ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
De boom waaruit Sir Newton de appel zag vallen.
Zen in bijzondere tijden
Bas Zandee,
Zen.nl Rotterdam-Zuid
Op dit moment worden we in het nieuws overspoeld door verhalen over het coronavirus. Veel verhalen zijn zo geschreven dat we ons meer zorgen gaan maken over nu en de toekomst. De verhalen in de media leiden vaak ook weer tot nog meer verhalen in ons hoofd.
Omdat er nog veel onduidelijk is, gaan we zoeken en zoeken op internet, kranten en tv naar meer duidelijkheid. Wat gisteren nog klopte is vandaag alweer achterhaald. Zo worden we meegesleurd in onze gedachtes.
We zijn van nature zorgenmakers. Voor de eerste holbewoners was dit heel erg nuttig. Welke bessen kan ik wel of niet eten? Hoe overleef ik de winter? Hoe vang ik mijn eten? Diegenen die het beste de gevaren kon inschatten maakte de meeste kans op overleven. Maar dat we nu meer informatie tot onze beschikking hebben betekent niet dat meer zorgen maken ons helpt.
Meditatie kan helpen om niet meegesleurd te worden in onze eindeloze stroom ‘nieuws’ en gedachtes. Meditatie helpt om gedachtes van een afstandje meer in perspectief te zien. Welke zijn echt nodig? Welke actie moeten we nu echt nemen? Thuiswerken waar mogelijk, vaak en goed handenwassen en afstand houden dus! En wat kunnen we beter laten? Bijvoorbeeld hamsteren en onbetrouwbare berichten (hoax) verspreiden!
Binnen zen zijn er altijd twee zijdes. Welke kansen hebben we nu? Toen Sir Isaac Newton in 1665 nog student was aan Cambridge werden hij en zijn medestudenten verrast door de builenpest. 2 jaar was de universiteit dicht. Maar in die twee jaar schreef hij zijn belangrijkste werken over calculus, licht en zwaartekracht. Deze jaren werden later door zijn biografen de wonderjaren genoemd. 2,5 jaar nadat de universiteit weer open was werd hij benoemd tot professor.
We weten wat de experts zeggen: handen wassen, afstand houden en in de elleboog hoesten. Verder moeten we afwachten. Als we weer iets lezen moeten we ons afvragen: van wie komt het? Gerenommeerde experts of een oncontroleerbare bron? Naast de nuttige tips van de experts zegt de zenleraar natuurlijk: gebruik je tijd, mediteer een keer extra zen observeer en doorzie je gedachtes.
Rond het jaar 755 waren er 10 jaren van oorlog, hongersnood en plagen in China. Dit luidde het einde van de Tang dynastie in. 2/3 van de Chinezen overleefden dit niet! Dit had ook een enorme impact op de zenmeesters van die tijd. Mazu (die transmissie kreeg van Huineng) was een van de bekendste zenmeesters van die tijd. Hoe kon hij zenles geven in een tijd van verwoesting? Leerlingen die naar zijn klooster kwamen konden geen comfort en troost verwachten. Zen gaat niet om het vluchten van de werkelijkheid maar deze onder ogen te zien, hoe zwaar deze soms ook is.
Toen Shuilo op bezoek kwam bij Mazu vroeg hij hem: 'Wat is de betekenis van Zen?’ Mazu antwoordde: ‘Buig eens?’. Toe Shuilo boog gaf Mazu hem een flinke schop met zijn voet. Shuilo stond lachend op en vertelde later: ’Sinds ik geschopt werd door Mazu kan ik niet meer stoppen met lachen!’
Mazu gebruikte zijn techniek van schoppen, slaan en schreeuwen om de vaak getraumatiseerde leerlingen wakker te schudden. Verdwaal niet in je gedachtes of in illusies. Word wakker, de trap is echt, hoor de schreeuw, leef nu en doe wat je te doen staat!
We moeten ons afvragen: als we geconfronteerd worden met moeilijke tijden, raken we daarvan ontspoord en geven we alles om ons heen de schuld? Of groeien we in die tijd? Worden we nu wijzer en durven we de werkelijkheid met al zijn uitdagingen onder ogen te zien? Wat doe ik, wat doe jij?