Herbereken route
the village I finally reach deeper than the deep mountains indeed the capital where I used to live Eihei Dogen (1200 – 1253) .
Terwijl vrienden er bij Mondriaan op aandringen dat hij zijn schilderij ‘Victory Boogie Woogie’ in 1944 ook daadwerkelijk zou voltooien, lijkt de kunstenaar zelf aan het eind van zijn leven op een punt aangekomen waar voltooiing en oplossingen niet meer bestaan. De Victory Boogie Woogie is geschilderd in olieverf op canvas en, zoals veel van Mondriaans latere werk, in de primaire kleuren rood, geel en blauw met verder gebruik van wit, grijs en zwart. In dit werk nuanceert hij de kleuren echter van licht naar donker, wat sterk bijdraagt aan de dynamiek van het beeld. De schilder blijft met gekleurd karton en kleine stukjes tape het ontwerp voortdurend bijwerken en herzien; hij krijgt steeds meer plezier in deze manier van werken waarbij hij geen concreet einddoel of resultaat meer voor ogen heeft. Zo maakt hij niet één Victory Boogie Woogie, maar iedere dag een andere; een onderzoek in verf, tape, karton, papier op en over elkaar, soms wel zeven lagen dik, een experiment zonder einde. Tot een paar dagen voor zijn dood zal Mondriaan veranderingen blijven aanbrengen, het proces van iets doen waar geen einde aan schijnt te komen boeit hem meer dan een concreet resultaat. Voorvoelde hij wellicht dat in de toekomst zowel in de kunst als in de maatschappij het procesmatige steeds belangrijker zou worden? Is verandering wellicht het centrale thema van zijn oeuvre – en van ons leven? Is zijn voorliefde voor muziek en dans niets anders dan zijn liefde voor verandering en beweging? De dynamiek van de door elkaar heen dansende kleuren en opengebroken lijnen verwijzen naar het levensritme waarin alles altijd in verandering is. Dertig jaar eerder had Mondriaan al in zijn schetsboek geschreven dat de theosofische leer van de evolutie een bepalende factor in de geschiedenis van de kunst is en evolutie is meer dan verandering en blijft per definitie onvoltooid. In de warmte van de middagzon hangt de zoete geur zwaar boven het paarse heideveld. Luid zoemend eisen wilde bijen en hommels hun deel op. De zoete roes schept een helderheid waarin keuzes onontkoombaar worden. Is het de leegte van het veld versus de volheid van mijn gemoed of de volheid van het veld versus de leegte van mijn gemoed? Aan de blauwe hemel vormen ragfijne wolken een lotusbloem waarop de drie schikgodinnen voorbijdrijven. De eerste spint mijn levensdraad, de tweede meet hem af en de derde heeft haar schaar al vast. Het kleed dat ik zelf weef, is echter nog lang niet voltooid …We shall not cease from exploration And the end of all our exploring Will be to arrive where we started And know the place for the first time T. S. Eliot (1888 – 1965)
ZenActueel home
ZenActueel archief
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
ZenActueel nieuwe artikelen
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari