ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
(c)
Rients
Jouw en mijn natuur
Deel 2: over illusies en loslaten
Dirk Shindo Polder / Zen.nl Delft
Zen en natuur, dat zijn de onderwerpen waar ik het grootste deel van mijn tijd mee bezig ben. Voor mij zijn zen en natuur helemaal één. Binnen is buiten, buiten is binnen; ik ben en wij zijn de natuur.
In het afgelopen half jaar merk ik een geleidelijk verandering van mijn houding en perspectief, van de manier waarop ik mij verhoud tot de wereld en de natuur. In deel 1 van dit
artikel schreef ik over de pijn om het verlies van natuur, de pijn die liefde bleek te zijn en daarmee een bron van inspiratie. In dit tweede deel gaat het over: Illusies en loslaten.
Toen ik op mijn 15e jaar als natuur liefhebbende puber op de middelbare school voor het eerst economie kreeg, zag ik tot mijn verbazing dat lucht, water en ruimte geen prijs hadden. Ook verbaasde mij dat de onuitputtelijkheid van de grondstoffen een uitgangspunt bleek te zijn. Mijn vader was econoom en ik kreeg met dit inzicht een extra motief om me tegen hem af te zetten. Die puberale drift is in de loop van de tijd overgegaan, maar mijn verzet tegen een economisch systeem dat zich de aarde toe-eigent als een hulpbron en een afvalbak, als een plek die er uitsluitend ten gunste van mensen is, heb ik nooit meer losgelaten. Een bubbel? Zeker en een flinke ook, maar wel één die nu meer transparant is en voelt als een bubbel waar ik bewust voor kies. Ik heb van de natuur mijn beroep gemaakt en er ruim 30 jaar in gewerkt.
In wezen is mijn zienswijze in al die jaren tot nu toe niet gewijzigd. Zoals Paul Kingsnorth, een Britse schrijver en voormalige milieuactivist het helder formuleert; wij leven met het paradigma van groei, van vooruitgang en verbetering, dat ons gevangen houdt in een vlucht naar voren. Er is een heilig geloof in technologische innovatie. Zolang het idee van de aarde als hulpbron en afvalbak voor menselijk gebruik in stand blijft en wij onszelf niet als onderdeel van één en hetzelfde levende systeem kunnen zien, zal dit paradigma van groei en progressie ons in zijn greep houden. Komen we hier nog uit?!
Paul meent (en hij niet als enige) dat het ‘point of no return’ voor klimaatverandering waarschijnlijk al gepasseerd is. Er komt nu een aantal processen op gang, die er voor zorgen dat het opwarmen van de atmosfeer niet meer te stoppen is ook al zouden wij als mensen er in slagen onze uitstoot van CO2 te stoppen. Natuurlijk is er ook twijfel; met alle wetenschappelijke uitspraken over broeikasgassen weten we niet echt zeker wat waarmee samenhangt en wat er gaat gebeuren. Het blijven maar modellen.
Kortom, met klimaatverandering en -twijfel en een paradigma van progressie dat ons gevangen houdt, ziet de toekomst er ongewis uit. Ik kan niet weten hoe het gaat, maar het idee dat we dit uitwonen van de aarde ‘even oplossen’ heb ik echt losgelaten; we gaan dit waarschijnlijk niet oplossen!
Moet ik me dan voorbereiden op catastrofes? Ja, die zien we al om ons heen. Moet ik rekening houden met een zeer onzekere afloop voor mensen op aarde? Ja, dat ook. Kan ik dat eigenlijk wel? Wat moet ik doen? Het is een levensgrote koan!
Mijn antwoord op dit moment is er met al mijn aandacht bijblijven, te blijven voelen, me niet afsluiten voor wat is en komen gaat, beschermen wat ik kan beschermen en open blijven voor het nieuwe en het oude. Zonder illusies en te veel hoop, blijf ik mij verbonden voelen met jouw en mijn natuur.
Samen met Henriët van Rossum organiseer ik vanuit Zen.nl Delft van
28 t/m 30 juni een weekendsesshin met
'Je natuur' als thema. Dit weekend vindt plaats in de rustig en zeer landelijk gelegen boerderij De Bronhoeve in Cothen. Maximum aantal deelnemers is 15.
Zie verder ook:
Tegenlicht van de VPRO had een prachtig gesprek met Paul Kingsnorth
https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2018-2019/de-aarde-draait-door.html
Boek:
Confessions of a Recovering Environmentalist van Paul Kingsnorth.
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari