Echt koken is echt zen
Op de afgelopen
opleidingsdag voor zenleraren, 11 maart, stond ‘s ochtens het koken als zenvolle activiteit centraal. Koken wordt in de Japanse zentraditie gezien als een zeer wezenlijke en zenvolle taak; de positie van de kok in het zenklooster, genaamd tenzo, is dan ook heel belangrijk. Onze eigen tenzo, Theo Sigmond van
De Steenen Tafel vertelde over hoe zen hem dagelijks inspireert als chef-kok van dit bekende restaurant in Arnhem. Michel Dijkstra ging verder in op Dogen, die als Japans zenmeester uit de middeleeuwen tot op de dag van vandaag invloed heeft op de kookkunsten van de zentraditie. Zie
hier de opnames van de lezing van Michel Dijkstra, ook auteur van het boek
Zen Boeddhisme, dat op de lijst van verplichte boeken staat voor de opleiding tot zenleraar. Hieronder enkele citaten die Michel besprak tijdens zijn lezing.
Rijst wassen, bereiden en eten
De rijst wassen en de groente schoonmaken mag je niet aan anderen overlaten, maar moet je zelf doen, met je eigen handen, terwijl je geest volledig op je werk is gericht. Wees niet afwezig of nalatig; geen moment mag je slechts aan één detail denken en daarbij andere dingen verwaarlozen. Een groot meer bestaat uit waterdruppels en een hoge berg uit nietige deeltjes. Zo moet je niet één druppel van de oceaan van kracht verspillen. Neem je voor ieder kleinste deeltje goeds naar de berg van goedheid te brengen.
Als je de rijst wast en er wat zand in vindt, dan moet je dat verwijderen. Daarbij mag je geen enkel rijstkorreltje weggooien.
De kok is de basis van de kloostergemeenschap
Als de kok alle energie steekt in wat de situatie werkelijk verlangt, dan zal zowel de handeling zelf als de methode die hij gebruikt op natuurlijke wijze de Boeddha-leer versterken. De zorg voor de functie van tenzo (kok in het zenklooster) is de weg die alle monniken in staat stelt hun oefening heel gestaag voort te zetten.
Uit
Instructies voor de kok (Tenzo kyokun, 1237) van Eihei Dogen Zenji (vertaling Judith Bossert)
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari