een koan-antwoord te vragen. Dus is de vraag: ben je ook thuis in de wereld van de zenkoans? Zo ja, wat is het antwoord op de koan van "één klappende hand"? Chat-GTP antwoordt: Ja, ik ben bekend met de wereld van zenkoans. Koans zijn raadselachtige uitspraken of verhalen in het zenboeddhisme, gebruikt om meditatie te verdiepen en het rationele denken te overstijgen. Het doel van een koan is niet om een logisch antwoord te vinden, maar om de geest te openen voor diepere inzichten en ontwaken. De koan van "één klappende hand" is een klassiek voorbeeld. Deze koan vraagt: "Wat is het geluid van één klappende hand?" In het traditionele idee van klappen, zijn twee handen nodig om een geluid te maken. Deze koan daagt de normale perceptie van realiteit uit en moedigt de beoefenaar aan om voorbij de dualistische manier van denken te gaan. Het "antwoord" op deze koan is niet iets dat in woorden uitgedrukt kan worden. In de zenpraktijk wordt van de student verwacht dat hij of zij diep mediteert op de koan en uiteindelijk een persoonlijk inzicht of ontwaken (satori) bereikt dat verder gaat dan intellectuele antwoorden. Dit inzicht wordt vaak gepresenteerd aan en gevalideerd door een leraar in een persoonlijk onderhoud (dokusan). In de context van zen is het belangrijk te begrijpen dat koans niet bedoeld zijn om opgelost te worden op de manier waarop raadsels of puzzels dat worden, maar eerder middelen zijn om de geest te openen voor nieuwe dimensies van bewustzijn en begrip. Ook dit antwoord klopt weer heel aardig. Ik zou er net iets anders op antwoorden, maar ik zou dit antwoord toch zeker met een rapportcijfer 8 beoordelen.Discussie
Chat-GPT werkt voor mij ondersteunend bij het doen van onderzoek en helpt me mijn teksten verder te verbeteren. Door het artikel van Chopra ben ik mij meer bewust geworden van de voordelen die het voor organisaties en privé-personen kan hebben. Toch moeten ook de potentiële problemen die AI met zich mee kan brengen benoemd worden, zoals bijvoorbeeld: 1. Ondermijning van persoonlijke talentontwikkeling 2. Bedreiging van werkgelegenheid 3. De grote hoeveel energie die al deze dataverwerking kost 4. De relatieve (on)betrouwbaarheid ervan die niet voor iedereen even duidelijk is 5. De ondoorzichtigheid van de gegenereerde data, waardoor verkeerde beslissingen met verregaande gevolgen kunnen worden genomen. Denk aan de toeslagenaffaire en bankencrises. 6. AI in handen van criminelen 7. AI dat zelfstandig ongecontroleerd gaat handelenConclusie
De maatschappelijke consequenties van AI in het algemeen zijn niet te overzien. De positieve niet en de negatieve evenmin. Bij de introductie van internet dachten velen dat de toegankelijkheid van informatie voor iedereen zou bijdragen aan de oplossing van veel problemen en dat vrede daardoor dichterbij zou komen. En inderdaad veel informatieproblemen zijn opgelost, maar er zijn andere problemen bij gekomen die niet door internet zijn opgelost en mogelijk zelfs verergerd. Denk aan het milieu, de verstedelijking en overbevolking, de toegenomen tweedeling op veel gebieden en de toegenomen geopolitieke spanning en conflicten. Kortom, Chat-GPT (als een vorm van AI) is in veel opzichten handig en nuttig. In veel facetten van het culturele, maatschappelijke en economische leven kan het de efficiëntie en productie verder versnellen en vergroten. Per saldo vrees ik dat - hoewel de ontwikkeling van AI niet tegen te houden lijkt te zijn - deze net als alle mechanisering en automatisering de wereldwijde consumptie snel verder zal doen toenemen. En op die manier dragen Chat-GPT en AI in het algemeen waarschijnlijk vooral bij aan het verder belasten van het milieu en brengen zo de biodiversiteit en leefbaarheid op aarde verder in gevaar. Zondag 16 juni is er een themadag over: Zen, AI en de waarheid. Klik hier voor meer informatie en om je in te schrijven.ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Arjen oefent compassie Help hem als je wilt
Interview Anne Peters: ‘veerkracht en flexibiliteit, dat is waar zen om draait.’
Meditatie in plaats van Medicatie
Zentuinen studiereis begonnen
Kandinsky ontroert
Angst: een toenemend probleem