ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Wat is mijn waarde?
Geertje Slingerland,
Zen.nl Rotterdam-Zuid
Bij de start van mijn
ZIOP-traject kreeg ik de vraag mee:
wat is waarde? Aanvankelijk riep deze vraag veel weerstand bij me op en ging ik hem het liefst uit de weg. Als de vraag tijdens een coachingsgesprek weer eens ter sprake kwam, bijvoorbeeld in de vorm:
wat is de waarde van dit snoeppapiertje? stond ik gelijk klaar met gedachten als “Wat een onzinvraag”, “Hoezo moet dit snoeppapiertje waarde hebben” en “Wat is dit stom”. Als ik dan met een antwoord kwam dan dacht ik ook direct “Wat een stom antwoord, hier klopt helemaal niks van”. Deze reacties maakten dus duidelijk dat de vraag
wat is waarde? een goede vraag voor mij is, juist omdat ik de vraag waardeloos vind.
Waarde en verwachting
Ondanks dat ik aan het begin van mijn zoektocht met veel weerstand aan de slag ging met het begrip 'waarde', heeft het mij heel veel geleerd de afgelopen maanden. Als eerste werd ik bewust hoe weinig dingen ik echt waardevol vind en dat iets eigenlijk alleen waardevol is wanneer het in mijn ogen perfect is of precies voldoet aan mijn verwachting. Bijvoorbeeld als ik uit eten ga heb ik een verwachting van de service en de kwaliteit van het eten. Zodra dit niet helemaal hieraan voldoet, geniet ik eigenlijk al niet meer van de avond. Het verliest voor mij zijn waarde. Dit zorgt ervoor dat als ik niet vanaf het begin weet of iets goed gaat, ik er vaak niet eens meer aan begin. Dat is dan niet mijn tijd 'waard'.
Waardevol door open mind
Voor verdere verdieping in het begrip 'waarde' kreeg ik de opdracht het boek van de introductiecursus (
Leer denken wat je wilt denken) opnieuw te lezen met de vraag:
wat is waarde? en hier een verslag over te schrijven. Meer specificaties kreeg ik niet, dus aan mij om hier zelf invulling aan te geven. Het maakte me zenuwachtig en ik merkte dat ik de opdracht steeds uitstelde: ik wist niet wat een goed verslag zou zijn, dus hoe kon ik ervoor zorgen dat mijn verslag iets '
waard' was?
Een reis naar India in het pre-corona tijdperk gaf mij twee weken de ruimte om het boek te lezen, vooral tijdens een vijf daagse wandeling die ik daar maakte. In de berghutjes was weinig anders te doen en ik had dit boek meegenomen: Ik moest er nu dus wel mee aan de slag. Eigenlijk toen pas liet ik de hele opdracht en waarde-vraag los, en ging ik gewoon lezen. Ik vertrouwde erop dat het wel goed zou komen. Wat nou waarde? Het is gewoon goed zoals het is.
Waardevolle inzichten
Bij terugkomst duurde het een aantal weken voordat ik weer een moment van rust vond om mijn notities uit te werken tot een verslag. In die weken sloeg de twijfel weer toe: “Zou het wel wat worden?” “Wat heeft dit eigenlijk voor zin?” Ik begon mijn aantekeningen een voor een door te nemen en ik realiseerde me hoeveel ik had geleerd. Een aantal van die dingen wil ik graag hier delen.
Ik ben vaker stil gaan staan bij de vragen:
wat is de waarde van deze situatie? En
wat is nu mijn waarde? Vooral op momenten dat dingen niet gaan zoals ik had verwacht of graag had gewild. Het helpt me om moeilijke momenten vanuit meerdere perspectieven te bekijken, en dus niet alleen het negatieve ervan te zien. Ik ben me bewust geworden hoeveel verwachtingen ik heb en hoe onrealistisch die vaak zijn. Van anderen, maar vooral ook van mezelf. Hierdoor werk ik vaak te lang door en ga ik te veel over mijn grenzen heen. Ik voel dit nu beter en kan dan ook andere keuzes maken.
Mijn onrealistische verwachtingen komen voort uit de wens perfect te willen zijn. Maar ik word steeds geconfronteerd met het feit dat ik dat niet ben, en dat doet pijn! Ik kan niet eindeloos doorgaan, ik kan niet altijd aardig zijn, ik kan niet iedereen tevreden houden en ik maak fouten. Het hoort er allemaal bij.
Maar, oh, wat hou ik toch graag aan het idee van perfectie vast. Ik leef zo graag met deze illusie want het geeft mij een gevoel van eigenwaarde. Wat zou ik graag het goede antwoord op alle koans weten en wat zou ik graag de beste in alles willen zijn. Juist deze wens creëert het omgekeerde: bij koans loop ik vast en als iemand mij een vraag stelt waar ik het antwoord niet meteen op weet, klap ik dicht. Ik creëer ongemak tussen mij en de ander omdat ik niet durf toe te geven: ik weet het niet. Zoals Floor mij leerde in de
sesshin afgelopen mei: ja dat ben ik ook, een ongemakkelijke persoon, een persoon die niet alles weet. Ik ben niet perfect! Maar wat is dan mijn waarde?
Dat ik goed ben
Het antwoord op die laatste vraag heb ik nog steeds niet gevonden en eigenlijk wil ik het ook niet meer weten. Ik wil namelijk door blijven gaan met deze vraag want het heeft mij veel inzicht gegeven. Zazen helpt me om mijn eigenwaarde te voelen, ook zonder perfect te zijn. Vanuit dit gevoel kan ik steeds meer doen wat ik wil doen. In de leegte, waar lichaam en geest één zijn, voel ik dat ik goed ben zoals ik ben, ook al ben ik imperfect, ook al ben ik ongemakkelijk, ook al weet ik niet het antwoord op alle vragen.
De komende sesshins staan gepland voor:
Zomersesshin van 28 juni t/m 4 juli o.l.v. Rients Ritskes
(volgeboekt)
NIEUWE DATUM van 5 juli t/m 11 juli o.l.v. Floor Rikken
Herfstsesshin van 25 t/m 31 oktober o.l.v. Arthur Nieuwendijk
De eerst komende weekendsesshin staat gepland voor:
Van 26 juni t/m 28 juni o.l.v. Pia Velema en Bettina Zevenbergen
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari