ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Autisme en zendokussentjes
Start introductiecursus
In september twee jaar geleden begon ik met de introductiecursus bij zenmeester Yvonne Visser in Amersfoort. Ik stapte als een van de eerste de zendo binnen en kon ik kiezen tussen zeventien plaatsen. Ik koos een plek naast de deur, aan de rand van een rij. Zo’n open plek koos ik wel vaker en dat bleef dan ook vrijwel altijd mijn plek. Die had ik volgens mijn bubbels nodig: ‘Ik heb autisme dus ik moet een vaste plek, de spanning die ik voel als ik tussen twee mensen zit wil ik niet.’ Na de tweede les vroeg ik aan Yvonne of ik een vaste plek mocht. ‘Nee, dat kan niet’, zei ze; die verantwoordelijkheid liet ze in het geheel bij mij. Teleurgesteld liep ik naar huis. De eerste vijf lessen was ik al zo’n 25 minuten vóór de start aanwezig, zodat ik zeker wist dat ik op “mijn” plekje kon zitten. Met enige haast en onrust liep ik dan van mijn huis naar de zendo, bang dat iemand me nét voor zou zijn.Verzet tegen verandering
Inmiddels hadden we ons doel voor de introductiecursus Leer denken wat je wilt denken geformuleerd. Ik schreef op: met de fiets op kampeervakantie. Ik voelde een verlangen naar meer vrijheid. In mijn dagelijks leven hield ik hardnekkig vast aan het vertrouwde en wilde controle houden over veranderingen, misschien die zelfs wel ontwijken. Het is wel eens voorgekomen dat ik me er zo tegen verzette dat ik een vakantie maar bleef uitstellen terwijl ik wel degelijk het verlangen had om op vakantie te gaan. Hoe groter mijn verzet, hoe groter de angst voor de verandering werd, leek wel. Ik zat vast in een vicieuze cirkel. In november had ik een persoonlijk onderhoud met Yvonne. Ik weet nog goed dat ze zei: ‘Alles is verandering, we zien het alleen niet altijd. Het verzet tegen verandering kost veel energie en leidt tot verstarring. Probeer vertrouwen te krijgen in verandering.’ In de daarop volgende dagen voelde ik inspiratie maar ook irritatie en onthutsing. Ik dacht continue: ik wil geen verandering en hoef het ook niet te kunnen, hoor! In deze gedachte herkende ik het verzet waar Yvonne het over had. En dit soort gedachten had ik natuurlijk veel vaker, op momenten dat het niet ging zoals ik in mijn hoofd had. Bijvoorbeeld als er iemand in mijn straat met een bladblazer de boel ging schoonmaken. Dat geluid was het beginpunt van irritatie, gevoed door een hele reeks gedachten: Waarom moet dit in de ochtend? De wereld is veel te luid! Het kost me hier te veel energie! Ik kan hier niet tegen! Gedachten om moe van te worden, ja. Hierdoor leek een geluid alleen maar sterker te worden, al helemaal als ik vanuit het raam ging kijken hoelang het nog zou kunnen gaan duren.Ontbubbelen
Na het gesprek met Yvonne veranderde ik mijn doel: elke les op een andere plek in de zendo zitten. Eigenlijk wist ik al vanaf de tweede les dat dit mijn doel moest worden maar ik wilde er niet aan. Ik dacht: te moeilijk, te oncomfortabel. En ook: dat hoef (en kan) ik niet als autist. Je kunt gerust stellen dat ik – zonder dat ik het doorhad – was samengevallen met mijn autisme. Sinds mijn diagnose zijn er veel bubbels bijgekomen. ‘Wie je bent als uniek persoon gaat aan die classificatie voorbij’, zei Yvonne tegen me. Ik merkte een grote opluchting, alsof ik weer ergens naar terug mocht. Naar een versie van mezelf die ik onbewust had “weg gebubbeld”. De eerste les dat ik op een andere plek en tussen twee mensen in de zendo had plaatsgenomen voelde ik inderdaad spanning. Ik geloof dat die vooral gevoed werd door mijn gedachten: jij zit te dichtbij, zij ademt te luid, ik kan dit niet, ik wil dit niet, waarom moet ik dit doen? Maar ik merkte ook dat er toch iets hetzelfde bleef: het feit dat er een les was, mijn ademhaling en het vermogen om daar naar terug te keren. Elk les werd het iets gemakkelijker om een andere plek te kiezen en op een gegeven moment, ik geloof ergens in januari, voelde ik zelfs vreugde: ik stapte toen een vollere zendo binnen en ik merkte dat het niet meer zo veel uitmaakte waar ik ging zitten.Effect in dagelijks leven
Het werkte ook in mijn dagelijks leven door: zo nam ik vaker een andere weg van en naar de zendo en hechte ik minder waarden aan gedachten die opkwamen bij het horen van bijvoorbeeld bladblazers. Ik ben minder gaan handelen vanuit bepaalde ideeën wat ik moet afkeuren of verlangen, wat ik moet doen en moet laten, omdat mijn brein ‘nu eenmaal’ zo is ingesteld - al zijn er nog steeds momenten waarop ik handel vanuit autismebubbels. Echter, door het mediteren merk ik die nu sneller op en is er ruimte voor andere indrukken, die beter passen bij wie ik ben en hoe ik me wil verhouden tot de wereld. Ik voel meer vrijheid dan aan het begin van de introductiecursus. Wat verlang ik voorbij alle ideeën over mezelf? Het blijft een zoektocht naar wat ik echt nodig heb en wat ik denk nodig te hebben; een oefening in goed voelen. Het is een weg van de bubbels naar de puntjes, een weg van het aanvaarden van verandering. En zo kon ik uiteindelijk met tent en fiets op pad, de vrijheid tegemoet.ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Sesshin-ervaringen
Tommy Wieringa plant eerste boom
Is SMART wel zo smart?
In Memoriam: Ton Lathouwers
Arjen oefent compassie Help hem als je wilt
Interview Anne Peters: ‘veerkracht en flexibiliteit, dat is waar zen om draait.’