ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Wat wil je niet loslaten? (2)
Peter van Beukelen /
Zen.nl Utrecht
Peter geeft al vele jaren meditatiecursussen bij Zen.nl Utrecht en bijna alle zenleraren kennen hem persoonlijk, omdat ze bij hem het proefexamen doen ter afronding van de zenlerarenopleiding. In juli geeft Peter zijn eerste sesshin, een week lang mediteren in stilte. Voor de dagelijkse inleidingen die hij als zenmeester dan geeft gebruikt hij de roman ‘Als katten van de wereld verdwijnen’. Een boek dat gaat over wat in dit leven echt van waarde is en wat je wel of niet wilt loslaten.
In deel 1 schreef ik over de ik-persoon uit
Als katten van de wereld verdwijnen en zijn confrontatie met de dood nadat hij te horen had gekregen dat hij als gevolg van een hersentumor nog maximaal een week te leven had. Maar vervolgens krijgt hij een bijzonder aanbod van de duivel. Deze komt hem melden dat hij nog maar één dag te leven heeft, tenzij hij ingaat op het voorstel om iets van de wereld te laten verdwijnen. Telkens als hij iets laat verdwijnen, krijgt hij een dag extra te leven.
Hij gaat op dit voorstel in met de gedachte dat hij met het laten verdwijnen van dertig dingen al een maand langer zou leven. 'Even nadenken en het ene na het andere overbodige ding viel me binnen. Als ik ze netjes op een rijtje zette, kwam ik vast aan een of twee miljoen die elk moment weg mochten.' Hij begint met het voorstel om ‘het stof op het boekenrek of de schimmel op de tegels van de badkamer’ te laten verdwijnen. Maar, helaas heeft de duivel bepaald wát er gaat verdwijnen. Op zijn tafel staan twee doosjes met chocolaatjes, dat lijkt het eerste object te worden. 'Als chocola van de wereld verdween. Hoe zou de wereld dan veranderen? In alle landen zouden chocoladeverslaafden treuren, schreeuwen, overmand worden door verdriet. Hun bloedsuikerspiegel zou dalen en ze zouden een futloos leven leiden.' Maar ja, als de duivel een chocolaatje geproefd heeft, vindt hij dat zelf te lekker om te laten verdwijnen.
Wat dan? Het oog van de duivel viel op de mobiele telefoon. 'Ja, laten we die doen verdwijnen' lachte de duivel. Daar kan onze ik-persoon zich wel in vinden, want zijn leven was erdoor veranderd: 'Zeker de laatste tijd was ik met mijn mobiel bezig vanaf het moment dat ik ’s ochtend mijn ogen opendeed tot vlak voor het slapengaan. Ik las minder boeken. Ik las niet langer de krant. De stapel films die ik wilde zien, bleef maar groeien. Door de uitvinding van de mobiel vond de mens ook meteen de onrust uit die hij voelde als hij geen mobiel bij zich had.'
Deze verdwijning was voor mij persoonlijk ook een goede spiegel. Zojuist nog, terwijl ik deze zinnen typ, check ik nog even het laatste nieuws over de oorlog, op mijn iPhone. Ik kan me nog heel goed een gesprek herinneren met
Rients waarin ik zei: "Daar begin ik niet aan, zo’n mobiel met al die functies en apps. Mij maak je niet gek!" Maar ja, voor mijn pelgrimstocht in Japan was het toch wel handig en functioneel om zo’n ‘ding’ mee te nemen en geleidelijk aan merkte ik dat ik er daarna ook heel veel gebruik van maak. Recent onderzoek toont aan dat Nederlanders gemiddeld 5,5 uur schermtijd per dag hebben, waarvan meer dan twee uur aan de mobiel. Internationaal worden aanmerkelijk hogere getallen genoemd en bij onderzoek in Nederland onder 16-25-jarigen wordt een gemiddelde van 6 tot 7 uur schermtijd gevonden. Ook hoor ik regelmatig dat schermtijd een groot discussiepunt is in gezinnen met jonge kinderen. In de vele jaren van mijn leven zonder mobiel (en zonder computers en internet) heb ik het ook prima gehad. Heeft de mobiel mij gelukkiger gemaakt of juist afhankelijker? Of ben ik er misschien zelfs aan verslaafd? Zou ik de mobiele telefoon los kunnen laten?
Op de dag dat de mobiele telefoons verdwenen zijn stapt de hoofdpersoon uit de roman op de tram: 'Normaal gesproken zou iedereen op zijn stoel naar zijn mobiele telefoon zitten te staren.' – herkennen we dit? – 'Maar vandaag was dat anders. Mensen lazen een boek, of luisterden naar muziek, of keken uit het raam naar wat er buiten te zien was. Elk op hun manier genoten ze van hun vrije tijd. Ze zagen er ook goedgemutst uit, vond ik.' Zou dat bij ons ook zo zijn of zouden wij te maken krijgen met ‘ontwenningsverschijnselen’? Kunnen wij zonder problemen de mobiele telefoon loslaten, of die heerlijke chocola, indien we daar extra levensdagen mee kunnen verkrijgen? Wat zijn onze
guilty pleasures, zaken waarvan we eigenlijk niet willen toegeven dat we ze niet los kunnen laten, maar die er toch zijn? Welke van al onze verworvenheden zouden we – al dan niet zonder problemen – kunnen loslaten in ruil voor langer leven?
Aan het begin van de sesshin leveren we conform goed gebruik onze mobiele telefoon in, die dan netjes in een afgesloten envelop door de receptie van het hotel wordt bewaard. Zaterdagochtend krijgen we onze mobiel weer terug. Dus de sesshin is in ieder geval heel toepasselijk in het kader van dit boek: een week zonder telefoon.
Dit boek en de komende sesshin gaan over loslaten en het leven van je nieuwe levensverhaal. Kun je je vaste overtuigingen en meningen over van alles en nog wat loslaten? Kun je met een nieuwe open blik terug én vooruit kijken? Zo valt er veel te leren en te ontdekken over wat er echt toe doet. Een sesshin is daartoe een uitstekende gelegenheid. Een week in stilte alles even loslaten en opnieuw bekijken en ervaren hoe verlichtend dat is.
Data komende sesshins
Van 26 juni t/m 2 juli 2022 o.l.v. Rients Ritskes (volgeboekt)
Van 3 t/m 9 juli 2022
extra sesshin o.l.v. Peter van Beukelen (
nog 2 plaatsen beschikbaar)
Van 2 t/m 8 oktober 2022 o.l.v. Arthur Nieuwendijk (volgeboekt)
Van 15 t/m 21 januari 2023 o.l.v. Yvonne Visser
Van 7 t/m 13 mei 2023 o.l.v. Floor Rikken
Van 2 t/m 8 juli 2023 o.l.v. Rients Ritskes
Van 6 t/m 12 augustus 2023
Van 1 t/m 7 oktober 2023
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari