ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Enso door Torei Enji (1721-1792)
Workshops Enso schilderen
Enso betekent cirkel in het Japans. Een enso of zencirkel wordt in één keer geschilderd met zwarte inkt op papier. Je zou enso-schilderen kunnen zien als toegepaste meditatie. Het voornaamste element in het schilderproces is namelijk de spontane zuivere aandacht.
Alice Brouwer en Eelco Smits, Zen.nl Westdorp
De geschilderde enso of zencirkel kent een lange traditie. De oudste nog bestaande enso’s dateren uit de negende eeuw. Ze werden gemaakt door zenmeesters om hun leerlingen te helpen bij het contempleren op de ‘leegte’. Een concreet visueel beeld moest bijdragen aan een dieper inzicht in de betekenis van ‘vorm is leegte en leegte is vorm’. Het schilderen van enso’s werd door de eeuwen heen steeds meer een vast onderdeel in de zenboeddhistische traditie. Veel zenmeester legden zich toe op deze kunst. Iedere schilder van enso’s ontwikkelde een eigen stijl.
Naast een uiting van de individuele expressie weerspiegelen enso’s vooral een de geestestoestand van de schilder op het moment waarop hij schildert. Sommige zencirkels zijn perfect symmetrisch, andere zijn juist scheef en uit het lood op papier gezet. Ze kunnen dik en massief ogen, maar ook dun en fragiel. In een enso wordt alle energie van het moment samengebald en in de handeling van het schilderen gelegd. Daarmee wordt de enso een expressie van het moment, ze is volledig, niets te veel en niets te weinig; genoeg aan zichzelf geeft de ware enso uitdrukking aan de
zen state of mind. In dat ene moment maken bubbels plaats voor bewustzijn.
De directheid van dit proces maakt het enso-schilderen bij uitstek tot een
nen-oefening. Zenleraar Eelco Smits en Alice Brouwer, tevens docent tekenen én
zenleraar in opleiding, organiseren in juni een intensieve meditatieve workshop van anderhalve dag, waarin deze eeuwenoude enso-oefening centraal staat. Deelnemers oefenen in het opbouwen van hun energie om deze vervolgens zo bewust en gedoseerd mogelijk vrij te geven in het schilderproces. Iedereen die gewend is te mediteren en zin heeft om meditatie te combineren met praktisch bezig zijn, is van harte welkom bij deze workshop die in Drenthe plaatsvindt op 21 en 22 juni, 2019. Kijk op
www.Zen.nl/Westdorp voor het programma en de kosten.
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari