ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
© Rients
Verdriet tijdens sesshin
Geertje Slingerland,
Zen.nl Rotterdam-Zuid
In oktober reisde ik af naar Lochem voor mijn derde
sesshin met als thema ‘vertrouwen’. Ik keek er naar uit, want in de maanden naar de sesshin toe begon ik al op te merken hoe belangrijk het thema vertrouwen in mijn eigen dagelijks leven is. Wat fijn om dan een week bezig te kunnen zijn met vertrouwen. Ik was blij dat ik de rol van teishosecretaris kreeg toebedeeld: zo kreeg ik een extra oefening om heel precies te luisteren en de teisho’s van Floor nauwkeurig te notuleren. Het was een bijzondere ervaring om de hele week te ervaren dat mijn persoonlijke proces tijdens de sesshin naadloos aansloot op wat er in de inleidingen ter sprake kwan, en de rol van teishosecretaris heeft mij daar ongetwijfeld bij geholpen.
Op maandag stond de oefening van onderdompelen centraal. Een plaatje van een vijver met een ladder stond symbool voor het proces van de sesshin: we dompelen onszelf onder in de vijver, in het ervaren van eenheid, en we kunnen altijd via de ladder er weer uit om onszelf in de vijver te bekijken en te reflecteren. Ondergedompeld zijn staat voor het opgaan in dit moment, flow, samenvallen met wat er nu is. Naar de vijver kijken is reflecteren, dat is nodig om te leren, inzichten te krijgen en voelt ook vaak afgescheiden. Een leven in vertrouwen is een afwisseling tussen onderdompelen en reflecteren. Ook ik oefende in mezelf onder te dompelen en worstelde met wat ik onder in de vijver aantrof. Waar ik had verwacht af te zien tijdens het mediteren en te kunnen genieten van het eten en niets te hoeven doen, vond ik er eigenlijk niks aan. Alles voelde vlak, alsof er een
bubbel om mij heen zat en de wereld om mij heen niet echt binnenkwam. Was ik eigenlijk wel ondergedompeld? Stonden mijn verwachtingen mij in de weg om de eenheid te kunnen ervaren?
Dinsdag bracht niet veel anders en ik raakte in verwarring. Wat ben ik hier op de sesshin aan het doen? Ik wil niet op deze sesshin zijn, maar ik wil ook niet thuis zijn want daar is het ook niet leuk. Waar wil ik dan wel zijn? Al deze vragen gingen door mijn hoofd en langzaam verloor ik mijn vertrouwen in het zenpad, want zen had mij tot nu toe altijd geholpen om te gaan met deze twijfels en vragen. Nu merkte ik echter dat ik alleen maar verdriet voelde. Ik ben verdrietig over de gevolgen van de coronacrisis voor de maatschappij. Ik voel me verdrietig over de klimaatcrisis. Ik voel verdriet over al het eten dat tijdens de sesshin wordt weggegooid. Ik duw het verdriet weg en de bubbel sluit zich weer om mij heen. Ik voel niks meer.
Een van de centrale ervaringen binnen het thema vertrouwen is voelen dat je kan dragen wat zich in jouw leven aandient. Op woensdag gingen we hier dieper op in tijdens een dialoogoefening. We bespraken of we het kunnen dragen wanneer we gekwetst zijn door een ander, en diegene dit niet erkent. Ik blijf me ook woensdag verdrietig voelen. Ik ben bang dat ik dit verdriet niet kan dragen, dat het me overspoelt als een tsunami. Ik voel me wanhopig, want ik zie geen uitweg van mijn verdriet en ik wil niet met dit constante gevoel van verdriet leven. Ik kan mij niet onderdompelen in het verdriet, ik kijk ernaar en ben bang dat het te groot voor me is.
Donderdagmiddag werd mij tijdens de sportperiode duidelijk dat ik het verdriet dat in mij zit niet langer kan wegduwen. Ik ben aan het hardlopen en de gedachte: ‘ik vind het leven niet meer de moeite waard’ komt op en, terwijl ik aan het rennen ben, barst ik in tranen uit. Ik deel deze ervaring met Floor tijdens de dokusan ’s avonds en ze geeft me de suggestie terug te gaan naar de waarneming: ruiken, horen, voelen. En dan het verdriet, dat er dan komt, te laten zijn, zonder verwachtingen. Mij onder te dompelen in de ervaring, ook van het verdriet. Proberen te voelen dat ik het kan dragen, want dat kan ik, ook al geloof ik het niet. Ik voel me al gelijk iets lichter en zie weer een stip aan de horizon. Waar ik steeds af wilde van het verdriet, zie ik nu in dat het verdriet nu bij mij is en dat het mijn aandacht vraagt. Door de reflectie kan ik nu zien dat ik niet verdrink in mijn verdriet maar het kan dragen en dat het zelfs lichter wordt als ik de ervaring laat zijn. Ik negeer mijn verdriet niet en ik cultiveer mijn verdriet niet.
Met dit nieuwe inzicht neem ik een nieuwe afslag op mijn weg. Ik ervaar mijn verdriet op een andere manier en het voelt minder zwaar. Ik oefen om niet bang te zijn dat ik het niet kan dragen. Ik kan het dragen en de sesshin heeft bijgedragen aan deze ervaring. Ik ontwikkel mijn vertrouwen om mee te gaan met de stroom van het leven. Ik dompel mezelf steeds onder in de vijver en kan er altijd weer uit via de ladder. Deze stap is nu gezet en ik ben weer nieuwsgierig geworden naar wat mij verder op deze reis te wachten staat.
De volgende sesshins zijn gepland voor:
Van 17 t/m 23 januari o.l.v. Yvonne Visser (wachtlijst)
Van 9 t/m 15 mei o.l.v. Floor Rikken (wachtlijst)
Van 27 juni t/m 3 juli o.l.v. Rients Ritskes (wachtlijst)
Extra zomersesshin 2021 van zondag 4 t/m zaterdag 10 juli o.l.v. Rients Ritskes
Van 21 t/m 27 november o.l.v. Arthur Nieuwendijk
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari