ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Foto Rients © Zen.nl
Impressie van het zenfilosofie-weekend
Tara Kirchner,
Zen.nl Zutphen
Tara deed mee aan het afgelopen zenfilosofie weekend van zenmeester en filosoof Arthur Nieuwendijk van Zen.nl Amsterdam, hierbij enkele van haar impressies.
We gaan aan de slag met meditatief lezen van: ‘In eenheid zijn’ van Huang Po. Ik vraag me af of ik wel pas in deze setting, maar Arthur heeft de leiding dus dat geeft vertrouwen. Het programma is overzichtelijk en het thema prikkelt mijn nieuwsgierigheid.
Nadat ik me heb ingeschreven realiseer ik me dat ik nooit eerder echt heb gefilosofeerd. Wat is dat eigenlijk? Zoon Cas leest een stukje voor uit het boek ‘12 regels voor het leven’, wat hij van een oom heeft gekregen. Daarin gaat het ook over filosoferen en ik pik eruit: verkennend luisteren. Dat is mijn intentie voor dit weekend. Arthur zegt over filosoferen: dat is je met liefde voor wijsheid uitdrukken. Yes!
De tekst van Huang Po spreekt aan op een manier dat het denken in de war raakt, er iets uitpikt om dan weer op het verkeerde been te worden gezet. De Ene Geest, de Weg, stop met denken, niets bereiken en niets zoeken, leerlingen van de Weg, maak er geen ding van enzovoorts. Zodanig dat er zich in mij een lichte hoofdpijn ontwikkelt en ik me niet thuis voel. Toch maak ik het af, dat is zeker. Ik zie wel hoe.
Tekst en diaoloog, mediteren, eten, samu (klusje) en pauze wisselen elkaar af. We gaan in dialoog met de tekst, met vragen als: Wat vraagt de tekst van jou en wat vraag jij van de tekst? Kunnen we naast objectiverend en bevestigend ook participerend lezen? Ben je bereid jezelf te laten veranderen? Bij de derde dialoog op zaterdag zijn we zo open verkennend aan het luisteren dat we in eenheid zijn.
Vervolgens is er nog een wandeling, speels wandelen zoals je leest met de vragen: Wat vraagt de omgeving van mij en wat vraag ik aan de omgeving? De omgeving vraagt me niet te veel af te wijken, dan kom ik namelijk prikkeldraad tegen en loopt het dood, de omgeving vraagt ook om te genieten en te ontdekken. Wat wil je nou omgeving? Ik loop door en volg een stukje ‘klompen-pad’. Ik vraag aan de omgeving of ik op de goede Weg zit. Nee! Mijn schoenen zijn nat en mijn sokken ook. Prima, de hoofdpijn is verdwenen, uit het hoofd naar de voeten. Als ik terugloop naar het centrum, kom ik iemand van de groep tegen die de tegengestelde kant op loopt, ook naar het centrum. Mijn idee van een blokje rondlopen blijkt niet de werkelijkheid te zijn, dat herkent ze. Zij heeft de weg gevraagd en ik ga mee. Mijn kantelpunt is vragen en omdraaien wanneer nodig, in contact treden. We wandelen in eenheid. Ik hoef niet weg, ‘het beste komt nog’, zegt een stem (Tom) in mij. Dit is nog vanuit de eerste
weeksesshin. Vinden in kwijtraken.
’s Avonds hebben we een contemplatie-oefening. We worden in een atelier gezet om onze handen te gebruiken met de woorden: ‘zoek de Boeddha’. Arthur gaat weg en komt na een uur terug. Dan moeten we de spullen opgeruimd hebben, niets achterlaten. Ik had drie dingen gemaakt, ging als een speer: schilderen, kleien en schrijven. Alles mooi opgehangen en opgesteld…
Niemand keek, er was niemand om iets aan te laten zien. Als een kind teleurgesteld, wist ik ook wel dat we niets moesten willen bereiken. Maar er zat nog iets van verlangen om te laten zien, wellicht een kleine bewondering als het meezat, niets van dit alles. De zin: “Niets zoeken is je gemak bewaren”, uit de tekst, bleef hangen. Wat een kostbare schat en vluchtig ook. Gemak is zo weg als je niet oplet.
Van zoeken naar bewaren.
Wat dan? En waar?
Om met het laatste te beginnen overal. In mijn handen, mijn lijf, maar ook daarbuiten en in jou.
Dat is weer zo vaag.
Wat dan? Gemak. En gemak heeft geen vorm, geen kleur of geur, is onpersoonlijk en kent geen zone, stadia of niveaus.
Hoe kun je het dan bewaren? Je kunt het voelen als het er is. En als het verdampt, wordt het ongemak.
Het kan dus gemakkelijk wegglippen?
Ja, tussen de vingers door… en dat voelt ongemakkelijk, ontevreden, onvriendelijk, gespannen of iets dergelijks.
En wat heeft zen daar mee te maken?
Zen helpt je op je gemak te zijn bij ongemak. Dat beoefen je tijdens het zitten, lopen, theedrinken en eigenlijk bij alles waar je mee bezig bent en waar je bent. Wel komen zitten waar je mee zit!
Dus gemak is er ook bij ongemak?
Ja, klopt. Met gemak voelen en ervan bewust zijn wanneer het wegfloept in conceptgedachten.
‘Er is bewustzijnswerking’, zegt zenmeester Huang Po.
Van de kunstwerken mogen we ons de volgende dag onthechten. Bij een flits net voor de check out herken ik mijn patroon. Het is een patroon van niet-thuis voelen. Dit is al de derde keer dat ik in een groep terechtkom, waar ik moet wennen. Los van goedmaken, het maakt niet uit of ik wegga of blijf, is er dit besef. Het bewustzijn, dat ik mij niet thuis of op mijn gemak voel als patroon, breekt het open. Er valt iets weg. Het idee van deze werkelijkheid, die net zo echt voelt als mijn blokje om, valt prompt in duigen.
Dank Weg. Dank Arthur. Dank groep.
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari