ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Stoppen met mediteren?
Leonne Boogaarts /
Zen.nl Nijmegen
Leonne leerde decennia geleden het mediteren bij Zen.nl Utrecht en deed al vele sesshins. Zenmeditatie geeft haar rust en is een deel van haar leven geworden. Door de moderne hybride lesmogelijkheid kan ze, ondanks dat ze tegenwoordig in Berlijn woont, gewoon meedoen met de wekelijkse lessen voor gevorderden in Nijmegen. Vandaag een verslag vanuit Berlijn over de vraag, waarom ze stopte met mediteren.
Toen ik begon met zen was dat voor mij een geheel nieuwe ervaring. Ik had nog nooit gemediteerd en zelfs geen yogales gevolgd. Ik stond sceptisch tegenover New-Age-achtige bewegingen die in die tijd overal de kop op staken en daartoe behoorde voor mij ook zen. Daar vond ik mezelf veel te nuchter voor.
Ik had nooit gedacht dat ik nog eens in een halve lotushouding op een kussentje in een zendo zou komen te zitten maar toen ik er eenmaal zat, vond ik het prachtig. Ik was verrast dat spiritualiteit en absurditeit samen kunnen gaan met een zelfs voor mij ongekende nuchterheid die ook menige, rationele illusie ontmantelt. Ik volgde lessen bij Zen.nl in Utrecht, mediteerde braaf twee maal twintig minuten per dag, deed mee aan intensieve weekenden en ook enkele sesshins. Meditatie deed me goed en ik was een enthousiast zenbeoefenaar.
Verdriet
Op een gegeven moment merkte ik dat ik verdrietig werd tijdens de meditatie. Brok in mijn keel, druk op de borst, tranen met tuiten. Ik vond het raar om zonder aanleiding zomaar verdrietig te worden. Ik ervaarde het als een probleem dat ik voorlegde aan
Rients. Die adviseerde me om er geen aandacht aan te besteden en me te blijven concentreren op het tellen van mijn ademhaling. Ik vond dat hoogst onbevredigend. Iets maakte me verdrietig en dat moest worden opgelost.
In die tijd verhuisde Rients naar Denemarken zodat ik ook bij andere leraren mediteerde. Ook aan hen legde ik mijn verdrietprobleem voor, ook zij adviseerden me er geen aandacht aan te besteden en ook hun advies sloeg ik in de wind.
Mijn aanvankelijk enthousiasme voor zen bekoelde. Mijn meditatieroutine begon te verslappen. Ik deed nog wel sesshins maar die hadden inmiddels hun charme verloren. Op een gegeven moment gaf ik er de brui aan. Mat en kussen verhuisden naar zolder. Ik was aanvankelijk er min of meer van overtuigd dat het mediteren in mijn leven een blijvertje was, maar dat bleek dus een vergissing.
Ik concentreerde me op mijn nieuwe loopbaan als freelancevertaler. Net als veel freelancers nam ik in de eerste jaren te veel werk aan en werkte veel te hard om alles op tijd af te krijgen. Je had toen digitale woordenboeken op cd-rom met software die ongeveer een halve minuut nodig had om op te starten. Zo startte ik eens zo’n digitaal woordenboek maar was na 30 seconden alweer vergeten, welk woord ik wilde opzoeken. Lastig, maar daar kende ik een trucje voor: dagelijks twee maal twintig minuten mediteren.
Opnieuw mediteren
Meditatiemat en -kussen werden van de zolder gehaald en ik begon weer te mediteren. Ook mijn verdriet meldde zich weer maar dat interesseerde me niet meer. Mijn doel was me weer zo te concentreren dat ik dertig seconden lang een woord kon onthouden.
Hoewel ik mezelf eerder zie als een talige denker, presenteren mijn zeninzichten zich vaak in beelden. Tijdens die eerste meditatie na jaren doemde een grote mesthoop voor me op, waar ik niet naar wilde kijken. In gedachten mijn hoofd afwendend zag ik een groene weide met koeien, bomen, vlinders en allerlei weidebloemen. Al met al toch een vrolijk tafereel. Mij werd meteen duidelijk dat ik door te blijven focussen op mijn verdriet jarenlang op mijn eigen mesthoop heb zitten staren, terwijl er nog zoveel meer te beleven valt in mijn gevoelswereld. Geen wonder dat zen me steeds meer begon tegen te staan. Door dit late inzicht was mijn verloren enthousiasme voor zen weer helemaal terug.
Omdat ik me niet langer blind staar op mijn verdriet, komt er nu regelmatig een heel arsenaal aan gevoelens langs. Naast verdriet voel ik soms ook blijdschap en tevredenheid maar zeker ook ongeduld of irritatie, en alle nuances daartussenin. Als wolken trekken ze aan me voorbij zonder dat ik probeer ze te verklaren, vast te houden of op te lossen.
Inzicht
Jarenlang heb ik met frustratie gemediteerd omdat ik mijn verdriet niet wilde loslaten, gevolgd door een aantal jaren waarin ik helemaal niet mediteerde. Mijn eigenwijsheid heb ik moeten bekopen met een lange omweg op mijn zenpad. Je kunt uiteraard nooit weten, wat er gebeurd was als…. Maar wanneer ik de adviezen van mijn ervaren zenleraren had opgevolgd, had ik wellicht eerder ingezien dat mijn gevoelsleven meer lijkt op een divers weidelandschap dan een enkele mesthoop.
Wie kiest voor zenbeoefening bij een zenleraar, doet er goed aan zijn of haar keuze kritisch te overwegen. Als je echter eenmaal een keuze hebt gemaakt, kun je op z’n minst de gegeven adviezen opvolgen, ook al begrijp je ze niet altijd.
Vertrouwen in een leraar en het volgen van zijn of haar adviezen houden je op koers op een soms moeilijk begaanbaar zenpad en maken de kans dat je allerlei onnodige omwegen maakt kleiner. Zo kan er een vertrouwensrelatie ontstaan die ruimte biedt aan onvermoede mogelijkheden. Sinds september 2021 ben ik officieel
zenleraar in opleiding (ziopper) onder begeleiding van Rients. Eén van mijn voornemens voor dit jaar is om al zijn adviezen op te volgen. Zo adviseerde hij me om voor ZenActueel te schrijven en is dit alweer mijn derde artikel.
Klik hier voor het 1e artikel van Leonne, met als titel
Mijn toverbalmeditatie.
Klik hier voor het 2e artikel van Leonne, met als titel
Steen sust heftige discussie.
Interview zenleraar Walter Jacobs
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt