ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Vijf vertraagtips
Christel Kroezen,
Zen.nl Nijmegen
Christel kreeg naast het basisadvies van dagelijks tweemaal twintig minuten mediteren, vijf vertraagtips van haar zencoach. Waarom is vertragen enerzijds zo goed en anderzijds toch zo moeilijk en welke tips kreeg ze? Je leest het in dit verslag van Christel, evenals haar eerste ervaringen met deze tips.
Hoe vaak flappen we er niet zomaar iets uit? Dit doen we niet alleen in spraak maar ook in woord op social media…in de WhatsApp… maar ook in onze lichaamstaal. Vast vaker dan we vermoeden. De conditionering in het snel reageren wordt ons ook nog eens makkelijker gemaakt door alle voorhanden zijnde icoontjes.
We gaan steeds sneller en sneller en tegelijk polariseert de wereld om ons heen meer en meer: voor en tegen, vind ik leuk/niet leuk, zwart en wit etc. We worden geconditioneerd om steeds sneller een waarde te geven, een kant te kiezen. En ik zit er midden in, ik doe hartstikke mee. Als ik zelf iets post dan ben ik erg benieuwd naar wie het heeft gezien en van likes of hartjes voorziet…Ik voel me gezien, ik word goedgekeurd… Mijn beloningssysteem werkt op volle toeren!
Dit is ook hoe verslaving werkt. In de gamewereld voegen ze extra beloningen toe aan de games… Pling, een extra bonuspunt, of compliment: Yes! Well done! En dan de ultieme beloning: Next level! En ja hoor, we gaan doorrrr.
Het speelt zich allemaal af in het beloningssysteem in onze hersenen. Easy dus, dat aanleren van verslavingen, overtuigingen, ideeën; brainwashing zou je ook kunnen zeggen. Toen ik begon met mediteren waarschuwden mensen me voor brainwashing en sektes, maar bij online gaan waarschuwt niemand en dat terwijl zen en mediteren gaan over loslaten, afleren en bewustwording en net als de meeste goede gewoontes eerder veel discipline vragen dan verslavend zijn.
Waarom is loslaten en afleren van verslavende spelletjes zo moeilijk? Pas wanneer het ons niets meer oplevert of zelfs ongelukkig maakt, willen we veranderen. Vaak is er een crisis nodig om dit te doorzien. Zelf begon ik met mediteren toen ik burn-out was geraakt. Dat is nu 10 jaar en vele meditaties geleden. Ik merk dat ik steeds bewuster ben gaan leven, maar vaak nog heel bewust onbekwaam ben. Op zich een goed ding want hier vóór was ik vooral onbewust onbekwaam. Het betekent progressie maar het is ook pijnlijk te zien hoe erg onbewust onbekwaam ik was op veel gebieden van het leven. Gelukkig zijn er ook steeds vaker voorbeelden van bewust bekwaam gedrag. Hoewel ik dus ook bewust bekwamer word, krijgt dit minder betekenis voor me. Want zo werkt het ook nog eens… het voelt dan snel als iets wat ‘gewoon’ is en gaat snel over naar onbewust, bekwaam gedrag. Dit omdat er niemand staat te applaudisseren als ik bijvoorbeeld niet meer te snel reageer of niet langer roet in het eten gooi. Dus tja… de beloning moet je dan vaak uit jezelf halen: in het bewust leren en kunnen opmerken dat je iets echt bewust en beter hebt gedaan.
Van mijn zencoach krijg ik de opdracht mee om te vertragen, de tijd te verlengen tussen een impuls en een reactie…de zogenaamde responstijd. In die verlenging van de responstijd is er meer gelegenheid om stil te staan bij wat er allemaal meetrilt als gevolg van de impuls. Dit levert meer bewustzijn en meer keuzevrijheid op. Een
respons is dus een reactie zonder onbewuste inmenging van
bubbels (onverwerkte ervaringen). Het betekent dus niet dat er geen ruimte is voor emotie of bubbels… het is alleen een stuk bewuster geworden en dus kun je meer kiezen of het bijdraagt. Met andere woorden, vertragen vergroot het vermogen om respons te kunnen geven, in het Engels: respons-ability, wat verantwoordelijkheid betekent. Door te vertragen ben ik meer in staat verant-woordelijk te zijn voor mijn gedrag en de wereld die ik daarmee creëer en in stand houd. Die verantwoorde-lijkheid komt bij het inzicht dat ik mijn eigen wereld schep en ik vaardigheden kan ontwikkelen om een bijdrage te leveren aan een mooiere wereld.
Mijn zencoach geeft me tips over hoe ik dat vertragen in mijn leven kan inbouwen en zo meer bewust kan leren:
1. Houd een dagboekje bij met hoe langzaam ik die dag ben geweest: geef dit aan met een cijfer;
2. Houd dagboekje bij hoe bewust ik die dag was: geef dit aan met een cijfer;
3. ‘Vertraag’ als mantra inbouwen in de dag en/of meditatie;
4. Concreet vertragen van iets, bijvoorbeeld bewust trager kauwen. Zelf vertraag ik al mijn online reacties;
5. Om te vertragen en karma te transformeren is een scherpe geest nodig: een gezonde levensstijl helpt daarbij. Ik wil meer bewegen en minder suikers tot me nemen en ik streef ernaar 5 kilo te verliezen.
Bovenstaande tips heb ik ter harte genomen en ben dus volop aan het oefenen. Het voelt geweldig om me door te vertragen meer met het fenomeen ‘tijd’ bezig te houden en het lijkt ook nog eens dat ik door te vertragen meer tijd overhoud, bijvoorbeeld om dit te schrijven. Dus wie weet volgen er meer artikelen :-)
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari