ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Mediteren en drie duimen
Udo Montfoort /
Zen.nl Utrecht
Udo werd geboren met drie duimen, een aan zijn rechter- en twee aan mijn linkerhand. Dit heet polydactilie, een ziekte waarbij er extra vingers of tenen aan je hand of voet groeien. Door de inspirerende inleidingen tijdens de sesshin en het vele mediteren tijdens die week, ontdekte hij dat zijn schaamte hiervoor zich inmiddels ook over veel andere zaken heeft verspreid. Zijn verlangen is schaamtevrij te zijn. Lees hier wat de sesshin voor hem heeft betekend.
Schaamte
Als kind heb ik er nauwelijks last van ondervonden. Pas toen ik in de pubertijd kwam kreeg ik het er moeilijk mee, ik schaamde me ervoor. Steevast had ik mijn linkerhand in mijn broek- of jaszak of bedekte hem met mijn andere hand. Ik vond het zo erg dat ik naar een plastisch chirurg ging om mijn duim te laten ‘fatsoeneren’. Hier kwam ik na de eerste operatie al snel van terug, het middel bleek erger dan de kwaal.
Toen ik in die tijd ook nog eens zware acné kreeg was de schaamte compleet. Ik voldeed niet aan de norm, het schoonheidsideaal, omdat ik een afwijkend lichaam en uiterlijk had. Ik had moeite om contact te leggen met mensen, bang als ik was om afgewezen te worden, niet goed genoeg te zijn.
Fast forward 43 jaar
Bij de
voorjaarssesshin onder leiding van Floor Rikken was een van de thema’s bij de teisho de
emotie schaamte. Tijdens het vele mediteren ontdekte ik dat ik me voor van alles en nog wat schaam: wanneer ik bij de derde keer klepperen als enige nog zit te eten; voor mijn buikvet als ik uit de kleren moet bij het zwembad; voor mijn ochtend-adem; voor als ik me vergis; voor als ik door de plaspil die ik slik tijdens de eerste meditatieperiode vier keer naar de wc moet; voor als ik te laat kom, ja, zelfs voor als ik me schaam, ik schaam me dan voor het feit dát ik me schaam! Het was een ontdekking. Ik had me nooit eerder gerealiseerd dat er zóveel momenten zijn waarop, en situaties waarin, ik me schaam. De fysieke manifestatie van schaamte is onder andere blozen. De neiging je gezicht te willen verbergen, ter plekke het liefst door de grond zakken, ieder kent wel situaties waarin je dit meemaakte en of voelde.
Verborgen verlangen
Voor deze sesshin had ik als doel bedacht dat ik milder naar anderen, in het bijzonder naar mijn vrouw, wilde worden en te onderzoeken hoe ik dit zou kunnen verwezenlijken. Bij dokusan vertelde ik dit aan Floor en bij de derde dokusan vroeg ze me, voor mij uit het niets, of er bij mij misschien sprake was van een verborgen verlangen. Ik kon dit niet direct plaatsen en reflecteerde erop. Na enige tijd kwam ik tot het besef dat ik heel graag zou willen kunnen dansen. Ik danste vroeger wel eens thuis, maar het hoongelach van mijn ex-partner en kinderen als ik losging deden me uiteindelijk besluiten om nooit meer in gezelschap te dansen. Ik schaamde me diep. Sindsdien ben ik die man die op feestjes altijd in de keuken staat. Soms danste ik stiekem, als ik alleen thuis was. Ik kan nauwelijks stil blijven zitten bij muziek. Heerlijk vond ik het, maar ook best lastig omdat ik niet zo’n goed ontwikkeld ritmegevoel heb of niet in staat ben om dit om te zetten in een enigszins esthetisch aanvaardbare dansvorm.
Dansen kwam een paar keer aan bod in de teisho’s en in combinatie met de emotie schaamte viel het kwartje: ik wil leren dansen! Eerst dacht ik dat ik góed wilde leren dansen maar bedacht me vrij snel dat ik dan alleen maar bezig zou zijn om mogelijke afwijzing voor te zijn. Het gaat er niet om goed te leren dansen maar om schaamtevrij te leren dansen, dansen alsof er niemand kijkt.
Schaamtevrij
Schaamtevrij is niet hetzelfde als schaamteloos. Schaamtevrij is jezelf uiten of gedragen zonder jezelf te verbergen en zonder jezelf te overschreeuwen terwijl je bij schaamteloosheid maling hebt aan de in de groep geldende normen en waarden.
Het verlangen om schaamtevrij te dansen uitte ik tijdens het rondje leerpunten aan het eind van de laatste teisho. Bij het terugplaatsen van de matten en kussens kreeg ik een briefje toegeschoven van een hele aardige mevrouw; "zoek eens op internet naar biodanza" stond erop. Heel even flitste het door mijn hoofd “biodanza”?! Dat is toch iets voor oude mensen die niet kunnen dansen ofzo? Uiteindelijk bedacht ik dat het een prima gelegenheid zou kunnen zijn om schaamtevrij te leren dansen en het mogelijk een opstap zou kunnen zijn naar schaamtevrij dansen in het openbaar, een beetje zoals een sesshin een veilige omgeving is om dingen te leren. Ik heb me bij terugkomst van de sesshin gelijk opgegeven voor drie proeflessen biodanza in de hoop dat ik van een ‘dancing fool’ een schaamtevrije ‘Dancin' Fool’ kan worden, met mildheid naar mezelf kijkend, dan komt het met die mildheid naar anderen ook vanzelf goed. Mijn vrouw kijkt al uit naar het moment dat we samen met de voeten van de vloer zullen gaan.
Yalal ad-Din Rumi (1207-1273)
Je leven leven
Dans alsof niemand kijkt
Zing alsof niemand luistert
Heb lief alsof je nooit bent gekwetst
Werk alsof je het geld niet nodig hebt
Leef alsof de hemel op aarde is.
Met dank aan
Floor voor de mooie sesshin
Die aardige mevrouw voor het briefje
Frank Zappa voor ‘Dancin' Fool’
Jona Lewie voor ‘You’ll always find me in the kitchen at parties’
Voor de oorwurmen tijdens de sesshin
Yalal ad-Din Rumi voor bovenstaand gedicht
Data komende sesshins
Van 2 t/m 8 oktober 2022 o.l.v. Arthur Nieuwendijk (volgeboekt)
Van 15 t/m 21 januari 2023 o.l.v. Yvonne Visser
Van 7 t/m 13 mei 2023 o.l.v. Floor Rikken
Van 2 t/m 8 juli 2023 o.l.v. Rients Ritskes
Van 6 t/m 12 augustus 2023 o.l.v. Peter van Beukelen
Van 1 t/m 7 oktober 2023 o.l.v. Arthur Nieuwendijk
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari