ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Moeilijk en daardoor de moeite waard
Bernadette Kester /
Zen.nl Rotterdam / 16 mrt. 2023
Onder de mooie titel Aandacht en Verwondering verscheen onlangs in ZenActueel een artikel in twee delen, geschreven door de nu tachtigjarige Vlaamse filosoof Herman De Dijn. Aandacht en verwondering zijn begrippen die mijn zenhart sneller doen kloppen. Als een van de redacteuren van ZenActueel kreeg ik zoals gebruikelijk de stukken een dag voor publicatie onder ogen. Ik las de introductie en reeds na de eerste paragraaf dacht ik: wat een taalgebruik! Mooi, maar veel filosofisch jargon. Willen we dit onze lezer aandoen? Mensen zullen na de eerste regels geheid afhaken, dacht ik. Of was ik mijn eigen frustratie aan het projecteren op de beoogde lezer?
Oude bubbeltjes
Oude bubbeltjes drongen zich op. Aan het begin van mijn studie, alweer enige tijd geleden, kreeg ik zo nu en dan ook filosofische teksten voorgeschoteld die vol stonden met academisch jargon. Het waren teksten die ik niet of moeizaam kon ‘hertalen’ naar iets concreets, naar iets uit mijn eigen leefwereld. Maar hoewel dit soort teksten me soms een wat machteloos gevoel gaven, kon ik ze ook niet loslaten, omdat de onderwerpen (geschiedenis, kunst, cultuur) me mateloos boeiden. Wat hadden deze teksten mij te zeggen? Wat voor inzichten konden ze mij brengen? Wat konden ze voor mij verwoorden waar ik zelf geen woorden voor had? Volhardend als ik was, bleef ik me aangetrokken voelen tot moeilijke teksten. Ik vervloekte ze soms, maar wilde ze ook doorgronden. Zo nodigde een docent (ook een Vlaamse filosoof) een aantal studenten eens uit om een kunstfilosofisch boek te gaan bestuderen door middel van
close reading. Vanzelfsprekend deed ik mee. Het werd een van mijn mooiste studie-ervaringen. Ik vond het geweldig boeiend om zoveel tijd en zulke intense aandacht te geven aan de woorden en de zinnen van de desbetreffende filosofische tekst. Hoewel ik lang niet alles begreep heb ik zelfs nu nog de kern ervan onthouden.
Buiten de comfortzone
Mijn gevoel is dubbel. Enerzijds houd ik van heldere teksten over complexe onderwerpen. Dat is lezen binnen de comfortzone. Anderzijds voel ik ook de uitdaging om teksten te doorgronden die in complexe bewoordingen boeiende onderwerpen behandelen. Dat is lezen buiten de comfortzone. Mijn ervaring is dat vroeg of laat er een of soms meerdere kwartjes vallen. Dan voel je de transformatie van frustratie naar inspiratie, een magisch moment. Rients advies - onlangs op een ziopdag - was niet voor niets: léés af en toe een moeilijk boek!
Proces en inzicht
Dat was me toen uit het hart gegrepen. Want ik heb ervaren wat een enorme voldoening het kan geven om een ingewikkeld boek of artikel te lezen en dan te merken dat het begrip soms na weken, maanden of zelf jaren zich verdiept. Maar dat is niet alles, met enige oefening is het het lezen zelf, het speuren en worstelen met de tekst, dat reeds voldoening geeft. Een als moeilijk ervaren tekst is als een mooie koan, het gaat om het proces, met inzicht als gevolg.
Ik las De Dijn en stuitte op woorden en zinnen die ontoegankelijk schenen, maar ik las dóór en vond een paar nieuwe inzichten.
Suggestie: neem de tijd en lees beide eerder in ZenActueel gepubliceerde artikelen van De Dijn.
Aandacht en verwondering 1
Aandacht en verwondering 2
Doe mee aan de themadag
Zenvolle rituelen van zondag 19 maart 2023.
'Ik wil niet' ligt op het kerkhof
Zen, oorlog en vrede - verslag
Autisme en zendokussentjes
Sesshin-ervaringen
Tommy Wieringa plant eerste boom
Is SMART wel zo smart?