ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Zen, mediteren en leegte ervaren
Leonne Boogaarts /
Zen.nl Nijmegen
Leonne ervoer tijdens het mediteren een zwart gat, de leegte. Deze ervaring veranderde haar leven. Decennia geleden leerde ze mediteren bij Zen.nl Utrecht. Het dagelijks mediteren geeft haar rust en de zenfilosofie geeft haar inspiratie. Ze woont tegenwoordig in Berlijn en doet online mee aan de wekelijkse lessen voor gevorderden in Nijmegen. Vandaag een verslag over een bijzondere ervaring uit haar 14e sesshin.
De grenzen van ons denken
Mijn favoriete vak op de middelbare school was filosofie. De filosofielessen begonnen met een inleiding over een bepaalde filosoof of filosofische richting, daarna volgde een discussie en tot slot kregen we een opstelonderwerp als huiswerk mee. Ik genoot van de lessen met een leraar die complexe filosofische onderwerpen kernachtig kon inleiden en de daaropvolgende discussies met een kleine groep gemotiveerde leerlingen. Ook de opstellen schreef ik met plezier. Voordat ik eraan begon, nam ik een paar dagen de tijd om over het onderwerp na te denken en zette daarna mijn overwegingen op papier. Het voelde nooit echt als huiswerk.
Tijdens een les over de Duitse filosoof Immanuel Kant vertelde de leraar over de grenzen van ons denken en een onkenbare God. Ik zie nog voor me hoe hij met de zijkant van het krijtje een wit vlak op het bord tekende en in het midden een cirkelvormige ruimte zwart liet. Het wit was het kenbare gebied, het zwart binnen de cirkel het onkenbare. Daar huisde God, onbereikbaar voor de denkende geest.
Deze les heeft voor altijd mijn interesse voor grenzen en overgangsgebieden gewekt. Waar ligt precies die grens tussen het kenbare en onkenbare? Is die grens in steen gebeiteld? Immers, ooit werden weerverschijnselen toegeschreven aan goden die vanuit hun toen nog onkenbare gebied de mensen teisterden met onweer en stormen. Is die grens tussen kenbaar en onkenbaar een muur waar je plotseling tegenop loopt of is er een overgangsgebied? Ik stelde me een onherbergzaam gebied voor waar je als je je erin waagde, misschien toch een glimp kon opvangen van het onkenbare goddelijke.
Het zwarte gat
In 2019 hoorde ik dat het wetenschappers gelukt was een zwart gat indirect in beeld te brengen door lichtstralen te fotograferen net voordat ze in het zwarte gat verdwijnen, waardoor de contouren van het zwarte gat zichtbaar werden. Bij het zien van de foto, moest ik weer denken aan dat witte vlak op het schoolbord met die zwarte ruimte in het midden.
Tijdens de zomersesshin in 2021 ging het mediteren me bijzonder goed af. Mijn meditatie verdiepte zich van dag tot dag, van periode tot periode. Tijdens de meditatie op donderdagmiddag voelde ik hoe ik ‘ontwaakte’ uit een diepe concentratie en even niet meer wist wie en waar ik was.
Zo’n ervaring is op zich niet zo bijzonder. Iedereen die wel eens in diepe concentratie met iets bezig is geweest, kent dat moment dat je uit de concentratie komt en je je even moet heroriënteren. Wat voor mij deze ervaring zo bijzonder maakte was dat ik door het vele mediteren in staat was dit heroriëntatieproces uiterst scherp in slow motion waar te nemen. Ik beleefde in luttele seconden een overgang van een situatie waarin ik nauwelijks besef had van een ‘ik’ naar een toestand waarin mijn ‘ik’ weer volledig haar plaats innam in tijd en ruimte.
Van de situatie voordat ik me afvroeg wie en waar ik ben heb ik geen bewuste herinnering. Ook mijn tijdsbesef was even weg. Ik weet dus niet hoe lang het geduurd heeft, misschien een seconde, misschien ook een kwartier.
Energie
Toen ik probeerde het gebeurde te duiden zag ik weer het witte vlak met de lege cirkel op het schoolbord voor me. Ik moest denken aan de hartsutra waarin ook een voor de menselijke waarneming onkenbaar gebied wordt beschreven. Deze oeroude tekst beschrijft een toestand van leegte waarbinnen geen vorm, geen gevoel, geen waarneming, geen drijfveer en geen bewustzijn bestaan.
Hoewel ik via het denken geen toegang heb tot deze ervaring, putte ik er veel energie uit. Ook het inzicht dat de hartsutra, die ik vele malen had gereciteerd, niet zomaar een abstract verhaal is, maar een toestand beschrijft die in principe voor iedereen toegankelijk is, raakte me diep. Voor mij was deze ervaring de directe aanleiding om me bij Zen.nl in te schrijven voor de
opleiding tot zenleraar om zo de boodschap van de hartsutra door te kunnen geven aan anderen: het grote ontwaken, energie en geluk voor iedereen. Mij heeft dit moment en de keuzes die ik als gevolg daarvan maakte zeker gelukkiger gemaakt en veel energie opgeleverd. Het voelt als ontwaken.
Data komende sesshins
Van 26 juni t/m 2 juli 2022 o.l.v. Rients Ritskes (volgeboekt)
Van 3 t/m 9 juli 2022
extra sesshin o.l.v. Peter van Beukelen (
nog 1 plaats vrij)
Van 2 t/m 8 oktober 2022 o.l.v. Arthur Nieuwendijk (volgeboekt)
Van 15 t/m 21 januari 2023 o.l.v. Yvonne Visser
Van 7 t/m 13 mei 2023 o.l.v. Floor Rikken
Van 2 t/m 8 juli 2023 o.l.v. Rients Ritskes
Van 6 t/m 12 augustus 2023
Van 1 t/m 7 oktober 2023
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari