ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Shinrin-yoku / bosbaden
Anya Wiersma,
Zen.nl Amersfoort
Shinrin-yoku is de Japanse benaming voor 'bosbaden', oftewel baden in het bos, het opnemen van het bos via onze zintuigen. Dr. Qing Li heeft er het prachtige boek 'De kunst en wetenschap van het bosbaden, hoe bomen je kunnen helpen gezond en gelukkig te worden’ over geschreven. Dr. Li is hoogleraar aan de Nippon Medical School te Tokyo en een van de leidende experts op het gebied van bosbaden.
Onderzoek natuurmens
In Japan bestaan verschillende bostherapiecentra die onderzoek doen naar de relatie tussen bomen en de mens. Uit eigen ervaring en vanuit mijn praktijk als wandelcoach weet ik dat wandelen in het algemeen en specifiek in de natuur goed doet. Het ervaren van geuren en geluiden van de natuur zoals de geur van de lentebloemen en de bomen, het geluid van de vogels die elkaar in dit seizoen het hof willen maken, het ruisen van de bladeren. Wat maakt nu dat wandelen in het groen je zo goed doet? Wat maakt nu dat we minder gestrest zijn na een wandeling? Waarom krijgen we meer energie van wandelen en het in contact zijn met de natuur?
Wij zijn natuur
De Amerikaanse bioloog E.O. Wilson heeft over het zogenaamde ‘biofilie’ geschreven; het idee dat mensen een aangeboren behoefte hebben om zich met de natuur te verbinden. Wij zijn immers natuur en maken deel uit van de natuur. De hartsutra beschrijft ook dat ‘alles met alles is verbonden’. Wij zijn verbonden met de natuur vanuit onze eigen Boeddhanatuur. Zoals de natuur haar vier seizoenen kent en die in haar eigen ritme volgt kennen wij mensen ook onze eigen vier seizoenen. De lente staat voor het ’s ochtends ontwaken, de zomer staat voor het middaguur waarbij wij in onze kracht en energie staan. De herfst staat voor de namiddag waarbij wij de dag en de gedane arbeid weer meer loslaten en de winter drukt de nacht uit waarbij wij rust nemen en in onszelf keren.
Boeddhanatuur
Maar ik zie om mij heen dat mensen hun eigen seizoen niet bewust leven. In plaats van in de avond af te dieselen en rustig in onszelf te keren wordt er nog volop tv gekeken, wordt de laptop geopend en de mobiele telefoon gecheckt op nieuwe berichten. Al deze energievreters kan onze eigen boeddhanatuur danig in de war schoppen tot slapeloosheid aan toe.
Shinrin-yoku wordt gezien als brug; door onze zintuigen open te stellen wordt de kloof tussen ons en de natuur overbrugd. Ons zenuwstelsel kan zich resetten, ons lichaam en onze geest kunnen terugkeren naar hoe ze zouden moeten zijn, aldus Dr. Li. Door ons met de natuur te verbinden neem shinrin-yoku ons helemaal mee naar huis, naar onze eigen Boeddhanatuur, ons ware zelf.
Fytonciden
Enkele positieve effecten van shinrin-yoku: verlaging van je bloeddruk, reductie van stress, verbetering van de gezondheid van je hart en je bloedvaten. Daarnaast verbetert het je concentratie en het geheugen. En het helpt tegen depressies en negatieve gedachten en geeft energie. Een andere belangrijk element van shinrin-yoku is dat het je immuunsysteem verbetert door een toename van een aantal natuurlijke killercellen. Dit zou volgens Dr. Li te maken kunnen hebben met het inademen van de natuurlijke aromatherapie van het bos, de plantaardige chemicaliën die fytonciden worden genoemd. Fytonciden zijn natuurlijke oliën binnen een plant en ze maken deel uit van het afweersysteem van een boom. We kennen allemaal wel de aromatische olie die je kunt branden in je huis voor een prettige lucht, zoals bijvoorbeeld cederhoutolie.
Praktische beoefening
Voordat shinrin-yoku een hele wetenschappelijke verhandeling wordt wil ik ook een hele praktische invalshoek geven. Een boom en misschien ook een bos is dichterbij dan je denkt. Voor
shinrin-yoku heb je verder niets nodig. Je hoeft er geen training voor te volgen maar je kunt in principe op ieder moment shinrin-yoku beoefenen. En uit eigen ervaring weet je waarschijnlijk dat in de buitenlucht zijn, altijd goed doet. Je maakt je hoofd leeg, haalt even een frisse neus en je beweegt. Dit is zowel fijn voor je lijf als voor je geest. Na een wandeling kijk je vaak weer heel anders tegen zaken aan waar je mee rondliep.
Na mij voldoende verdiept te hebben, wil ik volgend jaar een workshop Shinrin-yoku ontwikkelen en aanbieden aan lezers van ZenActueel. Heb je belangstelling? Mail me dan zet ik je alvast op de lijst van belangstellenden:
anya@zen.nl
Meteen beginnen
En om je nu al kennis te laten maken met het bosbaden geef ik je hierbij een oefening om in het bos uit te proberen.
Zoek een fijn plekje in het bos en land daar door even stevig te gaan staan en het contact van je voeten met de grond te voelen. Adem even een paar keer diep in en uit.. Vervolgens geef je elk zintuig twee minuten aandacht. Wat hoor je? Wat ruik je? Wat zie je? Wat voel je en wat proef je? Loop nadat je je zintuigen bent langsgegaan in stilte verder en ga na wat de oefening met je heeft gedaan.
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari