Pubers als zenmeesters
Soms is er maar weinig voor nodig je serene gemoedsrust te verstoren. Op het ene moment nog volkomen rustig en tevreden, kook je het volgende moment van woede. Wat restanten spinazie à la crème in de vaatwasser teweeg kunnen brengen.
Susanne Schellekens, Zen.nl Den Bosc
Het is donderdag een uurtje of 12 in de middag. Na een aantal stoelmassages die ik gaf bij een productiebedrijf, rijd ik moe maar heel voldaan naar huis. Ik overdenk mijn ochtend en besef weer eens wat een dankbaar werk ik heb en wat een mooie ontmoetingen ik vandaag weer had. Ik voel me in zo'n staat van zijn, dat alles samenvalt, helemaal zen.
Pais en vree
Onderweg doe ik nog even een paar boodschappen voor het eten van vanavond. Ik kom mensen tegen met wie ik een praatje mee maak. Het voelt goed die aandacht te geven. Bijna thuis heb ik nog een prachtige ontmoeting met de overbuurvrouw, een weduwe die me vertelt dat ze zo geniet van onze drie puberzonen die altijd zo oprecht vriendelijk gedag zeggen. Als ik naar binnen ga, zit onze Thomas (zeventien jaar) op de bank achter zijn laptop te werken. Ik vertel dat de overbuurvrouw zo aardig over hem en zijn broers sprak en vraag hoe het met hem gaat, want hij is ziek thuis. Het compliment dat ik het mooi vind dat hij zo gedisciplineerd voor school bezig is, is oprecht gemeend.
Vuile vaat
‘Heb je Boris al uitgelaten?’, vraag ik Thomas. ‘Nee, sorry mam, ik ben er nog niet aan toe gekomen.’ Ondanks dat ik honger heb en moe ben en toe ben aan wat rust ga ik toch nog even de hond uitlaten. Dat Thomas dit nog niet gedaan heeft, kan ik wel begrijpen, hij is immers zo druk bezig voor school. Weer terug trek ik de koelkast open om er iets voor de lunch uit te halen. Ik zie lege vleeswarenbakjes liggen, open verpakkingen maar ik maak me niet druk … ach pubers. Zonder moeite ruim ik gewoon alles even op. Daarna open ik de vaatwasser, en mijn oog valt op wat bakjes met achtergebleven spinazie à la crème …
‘Thomas!’ Geen gehoor… ‘THOMAS!’, roep ik nu een stuk harder. Thomas haalt de oortjes uit zijn oren; ‘Ja mam?’, waarna ik vervolg: ‘Toen jij gister de vaatwasser inruimde vroeg ik jou nog die resten spinazie goed af te spoelen, omdat anders heel de vaat smerig blijft. “Jaha”, zei je toen nog geïrriteerd. En dat is gebeurd, de vaat is niet schoon! Het bestek is ook nog smerig. Waarom kunnen jullie nou nooit eens die vaatwasser fatsoenlijk inruimen!’ Ik pak er een paar (gelukkig plastic) bordjes uit en smijt ze tegen de muur; met het moment word ik bozer en kwader, en ik begin te tieren. ‘Stelletje @#$%^&!!’ Geschrokken vraagt mijn zoon: ‘Mam, wat is er met jou aan de hand, heb je geen fijne dag of zo? Is er iets gebeurd?’ Ik word nog woester en zeg hem dat het zijn schuld is dat ik zo ontzettend
pissed off ben. Ik maak mijn lunch en vertrek naar boven, de deur knalt met een harde klap dicht. Ik laat me op ons bed vallen, waar ik trillend en zonder eetlust mijn eten naar binnen probeer te werken.
Storm
Wat gebeurt er toch met mij? Heel mijn lijf staat strak van de stress; mijn hart klopt als een razende, een flinke pijn tussen mijn schouders, strakke kaken – niet te geloven wat hier gebeurt! Hoe kan dit nou met al mijn zenbeoefening – al ruim drie jaar lang twee keer per dag 20 minuten mediteren – en dan nog zo reageren, ik ben totaal van slag! Toch besef ik meteen dat ik het zelf ben, dit zijn mijn emoties. Blijkbaar gaat er ergens een luik open. Hier zit dus een enorme bubbel.
Ik probeer de aandacht naar mijn adem te brengen en zo wat te bedaren. Ik besef dat ik hier iets mee moet doen. Maar tegelijkertijd bedenk ik dat ik ook maar gewoon een mens ben, die haar geduld kan verliezen.
Sorry zeggen
Een half uurtje later ga ik weer naar beneden en zeg: ‘Thomas, ik wil je echt even mijn excuses aanbieden voor mijn overdreven reactie van daarnet.’ Thomas staat op en pakt me vast met zijn één kop grotere, brede lijf en zegt: ‘Mam, ik wil ook echt sorry zeggen voor dat ik de bakjes met spinazie à la crème niet goed genoeg heb afgespoeld.’ We kunnen samen weer lachen om de onbenulligheid van waar dit alles over ging.
‘Het is ook niet altijd gemakkelijk om
twentyfour seven met drie van die soms zo onnozele pubers in één huis te wonen’, zeg ik. ‘Dat snap ik’, zegt Thomas, daarom spijt het me ook, maar ik kan alleen niet beloven dat ik vanaf nu alles braaf en netjes doe. Ik wil je wel vertellen dat je de allerliefste mama bent en als je wilt, mag je wel even bij me uithuilen.’ We knuffelen elkaar nog een keer goed, de tranen biggelen over mijn wangen en ik voel mezelf weer ontladen van alle stress en pijntjes die ik het afgelopen uur had opgebouwd.
Een goed gesprek
's Avonds zitten we met z’n zessen aan tafel; mijn man, onze jongens en ook nog een vriend, zoals altijd weer met veel rumoer, geklets, gelach en gedoe. Op dit soort momenten verlang ik ook vaak naar het eetritueel tijdens de sesshin als nog veel meer mensen, zo’n vijftig of zestig, in volledige stilte en aandacht kunnen genieten van het eten, je kunt horen dat het eten bijna op is aan het gerinkel van het bestek – wat een verschil! Maar deze avond, ondanks wat me die middag overkwam, kon ik het goed hebben.
Op een gegeven moment zegt Thomas tegen zijn broers: ‘Jongens, mag ik even de aandacht, ik wil jullie vertellen dat ik vanmiddag een goede daad heb verricht. Ik heb ons mam opgevangen na een flinke woedeaanval – hij knipoogt naar mij – die ze niet zo heel vaak heeft zoals jullie weten. Ze heeft even lekker bij me kunnen uithuilen en zo kan ze er weer even tegenaan, dat heb ik toch mooi eventjes voor jullie ook gedaan!’ En hij slaat zichzelf op de borst, de slimmerd! ‘En pap, je zult niet geloven waar die woede over ging…, over de spinazie à la crème die ik niet goed had afgespoeld.’ Hij hoopte natuurlijk op bijval, maar kwam bedrogen uit: ‘Nou, dat begrijp ik helemaal, want dat vind ik namelijk ook mega-irritant!’, zegt mijn man. We hebben lol met elkaar komen tot de slotsom dat het fijn is om af en toe even flink kwaad te zijn en te kunnen huilen, omdat zo’n bui ontlaadt en weer gemoedsrust kan opleveren. Mooi!
Sinds deze bewuste dag kan ik dat pubergedoe hier in huis weer wat beter aan. Ik heb echt niet de illusie dat hun gedrag zal veranderen, de puberteit kan soms stierlijk vervelend zijn, maar is een fase die voorbij gaat en waarvan ik ook weer erg veel kan leren. Ik kan geduld oefenen en toleranter worden, wat ik meeneem op mijn levenspad!
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari