whatsapp
 

 

ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven




Zen.nl, Zen, meditatie, leren mediteren, accepteren, voelen, Rients Ritskes, mantra, omgaan met emoties, erkennen, veranderen, loslaten, omarmen, realiteit, controle, zonder oordeel, innerlijke rust, gevoelens, kwetsbaarheid, compassie, wijsheid, verbondenheid, eenheid, meditatie ervaring



Accepteren of voelen wat er is



Rients Ritskes / Zen.nl Nijmegen / 26 december 2023

In dit artikel doe ik verslag van een onderzoekje naar de verschillen tussen accepteren en voelen wat er is. Eerst een theoretische analyse uitgaande van de gangbare opvattingen hierover en vervolgens een klein experiment met 24 cursisten met behulp van twee mantra’s rond deze begrippen.

In ons dagelijks leven worden we vaak geconfronteerd met uitdagingen, geleidelijke veranderingen en plotselinge gebeurtenissen. Twee remedies die vaak worden genoemd als het gaat over omgaan met dergelijke situaties zijn ‘accepteren wat er is’ en ’echt voelen wat er is’. Hoewel beide soms door elkaar worden gebruikt, zijn er relevante verschillen. Het bestuderen van deze verschillen kan leiden tot een dieper begrip van onszelf en onze emoties.

Accepteren wat er is

Acceptatie is een krachtig concept dat verwijst naar het vermogen om situaties, gevoelens en gedachten te erkennen zonder te proberen ze te veranderen. Het is een loslaten van verzet en een omarmen van de realiteit zoals die is. Accepteren is geen passieve overgave, maar eerder een actieve keuze om met openheid en begrip naar de wereld te kijken.

Wanneer we accepteren wat er is, geven we onszelf toestemming om de controle los te laten. Het betekent niet dat we het eens zijn met alles wat er gebeurt, maar eerder dat we de realiteit erkennen zonder oordeel. Het is een manier om innerlijke rust te vinden te midden van onzekerheid en verandering.

Voelen wat er is

Aan de andere kant gaat ’echt voelen wat er is’ is in zekere zin een stap verder. Het impliceert niet alleen het erkennen en accepteren van de realiteit, maar ook het diep doordringen tot onze eigen gevoelens, hoe ongemakkelijk dat ook kan zijn.

Echt voelen wat er is, vraagt kwetsbaarheid. Het betekent het willen onderzoeken van en openstaan voor alle aanwezige emoties. Het betekent ook willen begrijpen waar ze vandaan komen en wat ze ons proberen te vertellen.

Het samenspel tussen acceptatie en echt voelen

Hoewel deze twee begrippen verschillend zijn, vullen ze elkaar aan en vormen ze een krachtige combinatie. Acceptatie biedt de ruimte voor emoties om naar voren te komen, terwijl echt voelen wat er is, ons meer inzicht geeft om emotionele patronen te begrijpen en te transformeren.

In het dagelijks leven kunnen we deze benaderingen toepassen door eerst bewust te accepteren wat er gebeurt, en er vervolgens dieper in te duiken door onze eigen reacties en emoties te voelen en te onderzoeken. Door dit bewuste proces kunnen we niet alleen veerkrachtiger omgaan met uitdagingen, maar ook een dieper begrip ontwikkelen van onszelf en onze innerlijke wereld. Het is een pad van zelfontdekking dat ons in staat stelt om met meer compassie en wijsheid door het leven te gaan.

Zengroepen

In mijn twee groepen van gevorderde zencursisten heb ik een klein experiment gedaan en de 24 deelnemers gevraagd om eerst een paar minuten te mediteren met de mantra ‘Ik accepteer alles wat er is’ en na een korte onderbreking een paar minuten met de mantra ‘Ik voel alles wat er is’. Daarna inventariseerden we wat ieder waarnam aan verschillen en overeenkomsten tussen het werken met beide mantra’s.

Overeenkomsten tussen de mantra’s

De overeenkomsten in de gerapporteerde effecten van het werken met beide mantra’s betroffen vooral het rustgevend effect. In vergelijking met het bewust tellen van de uitademing gaf het werken met beide mantra’s in dit korte experiment meer mentale rust, openheid en het gevoel van een meer onderzoekende geest met een meer actieve bewustwording als resultaat.

Verschillen tussen beide mantra’s

Bij het werken met de acceptatie-mantra viel op dat dit bij meerderen leidde tot meer ‘denkwerk’. De ervaring ermee, hoewel over het algemeen dus positief en rustgevend, werd vaak als ‘hoofdwerk’ betiteld. Een denkoefening die hier en daar zelfs wat irritatie opwekte, maar ook leidde tot nieuwe heldere inzichten. Het werken met de voelen-mantra leidde duidelijk tot meer lichaamsbewustwording, was intellectueel minder dwingend en resulteerde vaak in een gevoel van verbondenheid, warmte en eenheid.

Voorkeur

Navraag leerde dat zestien van de 24 deelnemers een voorkeur hadden voor het werken met de mantra rond voelen en de deelnemers met wat minder jaren meditatie-ervaring bleken iets meer voorkeur te hebben voor het werken met de acceptatie-mantra. Duidelijk werd ook dat deze vergelijkbare mantra’s, naast veel overeenkomstige effecten toch ook duidelijk verschillen lieten zien en dat die verschillen heel persoonlijk en situatiegebonden zijn.

Conclusie

Beide zijn dus hele bruikbare mantra’s die tijdens het mediteren rust, ruimte, diepgang en inzicht geven, waarbij conform de algemene opvatting de acceptatie-mantra iets meer geschikt lijkt voor de minder geoefenden en die met voelen meer oor degenen met meer meditatie-ervaring.