ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Ego, wat is dat? Online cursus zen en psychologie
De online cursus bestaat uit 6 colleges op donderdagavond en start 10 november.
Voor meer info en aanmelding, klik hier
Yvonne Visser /
Zen.nl Amersfoort /
Zen.nl Leusden
Wie of wat is dat wat wij 'ik' noemen en bestaat egoloos zijn? In het tweede college van de komende
Online cursus zen en psychologie gaat Yvonne uitgebreid in op het begrip ego. We verdiepen ons met teksten van Suzuki in het begrip Boeddhanatuur en we kijken vanuit Freuds ideeën naar de in het Westen gangbare blik op ego. We doen dat ook aan de hand van de Hartsutra, het Denkmodel van Rients Ritskes en wat hij daarover schrijft in het boek
Leer denken wat je wilt denken. Hieronder een citaat van pagina 237:
Ons zelfbeeld of ‘ego’ is opgebouwd uit hoe je over jezelf denkt, maar ook over hoe je denkt dat anderen over jou denken. Geen misverstand, het lichaam heeft een ego nodig, zonder ego kom je ’s morgens je bed niet uit. Ik kan me dan ook niet voorstellen dat Andy Warhol als ‘egoloos’ kunstenaar elke ochtend om zes uur opstond. Zonder ego is er geen reden om afspraken na te komen en zelfs geen reden om naar verlichting te streven. Daarom wordt een bodhisattva een bijna-verlichte genoemd. Terwijl een bodhisattva op een haar na verlicht is, kiest deze er toch voor om onder de mensen te blijven en met behoud van ego anderen zoveel mogelijk van dienst te zijn op de weg naar inzicht en verlichting. De bodhisattva gaat niet het egoloze stadium in waar Warhol wel voor zei te hebben gekozen, maar blijft anderen helpen om ook zo gelukkig als een bodhisattva te worden. Net als over verlichting heerst er over het begrip ego nodeloos veel onduidelijkheid en verwarring. Mijn definitie luidt: ego is het geest en lichaam sturende zelfbeeld. Dat past ook bij het woordgebruik dat we erop nahouden in ons dagelijks leven. Een ‘te groot ego’ betekent bijvoorbeeld dat je denkt alles te kunnen, terwijl dit in de praktijk tegenvalt. Dit leidt ertoe dat mensen onverstandig omgaan met hun energie. Een beginnend zakenman die zich een gelouterd topondernemer waant, zet zijn gezondheid op het spel en loopt gevaar om in een faillissement terecht te komen. Voor een topsporter kan een te groot ego betekenen dat hij roofbouw op zijn lichaam pleegt, aan doping te gronde gaat of al te ambitieus afdalend het ravijn in rijdt. Weer een ander geval vormen werknemers met een burn-out. Veel van hen hebben zichzelf overschat. Het beeld wat we van onszelf hebben, is dus verre van vrijblijvend. Een te groot ego kan je zwaar belasten en zelfs ruïneren. Heb je daarentegen een te klein ego, dan maak je je potentie mogelijk niet waar. Idealiter is het ego dus noch te klein noch te groot. In de klassieke definitie is ‘ego’ een synoniem voor ‘ik’. Daaronder vallen zowel het zelfbeeld als het lichaam en de geest zelf. Freud heeft de definitie verder versmald tot alleen ons zelfbeeld. De klassieke betekenis van het woord komt nog terug in de term ‘alter ego’, een uitdrukking die vaak wordt gebruikt voor echtgenoten. Velen halen deze twee definities door elkaar en niet zonder gevolgen: wie bijvoorbeeld niet weet dat hij er een negatief zelfbeeld op nahoudt, leeft permanent op de handrem en brengt zo veel minder tot stand dan wat in zijn of haar vermogen ligt. Ook om die reden komt het begrip ‘ego’ zo vaak voor in boeddhistische geschriften, net als ‘je ego doden’ en ‘egoloosheid’. Deze begrippen staan of vallen met duidelijke definities. Veel zenbeoefenaars hebben wel een intuïtief idee van deze begrippen op grond van hun eigen ervaringen. Nu is ervaring een schone zaak, maar niet voldoende. De net zo belangrijke vervolgstap is om die ervaring accuraat te verwoorden, zeker wanneer we die ervaring en de inzichten die eruit voort komen willen delen met anderen.
De online cursus bestaat uit 6 colleges op donderdagavond en start 10 november.
Voor meer info en aanmelding, klik hier
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari