ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Klimaatactie vanuit compassie
Jetty Ferwerda /
Zen.nl Tilburg / 10 oktober 2023
Jetty is zenleraar in opleiding, geeft meditatieles aan gevorderden in Tilburg en is voorzitter van de Stichting Vrienden van Zen.nl, maar dat vind ze niet genoeg. Geïnspireerd door alle nieuws en ontwikkelingen rond het klimaat wil ze meer doen voor mens en milieu en besloot voor het eerst in haar leven te gaan demonstreren, en wel langs de A12. Hier lees je haar motieven en ervaringen.
Mede naar aanleiding van Jetty's artikel organiseren we op 12 november een themadag Zenvol actievoeren in Amsterdam en nodigen iedereen uit ’s middags mee te lopen in de klimaatmars.
Het strijdlied van Extinction Rebellion (XR) echoot nog na in mijn hoofd. De dag ervoor heb ik, als supporter, de demonstranten die de A12 in Den Haag blokkeerden ondersteund met mijn aanwezigheid en stem. "
You are not alone" riep ik met duizenden anderen, nadat demonstranten door het waterkanon waren natgespoten en enkelen zich in hun ondergoed voor de tank posteerden. In de uren daarvoor maakten we onze aanwezigheid duidelijk met meer muziek, aanmoedigingskreten, toeters, bellen, toespraken en spandoeken. Om mij heen zag ik jonge gezinnen, wetenschappers, studenten, grootouders met hun kleinkinderen, mannen en vrouwen zoals jij en ik. Ons punt? Algemeen: Serieuze aandacht en actie van de Nederlandse regering om de klimaatcrisis aan te gaan. Op de dag zelf: de afschaffing van fossiele subsidies aan grote industriële vervuilers.
Het was mijn eerste keer bij een demonstratie. En ik sta nog steeds versteld van mijzelf. Ik, die het liever allemaal vanaf de zijlijn gadesla en zich niet druk wil maken over iets waar ik geen invloed op denk te hebben. Mijn zorg om het milieu en mijn frustratie dat hier te weinig aan gedaan wordt, hebben me uiteindelijk de weg gewezen. Ik heb mijn emoties welbewust gevolgd. In het boek '
Leer Voelen wat je wilt Voelen' stelt
Rients Ritskes immers dat emoties een kompas kunnen zijn en je vertellen wat je (niet) wilt en welke actie nodig is.
Ik voel een sterke mix van gevoelens: angst, schaamte, compassie, ongeduld. Ik ben bang voor de toekomst van mijn kinderen en de generaties daarna. Bang – aangewakkerd door de klimaatcrisis - dat hun wereld er een wordt van polarisatie, nog scherpere (economische) tegenstellingen tussen arm en rijk, en nog heviger natuurgeweld. Ik ben geraakt door de repressie en intimidatie waarmee de geweldloze actievoerders van XR te maken krijgen. En ik voel me in zekere zin ook aangesproken om iets te ondernemen. De aarde, dat ben ik immers ook. Mijn handelen heeft gevolgen voor mijn omgeving, ver en dichtbij. En ik schaam me dat ik me zo lang afzijdig en stil heb gehouden. Ik wil verandering. Om te beginnen bij mijzelf. Door dat wat ik denk, voel, doe, zeg. Door in beweging te komen. En geweldloos actievoeren is, naast bewuster en zorgvuldiger leven, een volgende stap.
Toch vraag ik me af of mijn boeddhist-zijn en demonstreren samen kunnen gaan. Moet ik deze situatie niet gewoon accepteren? Ik stel de vraag aan Floor, mijn zencoach. In onze gesprekken is de bodhisattva Quan Yin nooit ver weg en ook nu is ze aanwezig. Wat zou Quan Yin doen? Zij die volgens de boeddhistische verhalen ‘het hulpgeroep van de gehele wereld hoort en daarop reageert’? Ik ga er eens een tijdje mee zitten op mijn meditatiekussen.
Ik voel dat bij Quan Yin vanuit mededogen een soort harde compassie ontstaat, die ze heel beheerst en bewust geleidt en die haar energie en moed geeft te doen wat er gedaan moet worden. Ze zegt: "stop, genoeg!" En ze spreekt zich hardop uit omdát ze geeft om mensen, dieren, planten, de aarde. En ze spoort mij aan oplettend te zijn en in beweging te komen vanuit het hart. Omdat ook ík geef om mensen, dieren, planten, deze planeet.
Mijn vervolgactie begint dus met bewustwording, met kennis en met waarnemen. Met het loslaten van mijn vaste ideeën en ervaren wat er werkelijk gebeurt. Ik wil en kan niet om de groeiende klimaatcrisis heen. Ik lees er dagelijks over in de krant, in reportages, analyses, opiniestukken, wetenschappelijke rapporten en ik zie de beelden. Ik hoor Canadese vrienden vertellen over hun leven in de geur van bosbranden, ik zie op televisie tal van overstromingen en hoor miljoenen mensen over de hele wereld alarm slaan en protesteren. Juist dát ik me van alle kanten kan informeren is mijn superkracht tegen onwetendheid.
Het is heel makkelijk me af te wenden van de klimaatcrisis. Ik dacht lang dat mijn ‘bewuster leven’ goed genoeg was en dat het toch een druppel op de gloeiende plaat zou zijn. Tot het moment dat mijn hart echt breekt bij het
bewust ervaren van zoveel schade en leed en ik ineens genoeg heb van mijn afzijdigheid en apathie. Ik voel mededogen, inzicht en creativiteit ontstaan. Dit is het. Dit gebeurt er. Dit is waar ik nu ben.
En het voelt… goed! Ik voel ruimte, vrijheid en zelfs verwondering. Verwondering over wat we samen kunnen doen.
Ik haal adem en verzamel moed om nog verder te kijken en te luisteren. Ik realiseer me dat ik mij kan laten inspireren en tegelijkertijd de inspiratie kan zijn naar anderen toe. Bovendien hoef ik niet alles te weten voordat ik iets doe, ik kan mijzelf gaandeweg ontwikkelen en zo ook de weg die ik ga. Ik wil me met hart en ziel inzetten voor een leefbare planeet. Altijd vanuit mildheid, indien nodig met luide stem. En hoe meer mensen deelnemen aan het gesprek, hoe breder, inclusiever en meer divers deze definitie wordt. Voor mij voelt het steunen van en aanwezig zijn bij de geweldloze protesten van XR nog steeds goed.
Wil je reageren? Mail naar:
jetty@zen.nl
Mede naar aanleiding van Jetty's artikel organiseren we op 12 november een themadag Zenvol actievoeren in Amsterdam en nodigen we iedereen uit om ’s middags mee te lopen in de klimaatmars.
Interview zenleraar Walter Jacobs
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt