ZenActueel:
Iedere dag inspiratie voor een zenvol leven
Door de bomen je leven zien
Als je je naam in een berk kerft op 2 meter hoogte, en je komt na 20 jaar terug, waar staat je naam dan?
‘… boven Mimi’s negenjarige schouders [verrees] een tienerversie van haarzelf die van ergens heel hoog en jaren verder naar de arahants staarde. En vanuit die starende tiener verrees een andere, nog oudere vrouw. De tijd was geen lijn die zich voor haar uitstrekte, maar een zuil van concentrische cirkels met haarzelf in de kern, terwijl het heden zich rond de buitenste rand verbreidde. Toekomstige versies van haarzelf dromden boven en achter haar samen, allemaal terug in deze kamer om nog een blik te werpen op de mannen die het leven hadden opgelost.’
De schrijver strooit dit soort bijna magische beschrijvingen van tijd, de illusie van tijd, het gewone nu, schijnbaar achteloos door het hele boek. Momenten van zen-herkenning, waarin talloze versies van nu voorbij komen. De arahants (leerlingen van Boeddha) spelend op de grens van het nirvana op dit rolschilderij zijn de spreekwoordelijke kersen op de boeddhistische tijdtaart. Om stil van te worden Niet alleen uit deze mooi beschreven tijdsfenomenen blijkt dat de schrijver jarenlang uitgebreid onderzoek heeft gedaan. Powers trakteert de lezers op bijzondere feiten waarover die zich wel moeten verwonderen. Waarom snappen we nog steeds niet hoe een boom van 150 meter hoog die duizenden liters water uit de aarde naar het kleinste blad bovenin pompt? Hoe kunnen bomen ondergronds met elkaar communiceren, en hoe lukt dat zelfs tussen verschillende soorten te doen? Waarom zijn bomen geëvolueerd op basis van het principe van samenwerking en niet door survival of the fittest? En als je wat langer stilstaat bij fotosynthese, de manier waarop bomen en planten kunnen groeien en waarmee zij ons van zuurstof voorzien, dan word je daar ook echt stil van. Richard Powers wordt wel eens de meest onbekende beroemde schrijver genoemd. Ondanks zijn grote oeuvre had ik noch de andere (drie) leden van mijn leesclub van hem gehoord. Op het Crossing Border Festival in oktober kwam hij over dit boek vertellen. Na afloop vroeg ik hem wat dit boek hem had gebracht, waarop hij zei: ‘It literally moved me.’ Hij verhuisde van San Francisco naar een plaats pal naast de Great Smoky Mountains, een van de laatst resterende oerbossen in de VS. Na een lange periode waarin hij zich niet goed voelde, heeft de schrijver nu rust gevonden door het besef dat de mens niet de maat der dingen is. Voor mij is dit inzicht ook de zenkern van Tot in de hemel, de paradox dat we de zin van het leven moeten zoeken buiten het mensenrijk, maar daarmee juist inzicht krijgen in ons zelf en ons menszijn. Ik, wij, mensen, we zijn volstrekt on-uniek; samen met alle andere mensen, maar ook alle andere dieren en planten, vormen we het nu. Zo gewoon en zo bizar. Tot in de hemel is voor mij non-dualiteit in de praktijk – grappig genoeg ook de titel van een ander beroemd boek, maar dat terzijde. Toen ik dit stukje voorbereidde, las ik dat een boekrecensie ook mitsen en maren moet noemen, en opmerken wat beter had gekund. Powers vertelde op Crossing Border dat hij zich voor het eerst niks had aangetrokken van de conventie dat je in een roman als schrijver een neutraal standpunt moet innemen. Hij ging gewoon vol voor wat hij denkt dat goed is. Dit voorbeeld volg ik graag in mijn recensie; ik benadruk de mooie kanten. Die mindere kanten mogen de lezers van dit stukje zelf lezen. Op die nieuwe lezer ben ik jaloers, omdat die Tot in de hemel nog kan ontdekken, net zoals waar op die berk dan die naam staat.ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Interview zenleraar Walter JacobsVan hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt