Elkaar verstaan, wat een klus!
De komende weken krijgen we een kijkje in de teisho’s van Floor in de sesshin van mei. Dit artikel introduceert die. Samu zijn de klussen die tijdens de sesshin gedaan moeten worden. Net als bij andere ‘werkweken’ moet duidelijk zijn wie corvee heeft en waar haar of zijn werkzaamheden uit bestaan.
Renée Mulder, Zen.nl Voorschoten
Op 28 mei begonnen 61 mensen aan de sesshin die Floor Rikken ging leiden. Zoals gebruikelijk op de eerste middag, werd tijdens de opening verteld welke deelnemers de samu voor hun rekening namen en welke werkzaamheden zij moesten verrichten. Janneke en ik mochten teisho-secretaris zijn. Prima, dacht ik, tot ik er achter kwam dat de deze taak niet alleen bestaat uit notuleren van de teisho’s (lezingen), maar dat wij ook een stukje voor ZenActueel moesten schrijven. Help! Schrijven? Ik? Dat kan ik niet!
De aanvankelijke paniek maakte plaats voor de gedachte dat ik een mooie kans kreeg om ‘zen = doen’ in praktijk te brengen en mijn ik-kan-niet-schrijvenbubbel te onderzoeken. Dat sluit mooi aan op het thema: elkaar verstaan. Kan ik zo schrijven dat anderen mij verstaan?
Ruimte
Hoe kan ik jou verstaan? Kun je voelen? En jezelf of de ander voelen? Kun je opmerken dat er ruis op jouw lijn zit en waaruit die bestaat? Wat gebeurt er met jou wanneer je luistert? Wat resoneert in jou? Kun je alles laten bestaan? Ben je bereid te luisteren? Al tijdens de eerste teisho rijzen er veel vragen. Wat is verstaan en luisteren eigenlijk? Op al deze vragen luidt het eerste antwoord: adem, ga terug naar je adem.
Luisteren, zo formuleerde Floor het, is je ruimtepak uittrekken. Dan kun je jezelf laten zien, verstaan worden en anderen verstaan. Je bent in staat af te stemmen en te doen wat nodig is. Niet meteen achter je impulsen aanhollen, maar de dingen laten zoals ze zich voordoen. Dat vraagt vertrouwen. Dat vraagt dat je het neemt zoals het komt. Baal je? Dan baal je. Geniet je? Dan geniet je.
Elkaar willen verstaan, vraagt ‘blootgeven’. Je ontdoen van je verpakking. Een ruimtepak heeft in bepaalde situaties nut, maar wil je je ontwikkelen, dan moet het op zeker moment uit. Dat is reuze spannend. Je weet niet hoe het verder gaat, noch hoe het afloopt, zo zonder je pak. Uittrekken is daarom niet zonder risico. Wanneer je elkaar wilt verstaan, is het zaak je te laten zien. Als ik mij niet laat zien, wie heeft er dan een relatie met wie?
Met elke laag verpakking die verdwijnt, groeit je zelfvertrouwen. Vertrouw erop dat je het kunt. Resoneer met dat wat gebeurt. Uit je ruimtepak gaan leert je beter voelen en afstemmen. De scheiding tussen binnen en buiten verdwijnt. Je ruimtepak uittrekken is vooral spannend binnen relaties. Daar leven verwachtingen, ideeën en denkbeelden.
Moed moet
Floor onderscheidde drie soorten moed: fysieke, morele en sociale moed. Fysieke moed doet denken aan Rambo, het zwaard, een klassieke held. Deze moed gaat vaak gepaard met geweld; er zijn winnaars en overwonnenen. Morele moed koppelen we aan staan voor je zaak, zoals een activist de moed opbrengt de wereld te beïnvloeden om haar of zijn idealen te verwezenlijken. Tot slot noemt Floor sociale moed, lef om elkaar te willen verstaan, kwetsbaar te durven zijn. Wanneer je angst of schaamt voelt, je laten zien met je angst of schaamte.
Sociale moed tonen is de uitdaging aangaan om jezelf steeds wat meer af te pellen. Meer laten zien impliceert zowel pijn als bevrijding. Maar je kunt er ook lol in hebben. Kun je meebewegen met wat zich aandient?
Elkaar verstaan is uitdrukking geven aan wat in jou resoneert; je hoeft daar
niets aan toe te voegen; hoe minder je toevoegt, hoe meer je laat zien. Het vraagt sociale moed om erop te durven vertrouwen dat wat jij doet, goed genoeg is.
Bovendien, verzekerde Floor ons, dat proces is nooit voltooid. Een mens is nooit af. Het werk is nooit af. Je leven is nooit af. We kunnen oefenen en deel zijn van het grote geheel. En je kunt hierin je eigen pad vinden. Maar realiseer je dat er geen einde aan dat pad komt.
Ik vind dat een inspirerende gedachte; het is nooit af. Ik kan oefenen om beter te verstaan, me beter verstaanbaar te maken, maar ik ben daar nooit mee klaar. Ik kan steeds opnieuw beginnen – net als met schrijven.
De komende herfstsesshin van 14 t/m 20 oktober onder leiding van Lilian van der Vaart zal gaan over ‘Vriendschap als keuze’.
Voor deze sesshin zijn nog enkele plaatsen beschikbaar.
Klik hier voor meer informatie en aanmelding.
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari