What is truth?

Walter Jacobs, Zen.nl Den Bosch

De vraag 'Wat is waarheid?’ in ZenActueel trok extra mijn aandacht. Een dag eerder was ik deze vraag ook al tegengekomen. Ik zag een documentaire over het concert dat zanger Johnny Cash gaf in Het Witte Huis in 1970, op uitnodiging van president Nixon; de titel van de film luidt: Tricky Dick and the Man in Black.

Nixon dacht zich met Cash een ingang te verwerven bij the silent majority in de staten in het midden en zuiden van het land die – natuurlijk! – van country & western hield. Het bleek een paard van Troje. Cash bracht het lied What is Truth? ten gehore (de tekst staat hieronder), niet per se een ondersteuning van het beleid van Nixon, de Vietnam-oorlog. Ook liet Cash met deze song niet per se een luid protest horen. De zanger deed wat hij kon, hij bracht een lied. In een setting die moeilijk was voor hem, omdat hij was opgegroeid met het idee altijd respect te hebben voor de autoriteiten en zeker voor de president. De vader van Cash woonde het concert bij. Johnny voldeed nooit aan de verwachtingen van zijn vader, waarschijnlijk het gevolg van het feit dat een ouder broertje – het beoogde succes van de familie – was verongelukt.
Johnny Cash was bij zijn geboorte als het ware al een conservative, een patriot voor wie de stars and stripes heilig was. Hij groeide op in een gezin van hard werken op het land, met respect voor God en vaderland. Vanuit zijn eigen underdogpositie had hij altijd belangstelling voor andere underdogs. Daarom trad Cash op in gevangenissen, onderzocht het onrecht van de native Americans en kwam op voor hun rechten, zag de demonstranten tegen de Vietnam-oorlog ook als patriotten. Hij nodigde de notoire anti-oorlogzangers Pete Seger en Bob Dylan uit in zijn shows en coverde zelf het alom bekende protestlied Blowing in the wind. Cash veroordeelde overigens wel het verbranden van de Amerikaanse vlag, trad op voor de troepen in Vietnam en zag daar de gevolgen van de oorlog op individueel niveau.

Man van het midden
Johnny Cash was altijd op zoek naar verhalen voor zijn liedjes, begaan met het lot van the less fortunate. Een oorverdovend protest hoefde je niet van hem te verwachten. Hij noemde zichzelf een dove with claws, want door sommigen werd hij als havik bestempeld, te rechts, conservatief, een echte red neck, door anderen als duif, want te soft, te links, te veel peace & love. Cash bezingt eigenlijk zijn positie in zijn hit I walk the line: hij bleef op de grens, in het midden.
Dat hele concert in Het Witte Huis leek een antwoord op de vraag: wat is waarheid? Nixon schoof ongemakkelijk op zijn stoel bij het liedje What is truth? Cash sprak zijn vader liefdevol aan en hij brak een lans voor zijn opstandige jongere landgenoten. Op Johnny's gezicht was de tweespalt te zien. Die tweespalt bleef zichtbaar tot aan zijn dood in 2003.

Wat is waarheid? In ieder geval die vraag blijven stellen.

What Is Truth?

The old man turned off the radio
Said, ‘Where did all of the old songs go?
Kids sure play funny music these days
They play it in the strangest ways’
Said, ‘It looks to me like they've all gone wild
It was peaceful back when I was a child’
Well, man, could it be that the girls and boys
Are trying to be heard above your noise?
And the lonely voice of youth cries
‘What is truth?’

A little boy of three sittin' on the floor
Looks up and says, ‘Daddy, what is war?’
‘Son, that's when people fight and die’
The little boy of three says ‘Daddy, why?’
A young man of seventeen in Sunday school
Being taught the golden rule
And by the time another year has gone around
It may be his turn to lay his life down
Can you blame the voice of youth for asking
‘What is truth?’

A young man sittin' on the witness stand
The man with the book says ‘Raise your hand’
‘Repeat after me, I solemnly swear’
The man looked down at his long hair
And although the young man solemnly swore
Nobody seems to hear anymore
And it didn't really matter if the truth was there
It was the cut of his clothes and the length of his hair
And the lonely voice of youth cries
‘What is truth?’

The young girl dancing to the latest beat
Has found new ways to move her feet
The young man speaking in the city square
Is trying to tell somebody that he cares
Yeah, the ones that you're calling wild
Are going to be the leaders in a little while
This old world's wakin' to a new born day
And I solemnly swear that it'll be their way
You better help the voice of youth find
‘What is truth?’
And the lonely voice of youth cries
‘What is truth?’

Wat is waarheid?

De oude man zette de radio uit
En zei: ‘Waar zijn al die ouwe bekende liedjes gebleven?
Die jeugd van tegenwoordig speelt rare muziek tegenwoordig
Ze spelen het ook op nogal vreemde wijze.’
Hij zei ‘Het lijkt erop dat ze allemaal gek geworden zijn
Alles was vreedzaam vroeger toen ik nog een kind was.’
Nou, meneer, zou het kunnen dat de meisjes en jongens
Boven jouw gemopper uit proberen te komen
En de eenzame stem van de jeugd schreeuwt
‘Wat is waarheid?’
Een jongetje van drie zit op de vloer
Hij kijkt op en vraagt: ‘Pappa, wat is oorlog?’
‘Zoon, dat is als mensen vechten en sterven.’
Het jongetje van drie zegt: ‘Pappa, waarom?’
Een jongeman van zeventien leert
De gulden regel op de zondagschool
Het zou zomaar kunnen dat over een jaar
Het zijn beurt is zijn leven in de waagschaal te leggen
Kun je het de stem van de jeugd kwalijk nemen als zij vraagt
‘Wat is waarheid?’

Een jongeman zit in de getuigenbank
De man met de Bijbel zegt ‘Steek je hand omhoog
‘En zeg mij na: Ik beloof plechtig’
De man keek naar zijn lange haar
En hoewel de jongeman plechtig beloofde
Leek niemand meer iets te horen
En het maakte niet uit of de waarheid zich daar bevond
Het ging alleen nog maar om de snit van zijn kleren en de lengte van zijn haar
En de eenzame stem van de jeugd schreeuwt
‘Wat is waarheid?’

De jongedame danst op de nieuwste muziek
Ze heeft nieuwe manieren ontdekt om haar voeten te bewegen
De jongeman spreekt op het stadsplein
Hij probeert zijn zorgen te delen
Jazeker, degenen die jij gek noemt
Worden over een tijdje de leiders
Deze oude wereld wordt wakker in een nieuwe dag
En ik zweer je plechtig dat het op hun manier zal gaan
Je kunt maar beter de stem van de jeugd helpen met de vraag
‘Wat is waarheid?’

En de eenzame stem van de jeugd schreeuwt
‘Wat is waarheid?’

(Vrij letterlijk en derhalve weinig muzikaal of poëtisch vertaald door Walter Jacobs)