Zonder doel ben je geen mens*
Laatste deel van de Inleiding van het boek
Non-dualiteit in de praktijk
Zonder doel is er geen weg en geen mens. Doel en weg blijven in onze geest haast altijd gescheiden, net als dag en nacht, ook al beseffen we dat ze niet te scheiden zijn. Als we te druk in ons hoofd zijn, dan raken we het gevoel van eenheid van weg en doel kwijt en worden we verscheurd door twijfels over de zin van ons leven. Zijn we verlicht, dan verwonderen we ons over de eenheid in alle tegenstellingen.
Non-dualiteit in de praktijk beoogt de vaardigheid te trainen om de spanning tussen de tegendelen optimaal te gebruiken om een goed en gezond leven te leiden. Dan kunnen we ook anderen daarin faciliteren en stimuleren.
Krishna is noch binnen, noch buiten geboren. Waar werd hij geboren? Een koan die heel logisch is. Noch in de hemel, noch in de hel. Noch binnen, noch buiten. Krishna werd geboren op de drempel. Als je het antwoord eenmaal gelezen hebt, dan kun je het afdoen als een flauw grapje. Tegelijkertijd is dat waar alles gebeurt, alles gebeurt op de drempel van het bestaan. We worden geboren op de drempel. We gaan dood op de drempel. Want er is geen binnen en er is geen buiten. Er is alleen maar een tussenruimte tussen deze begrippen en die heet nu of verandering.
Ook al glijden woorden van de ene betekenis in de andere, het is functioneel die goed te definiëren. Wie de betekenis van een woord beter kent en in staat is die te onderscheiden van de connotatie die het woord voor hem of haar heeft, is beter in staat om met anderen te communiceren. Woorden begrenzen en verdelen, maar kunnen ook verenigen. Dat wat woorden tussen mensen kunnen bewerkstelligen, kunnen ze ook in elk individu doen. We kunnen soms genieten van onze eigen woordspelingen, maar een andere keer komen we niet uit de knopen die we daar zelf gelegd hebben.
Je zou kunnen zeggen dat menszijn een woordenspel is, dat vaak tot op de grens van leven en dood gespeeld wordt. In een taalstrijd of godsdienstoorlog draait het voornamelijk om woorden. Iemand die echt weet wat een woord voor haar of hem betekent, zal minder snel in een inwendige knoop schieten. Een woord bestuderen is dus jezelf bestuderen; met inzicht in de betekenis van woorden sta je sterker en flexibeler in de wereld. In dit boek bestuderen we een aantal belangrijke woorden, als causaliteit, zingeving, nu en eeuwigheid. We doen niet aan waarheidsbevinding. Het is ook geen filosofisch traktaat. Het boek nodigt uit om knopen in ons duale denken te ontdekken en te ontknopen.
We kunnen geen woord gebruiken dat niet duaal is. Non-dualiteit is een concept dat als zodanig zelf duaal is. Maar het is ook een non-concept, een ervaring. Een ervaring die voelbaar wordt in de bewegingen die we maken van dualiteit naar non-dualiteit en weer terug. En het is misschien wel in die beweging waar de kern, de essentie van het leven zich ophoudt, zonder zich ooit ergens te bevinden. De geoefende lezer, de filosoof, de duale denker zal nu wellicht een drang voelen erop te wijzen dat de beschrijving van non-dualiteit als de beweging van het duale naar het non-duale lijkt op een cirkelredenering. Ja, dat is inderdaad het geval. Deze cirkel van woorden en ideeën, die dankzij oefening langzaam maar zeker groter, wijder en helderder wordt, zal steeds meer mensen faciliteren en stimuleren om in voortdurende verandering, duurzaam gelukkig en gezond te zijn.
*
Deze titel heeft alleen betrekking op degene die dit kan lezen, en niet voor anderen. Dit is een voorpublicatie. Het boek Non-dualiteit in de praktijk verschijnt op 1 November van dit jaar.
In Memoriam: Ton Lathouwers
Arjen oefent compassie Help hem als je wilt
Interview Anne Peters: ‘veerkracht en flexibiliteit, dat is waar zen om draait.’
Meditatie in plaats van Medicatie
Zentuinen studiereis begonnen
Kandinsky ontroert