ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
In je frustratie zit je inspiratie
Yvonne Visser /
Zen.nl Amersfoort /
Zen.nl Leusden
Meditatie maakt van frustratie inspiratie, zo luidt één van Rients bekende oneliners, maar hoe werkt dat precies? Yvonne legt het uit.
Deze oneliner van
Rients hoorde ik voor het eerst tijdens een
sesshin in Vught rond 2010. “Dat klinkt goed!”, dacht ik. Ik weet nog dat ik de zin heb onderstreept en met sterretjes in mijn aantekeningen heb gemarkeerd. Zoals het vaak gaat, denk je dat je het snapt. Maar nog vele malen verdiepte mijn inzicht zich in de wijsheid die in deze korte uitspaak besloten ligt.
Zenmeesters
Afgelopen september heeft Rients zenmeesters benoemd en een boek met hun
levensverhalen uitgegeven. In die verhalen is het vinden van inspiratie in de frustraties van het leven een thema wat telkens terugkomt. Alle benoemde zenmeesters zijn gewone mensen met gewone levens. Het zijn geen zondagskinderen, allemaal hebben ze tegenslagen en moeilijkheden ondervonden. Zij zijn erin geslaagd om midden in het verdriet en de angst van die tegenslagen en moeilijkheden hun inspiratie te vinden om te groeien en om er gelukkiger van te worden. Dankzij die frustraties zijn zij in staat om geïnspireerd te zijn en om anderen te inspireren. Hebben zij hun bubbels opgelost? Ik denk het niet. Zij kunnen dieper in de bubbel kijken en zien dat een bubbel alles in zich heeft om je problemen te bezorgen, én alles in zich heeft om je te inspireren. Die twee emotionele polen in de bubbel vullen elkaar aan en we voelen ons gelukkig als ze gelijktijdig worden ervaren.
Frustraties oplossen
Dit thema is ook in mijn levensverhaal terug te lezen. Mijn norse, door de Tweede Wereldoorlog getraumatiseerde vader, die zich vaak helemaal afsloot voor contact en het pesten tijdens mijn lagereschooltijd en de daaruit voortvloeiende eenzaamheid staan in mijn ziel gekerfd. Als ik het gevoel heb dat het contact met de ander niet goed gaat en stroef is, spelen mijn bubbels op. Ik voel me dan kwetsbaar en onveilig en heb de neiging om me af te sluiten. Afgeslotenheid en eenzaamheid zijn een grote frustratie voor mij.
Een familie waarin banden verbroken zijn, broers en zussen elkaar nooit meer zien of spreken, mijn moeder die het contact met mijn jongste broer ooit heeft verbroken en nooit heeft willen herstellen en waarin het verbreken van de banden altijd als een soort dreigement in de lucht hing hebben mij gevormd. Doodsbang ben ik geweest dat het tussen mij en mijn kinderen ook zo zou gaan.
Jarenlang ben ik dan ook bezig geweest om te proberen de bubbels op te lossen. Ik
moest leren om me niet kwetsbaar en onveilig te voelen, zodat ik in contact kon blijven; ik
moest leren mijn kinderen vast te houden, zodat ik ze niet kwijt zou raken. Door je blik zo gericht te houden op je frustratie, leef je die elke dag opnieuw.
Een ander perspectief
Een belangrijke vraag om jezelf te stellen over je frustraties is waarom iets je zo frustreert. Mijn onbereikbare vader en de eenzaamheid door het pesten waren zo frustrerend voor mij, omdat contact hebben voor mij een levensbehoefte is. De verdeeldheid in de familie is zo frustrerend, omdat verbondenheid wezenlijk voor mij is. Contact en verbondenheid geven me energie, zin in de dingen, ze spreken mijn levenslust aan. Daar ligt mijn inspiratie, in de kern van mijn frustratie. Als ik die inspiratie vormgeef zal ik ook bang zijn om me kwetsbaar, onveilig en niet verbonden te voelen. Dat kan niet anders. Maar ik hoef de bubbels niet eerst kwijt te raken alvorens ik ervoor kan kiezen om me door mijn inspiratie te laten leiden. Dan kan ik elke dag mijn inspiratie leven. En juist omdat ik me dan ook weer kwetsbaar en onveilig voel en bang ben de verbondenheid te verliezen voel ik het geluk van het contact en de verbinding nog veel meer.
Psychologische flexibiliteit
Het vermogen om dit andere perspectief te gaan zien en ernaar te kunnen gaan handelen, noem ik psychologische flexibiliteit. Psychologische flexibiliteit vraagt inzicht in de wijsheid die in de oneliner ‘in je frustratie zit je inspiratie’ besloten ligt. Je frustratie onderzoeken om je inspiratie te vinden is nog maar het begin. Het is wel een goed begin.
Ernaar gaan handelen vergt meer dan weten hoe het zit met je frustratie en je inspiratie. Je bubbels staan niet op zichzelf, ze vormen een stevig netwerk aan ideeën en overtuigingen. Taal is als het cement wat de verschillende bouwstenen van het netwerk bij elkaar houdt. Losser komen van taal helpt om flexibeler te zijn. Je frustratie onderzoeken en je inspiratie gaan leven is ook spannend. Ons brein zal concluderen dat we iets gevaarlijks gaan doen en alarm slaan. Leren om met deze spanning om te gaan helpt dus ook.
Uiteindelijk vraagt het ook een veel fundamentelere verandering van perspectief. De oorsprong van bubbels en onze frustraties ligt in onze neiging om ons individuele bestaan veilig te stellen en onze doodsangst. Je inspiratie volgen verbindt je met je levenslust, maar die is niet jouw persoonlijke bezit. Levenslust is onze collectieve energiebron, die is van ons allemaal. Je inspiratie volgen is dan ook een keuze om minder vanuit ik of ego te leven, en meer vanuit eenheid.
Een begin maken
In de weeksesshin van 15 t/m 21 mei gaan we ons verdiepen in psychologische flexibiliteit en de verschillende aspecten die je vermogen om flexibel te zijn vergroten.
Is een sesshin nog wat te uitdagend, maar wil je je hier wel in verdiepen. Dan zou je een eendaagse workshop kunnen gaan volgen. Je kan beginnen met het onderzoeken van je frustraties die hun oorsprong vinden in je oerbubbels tijdens de workshop ‘Inzicht in je blauwdruk’.
Sesshin info
15 t/m 21 mei o.lv. Yvonne
Eendaagse workshop 18 maart info
Inzicht in je blauwdruk
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari