ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Door mediteren genoeg tijd
Bernd Horsman /
Zen.nl Den Bosch
Bernd doet verslag van zijn eerste sesshin. Veel mediteren, weinig slapen, veel rituelen. Wat zijn de effecten van dit vele mediteren? Wat doe je met de pijn en wat doet dit alles met je gevoel van tijd?
Voorbereiding
Lang zitten. Lange dagen. Stil zijn. Ik keek ernaar uit en ik zag er tegenop, beide, al wekenlang. In deze voorafgaande weken kwamen veel vragen op, vaak tijdens de meditatie. Hoe ga ik om met de pijn in mijn knie als we straks zeven uur per dag gaan zitten, terwijl mijn knie nu al opspeelt bij tweemaal 20 minuten per dag? Hoe ontwikkel ik in korte tijd een alternatieve meditatiehouding zodat ik tijdens de week kan afwisselen? En ik had me dan wel opgegeven, maar wat ging ik er eigenlijk doen, wat hoopte ik daar te bereiken? Wat als ik opnieuw hartritmestoornis zou krijgen (Lees artikel
Mediteren met mijn hart)? Hoe ga ik om met weinig slapen terwijl ik al zo’n slaapachterstand heb? Het thema was - niet geheel toevallig - ‘loslaten’ en dat zou me vast helpen. Maar hoe dan?
Een hoop vragen en nog niet zoveel antwoorden. Tot ik me in een meditatie, tijdens het observeren van alle gedachten over de sesshin realiseerde: al het denken over de sesshin zal me uiteindelijk niet gaan helpen, mediteren wellicht wel. De beste training voor veel mediteren bleek inderdaad, hoe verrassend, gewoon mediteren. Niet bezig met de sesshin, wel bezig met wat op dat moment speelt, voelen, uitademingen tellen, tot tien. Telkens weer kwamen de angsten in een ander daglicht te staan, verdwenen ze naar de achtergrond. Vertrouwen kwam er voor in de plaats. Dit sterkte me en leidde tot meer vertrouwen. Het bracht een zekere mate van overgave aan wat zou komen. Nieuwsgierigheid was er altijd al. De sesshin kon beginnen.
De pijn
Het zitten. De pijn. In een sesshin wordt veel gemediteerd, bij elkaar opgeteld zo’n zeven uur per dag. Het leidde bij mij tot de nodige pijn. Pijn in mijn knie, pijn in mijn been, pijn in mijn schouders, pijn in mijn rug. Ik worstelde ermee, vooral aan het begin van de week. Het vele zitten veroorzaakte de pijn, daar was ik van overtuigd. En daar vond ik wat van. Maar wat ik er ook van vond, hoe ik er ook tegen aan keek, de pijn werd er niet minder om. Sterker nog, de pijn werd alleen maar erger. Tot ik het op een gegeven moment opgaf; ik weet het gewoon niet, ik kom er niet uit. Laat ik maar gewoon zitten. Uitademingen tellen, tot tien. Lange uitademingen, met korte pauzes. En wat gebeurde er? Dat hielp wel! De pijn was er nog steeds, maar verdween naar de achtergrond, niet langzaam maar direct. Tot ik het me realiseerde en blij werd, “nu heb ik het te pakken”. En de pijn was weer terug. Opnieuw naar de uitademingen, tellen, tot tien. Er kwam steeds meer ontspanning. Tot ik zat als een boeddha. De boeddha die ik natuurlijk al die tijd al was. Zo leerde ik de pijn los te laten. En met loslaten van de pijn lukte het om meer zaken los te laten. Veelal ogenblikkelijk. Als gevolg van een proces. Heel wonderlijk.
Ik heb de tijd
In een dialoogoefening tijdens de
teisho kwam ik erachter dat ik leefde alsof ik overal tijd voor heb. Dit resulteert in veelvuldig te laat komen en in het uitstellen en soms zelfs afstellen van zaken die belangrijk voor me zijn. Sommige relaties bloeien hierdoor minder dan ik zou willen. Dit inzicht leidde tot een herdefinitie van een adagium volgens welke ik tot nog toe onbewust leefde. Van ‘Ik heb overal tijd voor’, naar ‘Ik heb precies genoeg tijd’.
Rituelen helpen
De rituelen in de sesshin vormden houvast en vormden een leidraad. Zo kon ik het ‘precies genoeg tijd’ ervaren. Waar ik eerder tijdens de maaltijden aan het eind nog gehaast at om anderen niet op te houden, lukte het me aan het eind van de week om ook aan het eind van de maaltijd het juiste tempo aan te houden. Niet alsof ik alle tijd heb, en niet gehaast. Wel genietend, recht doend aan de maaltijd en aan de anderen aan tafel.
Het strakke schema en de vele rituelen hebben voor me gewerkt. Ze gaven structuur en rust. “Een sesshin is net het echte leven, alleen dan een stuk gestructureerder” merkte iemand tijdens de week op. "Het echte leven is net een sesshin" kan ik daaraan toevoegen, "alleen dan een stuk ongestructureerder". Er is pijn, er wordt gegeten, er is samenzijn, er is alleen zijn, er wordt vastgeklampt, er wordt losgelaten en er is altijd de mogelijkheid met je aandacht naar je ademhaling te gaan.
De laatste keer
Het advies “doe alles alsof het de laatste keer is” nam ik ter harte gedurende de week. Zo smaakte het eten voortreffelijk. Zo was ik telkens blij op tijd te zijn, kon ik me telkens rustig voorbereiden op wat komen ging. Zo genoot ik volop van de fietsritten tijdens het uurtje sport en van de koude douche naderhand. En zo kon ik zonder ballast zitten, alleen maar zitten, alleen maar zijn.
De laatste avond
In de schemering van de zwoele zomeravond doen we een lange kinhin (loopmeditatie) buiten. Een lang zwart lint van mensen, kronkelend door het bos. Popgroep De Dijk treedt op in het nabijgelegen sportpark. Tijdens de laatste meditatieperiode vlak voor deze kinhin werden we al begeleid met “Het is zo stil in mij”. Nu “Je kan het niet alleen” en daar lopen wij samen. We zijn bij onszelf, we zijn bij elkaar en we zijn bij de muziek. Alles smelt samen tot één harmonieus geheel. Alles lijkt ook één te zijn in de sesshin, wij, het bos, de zendo, en zelfs als er muziek klinkt sluit deze naadloos aan. Heel bijzonder.
Naar huis
Direct na de sesshin sprak ik met mijn dochtertje van vier jaar oud aan de telefoon. Ze was zo blij papa te spreken dat ze wilde blijven praten, we mochten niet ophangen. “Maar ja, zo kan papa niet naar huis fietsen, als je wilt dat papa naar huis komt zullen we toch moeten ophangen”, hoorde ik mezelf zeggen. Lessen in loslaten. Lessen die ik in mijn eigen jeugd wellicht minder had gehad, lessen die ik afgelopen week veelvuldig heb gekregen. Lessen die ik ook aan mijn kinderen door wil geven.
Een sesshin, ik gun het iedereen.
Data komende sesshins
Van 2 t/m 8 oktober 2022 o.l.v. Arthur Nieuwendijk (volgeboekt)
Van 15 t/m 21 januari 2023 o.l.v. Yvonne Visser
Van 7 t/m 13 mei 2023 o.l.v. Floor Rikken
Van 2 t/m 8 juli 2023 o.l.v. Rients Ritskes
Van 6 t/m 12 augustus 2023 o.l.v. Peter van Beukelen
Van 1 t/m 7 oktober 2023 o.l.v. Arthur Nieuwendijk
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari