ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
De eerste keer (2)
Yvonne Visser,
Zen.nl Amersfoort/
Zen.nl Leusden
Lees hier
De eerste keer deel 1
Het thema voor de aankomende
sesshin van 16 t/m 22 mei is “De geest van de beginner”. Het boek “
Met zen beginnen” van Shunryu Suzuki vormt daarvoor een van de inspiratiebronnen. Ter voorbereiding op het leiden van de sesshin wilde ik graag weer eens wat ervaring opdoen als beginner. Het is heel goed om door boeken en studie je kennis te vergroten, maar werkelijk inzicht verkrijg je uiteindelijk door ervaring op te doen. Daarom ben ik op zoek gegaan naar ervaringen als beginner.
Herinneringen
Als je je met een dergelijk thema bezig gaat houden, komen er vanzelf allerlei herinneringen op van dingen die je ooit voor de eerste keer deed. Het klinkt misschien vreemd, maar het is nog maar enkele jaren geleden dat ik voor de eerste keer in een stoeltjeslift in de bergen omhoogging. Wij deden van huis uit niet aan wintersport, mijn ouders deden eigenlijk niet aan reizen naar het buitenland, dus ervaringen met bergen en liften had ik nooit opgedaan. Zo kwam het dat ik pas als vrouw van middelbare leeftijd voor het eerst ervoer hoe het is om in een stoeltjeslift de berg op te gaan. Het instappen was al een hele belevenis. Ik had er nooit eerder over nagedacht, maar toen ik in de rij stond om in een stoeltje plaats te gaan nemen begon ik me af te vragen hoe dat zou moeten. Ik zag namelijk de rij langstrekkende stoeltjes niet stoppen, dus hoe klom je erin? Of werd je geacht om met een soort sprong in het langszoevende stoeltje te belanden? Ik kan me nog goed herinneren dat ik mijn nek bijna verrekte om langs de mensen voor mij in de rij te kunnen kijken naar hoe het instappen in zijn werk ging. Het bleek veel eenvoudiger dan ik had gedacht: gewoon op het icoontje van de gele voeten gaan staan, wachten tot de stoeltjes van achteren tegen je bovenbenen tikken en dan met een klein hupje erin gaan zitten.
Eerste-keer-gevoel
Mijn herinneringen aan eerste keren zijn doorspekt met allerlei details die ik nog weet. Maar het meest opvallend vind ik iets anders: het is een speciaal gevoel, dat ‘eerste-keer-gevoel’. Een prettige mix van enige opwinding, soms ook wel spanning, nieuwsgierigheid, alertheid en helemaal opgaan in dat moment. Het zijn momenten in je leven die je je nog zo goed kunt herinneren omdat je er helemaal open voor stond en er volledig in aanwezig was. De lichte opwinding van het eerste-keer-gevoel is vaak vooral verwachtingsvol, maar zonder omschreven verwachtingen. Als de opwinding spannend of zelfs angstig wordt, spelen er wél omschreven verwachtingen mee, ideeën over hoe het zal zijn en vooral over wat er fout kan gaan, wat er gevaarlijk kan zijn. Zo boezemde het idee dat ik met een soort pirouette-achtige draai in de stoeltjeslift zou moeten springen mij wel enige angst in; ik zag mezelf al half misspringen en bungelend aan de stoeltjes boven de helling zweven. Over de gang in de lift over de helling had ik juist geheel geen angstige ideeën. Dat avontuur kon ik met een open geest tegemoet zien, daarin bezat ik de beginnersgeest.
Nieuwe ervaringen opdoen
Nu heb je natuurlijk niet elke dag de gelegenheid om zoiets als mijn bovenbeschreven stoeltjeslift-ervaring op te doen. Maar zo ‘groots’ hoeft het niet te zijn. Je komt bijvoorbeeld best vaak op plekken waar je nooit eerder bent geweest. Zo was ik laatst in de zendo van
Zen.nl Eindhoven, voor de eerste keer. Een perfect moment om weer te onderzoeken hoe de kleine eerste-keer-ervaringen zijn. Helaas eisten aanwijzingen van het navigatiesysteem mijn aandacht teveel op om heel Eindhoven voor het eerst te ervaren, maar eenmaal aangekomen op de bestemming hoefde ik me over de richtingaanwijzingen niet meer druk te maken. Ik stapte uit de auto en keek gefascineerd om me heen. Het was alsof ik voor de eerste keer een straat waarnam. Wat een wonderlijk gebeuren: de lijnen die de weg, de stoep en de huizen vormen, de geluiden die langsrijdende auto’s maken, elke auto heeft zijn eigen geluid.
Met een beetje oplettendheid vind je in elke dag wel een gelegenheid iets te doen wat een nieuwe blik op de werkelijkheid kan geven.
De duizendste keer is ook de eerste keer
Nu is mijn oefening om juist de routinematige, alledaagse handelingen te doen als was het de eerste keer. Ik poets elke dag voor de eerste keer mijn tanden, smeer mijn eerste boterham, bekijk mijn vaste supermarkt met beginnersogen, beweeg me door mijn nieuwe woning waar ik al jaren woon. Het is een leuke gewaarwording, de interesse en intensiteit waarmee dat soort alledaagse activiteiten nu binnenkomen. Tegelijkertijd blijkt het ook razend moeilijk. Meer dan ooit voel ik hoe vaak mijn ervaringen al zijn ingekleurd nog voor ik iets gedaan heb, door alle voorafgaande keren dat ik die handeling heb verricht. Dan kijk ik niet meer echt, voel ik niet meer echt, ga ik op de automatische piloot en kan me achteraf nauwelijks herinneren wat ik precies heb gedaan. Of, nog dramatischer: soms kan ik me niet meer herinneren of ik het überhaupt heb gedaan. Heb ik mijn koffie al op, of nog niet? Alleen door in mijn kopje te kijken kom ik het te weten. Terwijl elke keer in essentie een eerste keer is, immers het is een ander moment in de tijd, de omstandigheden zijn anders, ik ben veranderd. Niets is altijd hetzelfde.
De volgende sesshins zijn gepland voor:
Van 9 t/m 15 mei o.l.v. Floor Rikken (wachtlijst)
Extra voorjaarssesshin 2021 van zondag 16 t/m zaterdag 22 mei o.l.v. Yvonne Visser
Van 27 juni t/m 3 juli o.l.v. Rients Ritskes (wachtlijst)
Extra zomersesshin 2021 van zondag 4 t/m zaterdag 10 juli o.l.v. Rients Ritskes
Van 21 t/m 27 november o.l.v. Arthur Nieuwendijk (nog drie plaatsen)
De eerst komende weekendsesshin staat gepland voor:
Van 16 april t/m 18 april o.l.v. Pia Velema en Marleen Cremers
Interview zenleraar Walter Jacobs
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt