Beginnen met zen
Als je besluit je op te geven voor een cursus zenmeditatie, besluit je één avond per week samen met anderen te gaan zitten. Die avond krijgt een heel ander karakter dan de andere avonden. Een van de beginnende cursisten deelt haar ervaringen met de lezers van ZenActueel.
Diana de Visser
Starend naar de regen, voel ik een lichte tegenzin opkomen. Zo direct begint mijn eerste les zenmeditatie, en hoewel ik daar al weken naar uitkijk, is mijn enthousiasme wat afgenomen. Waarschijnlijk komt dat doordat ik weet wat de avond normaal gesproken in petto heeft (een kop thee, stukje chocolade, leuke serie), terwijl ik dat vandaag niet weet. Je weet wat je hebt, niet wat je krijgt, dat idee. Toch voel ik ook een fijne nieuwsgierigheid als ik in de auto stap en op weg ga. En ik weet waarvoor ik het doe. Naast het feit dat ik al lang interesse heb in meditatie en in het boeddhisme in het bijzonder, komt daar de laatste maanden bij dat mijn brein enorm actief is. Bijna continue spoken er vragen door m’n hoofd, vaak over nogal gewichtige onderwerpen, zoals zinvol leven en geluk ervaren, en komen er als reactie daarop zoveel antwoorden bij me binnen dat het lijkt alsof er af en toe kortsluiting ontstaat. Vaak gebeurt dit wanneer iemand iets overweldigends meemaakt, heb ik mij laten vertellen, maar bij mij is dat niet het geval. Misschien maak ik wel te weinig mee, waardoor ik te veel ga nadenken, lezen en luisteren, wat zorgt voor een ‘overload’ aan informatie… Hoe dan ook, echt prettig is het niet. Toen ik de aankondiging van Zen.nl zag, ging er een lichtje branden; minder informatie tot me nemen en meer tot mezelf komen, klonk als het juiste plan. Natuurlijk wilde ik wel eerst even het boek van
Rients lezen (
Leer denken wat je wilt denken), dat wist mijn ratio nog van me gedaan te krijgen. Maar daarna heb ik mij opgegeven voor de introductiecursus, waarvan dus vanavond de eerste les zal zijn.
Sober
De Zendo is sober ingericht, maar toch sfeervol. Een aantal mensen is al aanwezig. Rustig praten ze wat, zittend op hun meditatiekussen. Wanneer ik mijn schoenen uittrek, wordt mij op het hart gedrukt dit in de gang te doen. Daar voel ik al direct een bubbeltje opkomen, het voelt bijna als een terechtwijzing. Daarna pak ik een meditatiekussen en probeer een prettige houding te vinden. Hoewel ik al wat ervaring heb met meditatie, is het vinden van een fijne houding nog knap lastig. Ik ben dan ook gewend om te zitten op een stoel, op de trap (als ik mijn kinderen naar bed heb gebracht) of in mijn bed, wat heel anders zit dan op een kussentje. Gelukkig kan ik spieken bij mijn medecursisten en vind ik na een tijdje een redelijk comfortabele houding.
De les begint met uitleg over de hartsutra, een belangrijke boeddhistische tekst die we vervolgens gaan reciteren. Doordat de tekst in het Japans is en het tempo vrij hoog ligt, blijkt dit nog een aardige uitdaging. Halverwege struikel ik over een woord en kan ik de draad niet meer oppakken. Voor de vorm beweeg ik mijn lippen nog wel, maar komt er geen geluid meer uit. Toch vind ik het prachtig, vooral het luisteren naar de cd waarop een groep zenleraren de hartsoetra zingt. Ik herinner me een lezing van Rients, die ik een tijdje terug heb bekeken via
Youtube, waarin hij vertelt hoe muziek gemakkelijker tot het onbewuste kan doordringen dan geschreven of gesproken tekst, en dat ervaar ik nu zeker zo. Zelfs voel ik een traan opkomen, die ik snel inslik. Mijn ratio houdt de touwtjes nog even flink in handen. Na de sutra begint de eerste meditatiesessie. Twintig minuten stilzitten leek me geen probleem, maar bleek net even wat lastiger dan gedacht. Mijn benen, netjes onder me gevouwen, beginnen te protesteren. Het is ook wat lastig om mijn ogen open te houden; bij zen wordt gemediteerd met de ogen enigszins geopend, terwijl ik gewend ben deze te sluiten.
Door al deze afleidende factoren lukt het me niet echt om in een rustige gemoedstoestand te komen. Toch laat de bel me een beetje opschrikken, kennelijk heb ik wel een bepaalde ontspanning kunnen bereiken. Na een korte wandeling door de kamer om even de benen te strekken, gaan we weer zitten. Tijdens deze tweede zit voel ik me rustiger, al moet ik wel een keer van houding veranderen om een tinteling in m’n been te sussen. We eindigen met een theeceremonie die door mijn onervarenheid wat langer duurt dan zou moeten. Ik heb het een beetje koud en geniet zo van de warme thee dat ik niet merk dat de rest al klaar is met de thee en geduldig op mij wacht om hun kop neer te mogen zetten. De volgende keer zal ik wat beter op de groep letten en wat minder op mijn persoonlijke ervaring, zo neem ik me met een inwendige glimlach voor.
Rechte rug
De dagen na de eerste les neem ik me voor elke dag zelf te mediteren, wat me in de avonden lukt, maar ’s ochtends nog lastig is. Eigenlijk zou ik eerder moeten opstaan om ‘s ochtends te kunnen mediteren, wat me op dit moment een flinke uitdaging lijkt. Vaak ben ik als ik wakker word nog moe, en eerder opstaan voelt dan als tegennatuurlijk. Aan de andere kant zegt een zacht stemmetje in me dat meditatie in de ochtend er wellicht voor zou kunnen zorgen dat ik me juist vitaler voel. Hoe dan ook, voor nu blijft het nog even bij een voornemen… Toch merk ik wel iets van de avondmeditaties; sinds een paar dagen heb ik een lichte pijn in mijn nek, wat ik wijd aan het rechterop zitten. Sinds de meditatieles merk ik namelijk beter wanneer ik niet helemaal rechtop zit. Apart vind ik dat, want tijdens de les werd onze houding maar één maal gecorrigeerd. Kennelijk heeft dit zich toch ergens verankerd in mijn brein en zorgt dat er nu voor dat ik mezelf makkelijker kan corrigeren. Met een gekromde rug zitten voelt op de een of andere manier niet meer goed. Dit is genoeg om m’n nieuwsgierigheid te prikkelen en uit te kijken naar de volgende les. En naar de volgende theeceremonie natuurlijk.
Van hernia tot zen
Wat is angst en hoe er mee om te gaan
Ik geloof dat ook kinderen behoefte hebben aan momenten van rust en zelfreflectie
Experiment: Zie alles als een droom
Door zen heb ik ingezien dat het leven draait om de verbindingen die je maakt
Recensie Nexus van Yuval Noah Harari