ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
© Rients
Een koan bij het sterven
Dorine Ooms,
Zen.nl Nijmegen
Ruim een jaar geleden maakte ik kennis met koanstudie en kreeg ik
Is deze bloem levend of is hij dood? als mijn eerste koan van
Rients om op te mediteren. Geheel onverwacht hielp deze
koan mij door een moeilijke periode heen, een periode waarin ik moest leren omgaan met ziekte en de dood.
Leven en dood
Eind zomer vorig jaar verloor ik mijn moeder aan Parkinson. Na jarenlang dapper doorgaan verloor ze steeds meer grip op haar motoriek, haar denken en uiteindelijk op zichzelf. Dit proces versnelde de afgelopen twee jaar. De koan zette mij aan tot nadenken over leven en dood. Vragen als wat betekent leven en hoe denk ik over sterven? Hoe laat ik mensen los? Maar vooral hoe kijk ik naar de mensen die mij omringen. Ik kwam tot de ontdekking dat je iedere dag op een andere manier van iemand kan houden. Daar is geen norm voor. Iedere dag opnieuw naar iemand kijken met een frisse blik. Zo leerde ik opnieuw naar mijn moeder te kijken. Wie was zij? Wat heeft haar gevormd? Ik ontdekte dat ik hierdoor weer zacht voor haar kon zijn, ook al was zij vaak boos.
Het besef dat zij was wie ze was, gevormd door haar verleden en het verleden van haar ouders en dat zij ook mij weer gevormd heeft, maakte dat ik er vrede mee had dat ik niet de dochter voor haar kon zijn die zij zichzelf wenste, maar de dochter was die ik in me had. Ik kon er voor haar zijn op mijn manier. Het inzicht dat ik haar niet gelukkig kon maken maar wel een bijdrage kon leveren aan haar welbevinden, maakte dat ik mij rustig van binnen voelde.
Wat is de zin van het leven?
De koan
Wat is de zin van het leven voelde voor mij als een vervolg op de vorige koan. Hierdoor werd ik aangezet om nog dieper in mezelf te graven over mijn ideeën over leven en dood. Ik werd me nog meer bewust dat ik alleen invloed heb op het moment waarin ik nu leef. Dus in contact met mijn moeder hoefde ik alleen maar mijn best doen op het moment dat we samen waren en op dat moment geven wat ik te geven had. Tegelijkertijd wist ik dat ik niet iemand ben die graag anderen verzorgt. Ik voelde me opgesloten in een mantelzorgtaak waar ik geen zin in had. Ik wilde geen mantelzorger zijn, maar was het wel. Door de koan, die me hielp steeds in het moment te zijn, kon ik mijn taak accepteren en toegewijd aan mijn moeder de mantelzorgtaken uitvoeren zonder innerlijk verzet. Hierdoor waren de laatste maanden voor mij waardevoller dan ooit. Ik kon weer liefdevol naar mijn moeder zijn en haar negatieve buien in een ander licht zien. Ik kon haar nu steeds oprecht zien. Toen mijn moeder stierf wist ik dat het goed was. Natuurlijk zou ik haar missen, maar zij wilde niet meer. Ze hoefde niet meer te vechten. En ik had er vrede mee. In mij en in iedereen die haar kende leeft ze voort, dat is een mooie gedachte.
De kracht van de koan
Achteraf gezien hebben de twee koans mij langzaam voorbereid op het overlijden van mijn moeder.
Wanneer iemand overlijdt die je dierbaar is, kan het accepteren daarvan moeilijk zijn. Door de twee koans heb ik het leven leren waarderen in de wetenschap dat het einde erbij hoort. Hoe je het leven invult is aan jezelf en niet afhankelijk van een ander. Wanneer je oprecht in contact met jezelf bent kun je ook oprecht in contact met een ander zijn. Dat is mijn grootste les de afgelopen maanden.
Ik ben niet verantwoordelijk voor het geluk van een ander, maar kan er misschien wel aan bijdragen.
Een sesshin is met name geschikt voor koanstudie. De volgende sesshins zijn gepland voor:
Van 9 t/m 15 mei o.l.v. Floor Rikken (wachtlijst)
Extra voorjaarssesshin 2021 van zondag 16 t/m zaterdag 22 mei o.l.v. Yvonne Visser (nog 3 plaatsen vrij)
Van 27 juni t/m 3 juli o.l.v. Rients Ritskes (lange wachtlijst)
Extra zomersesshin 2021 van zondag 4 t/m zaterdag 10 juli o.l.v. Rients Ritskes(extra sesshin)
Van 21 t/m 27 november o.l.v. Arthur Nieuwendijk (wachtlijst)
Zenleraar Joke Batink vertelt: ‘Het leven is geen generale repetitie’
Felicitaties voor Arthur
Ingrid over haar cursus zenmeditatie
Zen, Rammstein en alles willen
Hoe besmettelijk bubbels zijn
Verantwoordelijk voor de ander?