ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Herfstsesshin en corona
Anne Peters /
Zen.nl Eindhoven
“Wanneer is deze herfstsesshin begonnen?” vraagt zenmeester Arthur ons en kijkt vragend rond. “Toen ik me ervoor inschreef”, zegt een van de andere deelnemers. Voor mij persoonlijk begon het toen ik mijn wens om te gaan, deelde met mijn gezin. Het is duidelijk dat we allemaal al eerder begonnen aan deze sesshin, dan toen we hier op zondagmiddag in Lochem aankwamen, onze zwarte kleding aantrokken en op ons kussen gingen zitten. Dus ja, waar begon de sesshin en waar eindigt deze sesshin? Ik blijk me er bij aanvang geen voorstelling van te kunnen maken. Dat mijn sesshin met weken ‘verlengd’ zou worden omdat het coronavirus ondanks QR-codes, vaccinaties en veelal 1,5 meter afstand toch toe zou slaan in de sesshin, had ik op dat moment niet kunnen bevroeden.
Arthur vertelt tijdens de teisho over hoe het in onze taal besloten zit om
dingen te produceren, dingen met een bepaalde afmeting, omvang, samenstelling en duur. Een weeksesshin duurt van zondagmiddag 2 uur tot zaterdagochtend 10 uur en bestaat uit deze groep mensen die begeleid wordt door Arthur op deze locatie in Lochem. Ondertussen voelen we dat deze sesshin geen ding is. Het is een gebeurtenis. Een gebeurtenis is iets waar je deel van uitmaakt, samen. ‘Kan je jezelf zien als gebeurtenis? En hoe voelt dat?’ vraagt Arthur. Ik weet hoe het voelt als ik mezelf zie als ding. Het ding ‘Anne’, waar ik van een afstandje naar kan kijken, kan beoordelen en veroordelen. Maar op het moment dat Arthur deze vraag stelt en ik mezelf voor het eerst beschouw als een gebeurtenis, gebeurt er iets wonderlijks. Plotseling ervaar ik alle beweging in mijzelf en voel ik elke hartslag en ademhaling als voortdurende gebeurtenissen in mijn lichaam. Mijn begin start al ver voor mijn conceptie en mijn einde strekt zich ver na mijn dood uit in herinneringen. Ik voel ruimte. Ook de andere deelnemers voelen het. Ze ervaren het als vrijheid, als beweging, als ruimte. Het voelt goed.
Arthur vraagt: beschrijf eens een hond? Nu, dat is niet zo moeilijk: vier poten, een vacht, natte neus en het blaft. Oké,
toon me nu een hond, zegt Arthur. Het is stil en dat blijft het nog even tot er aarzelend van achter uit de groep een klein kefgeluid klinkt. Solidair vallen meerdere mensen in met gegrom en geblaf, nog even en dan is er misschien wel iemand zo dapper om op handen en knieën te gaan. Ja, zo toon je een hond! En hoe voelt dat? Onwennig, een beetje gênant maar vooral kwetsbaar. Precies, en zo voelt het ook als je jezelf toont in plaats van beschrijft. Er is moed voor nodig om jezelf te tonen.
Je kan niet naar jezelf kijken, daar heb je een ander voor nodig. Je hebt een ander nodig om jezelf te zien. En jezelf tonen betekent deel uitmaken van iets, je doet het samen. Als je samenleeft, deel uitmaakt van, dan word je vroeg of laat teleurgesteld en gaan er dingen anders dan verwacht. Je voelt dan de neiging om je terug te trekken, jezelf steeds meer te beschrijven en minder te tonen. Op zoek naar zekerheid maak je jezelf tot ding en word je geconfronteerd met vragen waar geen antwoord op is zoals ‘wie ben ik?’ Volgens Arthur is het behulpzaam om je niet af te vragen ‘wie ben ik’ maar ‘waar ben ik?’. Niet voor het ding maar wel voor de gebeurtenis die ik ben, is er verbinding met de wereld.
Bij jezelf waarnemen hoe je reageert op iets dat ongemakkelijk, onprettig of ronduit pijnlijk voelt en vervolgens de reactie loskoppelen van het ongemak of de pijn. Het is de grote oefening op sesshin. Pijn in mijn knieën, mijn gepruttel en drang om te gaan verzitten opmerken en terugkeren naar wat ik fysiek ervaar. Mezelf zien als gebeurtenis en de vraag ‘waar ben ik’ zijn behulpzaam en daarmee groeit ook het vertrouwen. En niet alleen bij mij want tijdens de laatste teisho op vrijdag staat de een na de andere deelnemer op en toont zichzelf, kwetsbaar, compleet en open. Het raakt en verbindt. Anderhalf uur openheid voelt als een bekroning op ‘de mooiste sesshin ooit!’.
Maar de gebeurtenis ‘sesshin’ krijgt ineens een nieuwe wending als bij het afscheid op zaterdagochtend blijkt dat het coronavirus toch een weg naar binnen heeft gevonden. We worden de dagen erna per mail geïnformeerd en gevraagd in zelfisolatie te gaan en/of extra alert te zijn op symptomen. Donderdagavond blijk ik een van de ongeveer 17 mensen te zijn die het coronavirus heeft opgelopen en dan volgt er een periode van isolatie op de slaapkamer, want mijn huisgenoten blijk ik niet besmet te hebben. De dagen tikken weg. Ik mediteer veel want het voelt allemaal best ongemakkelijk door vragen als: waarom moet mij dit net nu overkomen; als ik maar niet echt ziek wordt; als het maar niet te lang gaat duren. Ik adem in en adem uit. Het is geen ding dat zich laat controleren, begin en eind zijn vloeibaar. Ik en het virus zijn samen één. We zijn een gebeurtenis. Het is een constante oefening maar het helpt me om niet te gaan geloven in mijn verhalen en drama. Het is een verlengde sesshin! En dan ineens op zaterdagochtend na een week zonder reuk of smaak, ruik ik een vlaag van mijn koffie. Yes, ik blijf een verandering, ik ben een gebeurtenis! Woef!
Data komende sesshins
Van 16 t/m 22 januari 2022 o.l.v. Yvonne Visser (1 plaats beschikbaar)
Van 8 t/m 14 mei 2022 o.l.v. Floor Rikken (volgeboekt)
Van 26 juni t/m 2 juli 2022 o.l.v. Rients Ritskes (volgeboekt)
Van 3 t/m 10 juli 2022 o.l.v. Peter van Beukelen
Van 2 t/m 8 oktober 2022 o.l.v. Arthur Nieuwendijk
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari