ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Nederlands kampioen pistoolschieten is zen
Jeannette Vos spreekt Hans van Zessen /
Zen.nl Rotterdam-Zuid
Hans van Zessen (76 jaar) beoefent zenmeditatie en werd 26 maal Nederlands kampioen pistoolschieten. Jeannette Vos kent hem uit de groep bij Zen.nl Rotterdam-Zuid en heeft met hem een gesprek over zijn beoefening van zen, tao en pistoolschieten.
Jeannette: "In Rhoon, waar ik woon ben ik menigmaal langs de Rhoonse schietvereniging 'Het Trefpunt' gewandeld. Toen ik Hans in onze groep van Zen.nl hoorde vertellen dat hij 26 keer Nederlands kampioen pistoolschieten is geweest en begonnen is in Rhoon bij de s.v. 'Het Trefpunt' wilde ik meteen meer weten. Ook heeft hij acht keer meegedaan met de Europese en één keer met de wereldkampioenschappen. Een hele prestatie en daar heb ik bewondering voor! Ik maakte een afspraak om met hem te praten over zijn vele gedisciplineerde trainingen en hoe zen en tao hem geholpen hebben bij het winnen van zoveel kampioenschappen. Waar ik ook benieuwd naar ben is wat het beoefenen van (deze) topsport mogelijk bijdraagt aan je ontwikkeling van mens-zijn.
Hans nodigde mij uit om het gesprek bij hem thuis te houden. Als ik zijn woonkamer binnenkom zie ik vijf kleine luchtpistoolschijven van papier aan de ene kant en een enkele aan de andere kant van de kamer. Voordat ik een kop thee krijg aangeboden mag ik op een tafel waar een stapeltje stenen ligt een steen oppakken en verleggen. Dit is het teken dat ik altijd welkom ben in zijn huis. Wat een mooi gebaar, het maakt dat ik me gelijk thuis voel."
Mijn eerste vraag aan Hans is hoe hij in aanraking is gekomen met deze sport. Als jonge man bemerkte Hans tijdens kermisbezoeken dat hij aanleg had voor schieten. Hans, toen nog woonachtig in Rhoon, hoorde van een collega dat er in Rhoon een pistoolschutter was die het voor elkaar kreeg om steeds kogels door hetzelfde gat te schieten. Hans was verbaasd dat er in zijn kleine woonplaats een schietvereniging was en is er uit nieuwsgierigheid naar toegegaan en werd meteen lid. Hij was toen 24 jaar oud. Na een jaar training lukte het ook Hans om vijf kogels steeds door hetzelfde gat te schieten.
Hans vertelt in grote lijnen dat een wedstrijd pistoolschieten uit verschillende onderdelen kan bestaan. Zo is er een wedstrijd waarbij je vanaf tien meter binnen tien seconden vijf schoten lost op vijf naast elkaar hangende schietschijven. Dit kan hij ook thuis oefenen. Elk schot dat in het zwarte centrum geschoten is wordt geteld als een punt. Tijdens een wedstrijd los je binnen een kwartier zestig schoten. Hans demonstreert in zijn woonkamer hoe zo`n serie van vijf schoten eruit ziet. Hij gaat staan op een stuk tape dat is vastgeplakt aan de vloer, vanaf daar staat hij precies tien meter van de vijf schietschijven. Hij legt uit hoe hij gaat staan, concentreert zich. De rechterarm met het pistool is zijwaarts naar beneden gestrekt. Op het moment dat hij zijn arm optilt gaat de tijd in van tien seconden die hij voor deze serie krijgt. Het gaat ongelooflijk snel, nadat Hans zijn arm opricht schiet hij doelgericht zijn vijf schoten. Je ziet het pistool minimaal verschuiven van rechts naar links. Bij controle blijken alle kogels raak te zijn.
Na alle uitleg van Hans informeer ik op welk moment Hans in aanraking is gekomen met zen en tao. In 1969 heeft Hans een lange wereldreis gemaakt. De meeste tijd hiervan heeft hij doorgebracht in Nepal en India. In New Delhi heeft hij een demonstratie karate bijgewoond. Dit vond hij zo boeiend en leuk dat hij, eenmaal thuis, deze sport ook is gaan beoefenen. In elke karate-les werd drie minuten gemediteerd. Dit voelde zo goed voor Hans dat hij uit eigen initiatief iedere dag probeerde om vijftien minuten te mediteren. Na drie jaar is hij gestopt met karate, het mediteren is hij steeds blijven doen en sinds 2016 mediteert Hans bij Zen.nl. Het boek: Zen in de kunst van het boogschieten van Eugen Herrigel heeft hem getriggerd om zenmeditatie serieus te gaan beoefenen. Twee andere boeken die hem geïnspireerd hebben zijn: De Tao van leiderschap van John Heider en
Zen and the art of motorcycle maintenance van Robert H. Pirsig. Hans heeft mede door deze boeken geleerd om te komen tot volharding, het creëren van leegte, vrij te zijn van spanning, te blijven oefenen en bij problemen niet bij de pakken neer te gaan zitten. Dit zijn belangrijke vaardigheden in de uitoefening van zijn sport.
Ik pak mijn notitieboekje en stel Hans een volgende vraag. Hans, is pistoolschieten verenigbaar met zen? Hans vertelt een anekdote uit zijn jeugd. Van zijn vader kreeg hij op 13-jarige leeftijd een windbuks. Hij schoot hiermee onder andere op vogeltjes en de staarten van katten. Toen hij 14 jaar oud was schoot hij aan de overkant van zijn huis een duif van het dak. De duif rolde naar beneden in de dakgoot. Hans voelde zich machteloos toen hij zag dat de duif vervolgens drie uur lang fladderende bewegingen maakte en hij niets kon doen om de duif te helpen. Op dat moment besloot hij om nooit meer op levende wezens te schieten. “Het leven is heilig. Goddelijk. Wij mensen kunnen nieuw leven niet creëren. We hebben het recht niet om een leven te nemen en te doden, alleen om ons te voeden mogen we dit doen”, aldus Hans. “Voor mij is pistoolschieten een sport waar ik veel plezier aan beleef, net zo’n sport als boogschieten. En……. hoe zen je bent wordt weergegeven door de behaalde score!”
Hoe komen zen en de tao tot uitdrukking in je training en tijdens de wedstrijden? “Ik train onder andere met de procedure van vier D`s: Discipline, Doen, niet Denken en geen Dwang. Doen zonder Dwang (bij een pistoolschot) is een vervullende ervaring, dat is een kunde! Daar train ik ook voor. Het is confronterend als een schot niet goed gaat. Training is essentieel, als je de training verwaarloost dan ga je deze sport ook niet meer leuk vinden. Discipline en het Doen zijn vaardigheden die ik leer vanuit zen, het niet Denken en geen Dwang leer ik vanuit de tao. Tijdens een wedstrijd ervaar ik spanning. Wat kan ik doen om deze wedstrijd goed en positief te laten verlopen? Ik volg stap voor stap mijn getrainde procedure: Ik ga daadwerkelijk alle gedachten uitbannen door het woord LEEG te visualiseren in mijn hoofd. Hierdoor kan ik niet meer denken. Ik ga staan vanuit mijn HARA: ik voel mijn voeten op de grond, ik span mijn kuit- en dijbeenspieren aan, ik kantel mijn bekken naar voren en terwijl ik uitadem span ik mijn buikspieren aan. Zo sta ik stabiel en kan ik mij volledig concentreren op het volgende schot. Gewoon Doen en niet Denken.
Hans, vind je dat je door jarenlange sportbeoefening ook een beter mens bent geworden? “Ik heb door de sport meer inzicht gekregen in mezelf waardoor ik evenwichtiger beslissingen kan nemen, ik ben niet snel uit balans. Sport vergroot je incasseringsvermogen, je meten met anderen is louterend. Ondanks mijn tekortkomingen heb ik mezelf beter in de hand. Ik ben me er bewust van dat ik een gestructureerd leven wil leiden en de dagelijkse trainingen en meditaties helpen me om mentaal en fysiek fit te blijven. Momenteel ben ik 76 jaar en mijn levenservaring heeft me natuurlijk ook de nodige inzichten gegeven.“ Hans heeft tips voor topsporters die - door regelmatig te mediteren - beter kunnen presteren. Naast fysieke fitheid, is de mentale conditie, de 'mind-set' bij training en wedstrijden belangrijk. Regelmatig mediteren biedt de volgende voordelen: beheersen van ‘wat je denkt’ en ‘wat je voelt’; goede procedurele afwikkeling van de gewenste routines; in het ‘hier en nu’ blijven; weten welke zaken die aandacht vereisen je wel of juist geen aandacht geeft; herkennen welke gedachten manifest zijn; beter omgaan met wedstrijdspanning; reguleren van hartslag en ademhaling; werkelijk tot rust komen als dat gewenst is; creëren van een 'leeg hoofd' waardoor aangeleerde handelingen beter, sneller en met minder verstoring kunnen worden uitgevoerd; daadwerkelijk in contact met je lichaam komen; waar je mee bezig bent met meer aandacht en toewijding uit te voeren.
Hans geeft aan dat hij zich tot doel gesteld heeft om op zijn 80ste nog Nederlands kampioen pistoolschieten te worden. Ik glimlach omdat ik zijn gedrevenheid zo positief vindt en het voor mij een voorbeeld is hoe je op latere leeftijd actief in het leven kunt blijven staan.
Indien je na het lezen van dit artikel Hans nog een vraag wilt stellen, stuur hem dan een e-mail:
hansvanzessen@gmail.com
Interview zenleraar Walter Jacobs
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt