Maakt Facebook ongelukkiger?

Rients, Zen.nl Nederland. De bewijzen stapelen zich op, hoe minder op sociale media, hoe gelukkiger. Twee maanden geleden publiceerde het American Journal of Epidemiology (1 febr. 2017) opzienbarende resultaten over de relatie tussen Facebook-gebruik en welbevinden. Meer dan vijfduizend mensen waren gedurende drie jaar onderwerp van het Facebook-onderzoek. Niet eerder werd zo’n uitgebreid onderzoek over zo’n lange periode gedaan. De resultaten liegen er niet om. In de reële wereld geldt dat een groot sociaal netwerk vaak samengaat met algemeen welbevinden. Deze onderzoekers tonen aan dat voor de omvang van je sociale media-netwerk eerder het omgekeerde waar is. Zowel meer ‘liken’ als meer klikken op ‘links’ leidt tot een afname van het gevoel mentaal en fysiek gezond te zijn en daarmee met een algehele afname van de tevredenheid over het leven. Ook degenen die niet zozeer bezig zijn met ‘liken’ en klikken, maar meer met het posten van eigen updates ontkomen niet aan de negatieve effecten. Bovendien lijkt online sociaal-zijn een negatieve invloed te hebben op aandacht voor sociale relaties in de reële wereld. De boodschap uit dit onderzoek is dat je er beter aan doet je Facebook-activiteiten te beperken tot enkele minuten per dag en dat tijd doorbrengen met werkelijke vrienden je een stuk gelukkiger maakt.

Deens onderzoek

Het onafhankelijke Deense Happiness Research Institute kwam in 2015 op basis van een minder groot, maar niet minder relevant onderzoek tot zeer vergelijkbare conclusies. Aan hun onderzoek deden ruim duizend mensen mee. Van deze doorsnee Deense groep mensen zat 94 procent dagelijks op Facebook en driekwart zelfs meer dan dertig minuten per dag. De helft werd gevraagd om een week lang geen gebruik te maken van Facebook terwijl de andere helft gewoon mocht doorgaan met hun gebruikelijke Facebook activiteiten. Wat blijkt? Al na een week niet op Facebook te zijn geweest voelt deze groep zich enthousiaster, gelukkiger, minder boos, minder angstig en minder depressief. Hoe gemakkelijk kan het zijn? Of is het misschien niet zo gemakkelijk van Facebook af te blijven?

Rotterdams onderzoek

Natuurlijk deden we ook in Nederland onderzoek. De Erasmus Universiteit ondervroeg in een enquête 1350 Nederlanders en kwam tot vergelijkbare resultaten, met de aanvulling dat mensen die al niet lekker in hun vel zitten zich ook zeker niet gelukkiger gaan voelen door actiever te zijn op sociale media. Het AD schrijft naar aanleiding van dit onderzoek op 14 december 2016: ‘Mensen delen alleen hun gelukkigste momenten en doen zich op internet anders voor dan ze in werkelijkheid zijn. Vrienden die dat zien, kunnen dan al snel denken dat het leven van anderen leuker is. Dat bladeren door vakantiefoto's van anderen jaloezie, verdriet en eenzaamheid oproept, is voor mediapsycholoog Mischa Coster een bekend verschijnsel. Vooral ongelukkige mensen zijn er gevoelig voor, weet hij. ,,Iedereen heeft de behoefte om zichzelf met anderen te vergelijken. Maar Facebook is dan juist niet de plek waar mensen dat moeten doen als ze niet lekker in hun vel zitten'', zegt Coster. ,,Als je alleen thuis bent met Kerst ga je toch ook niet door de straten lopen om bij restaurants naar binnen te kijken hoe gezellig andere mensen het hebben?'' Wegblijven van Facebook zou mensen een stuk kunnen opvrolijken, meent Coster.’

Zen en Facebook

Is het de tijd die mensen aan Facebook en andere sociale media sites besteden, waardoor ze minder sociaal zijn en dus minder gelukkig? Met bovenstaande informatie ligt het antwoord voor de hand. Veel tijd besteden aan activiteiten op Facebook en andere sociale media kan ten koste gaan van je welbevinden, het kan aanleiding zijn jezelf op negatieve wijze met anderen te vergelijken en allerlei negatieve gevoelens opwekken. Facebook kan nooit vriendschapsrelaties in de reële wereld vervangen. Maar mensen die hun reële sociale netwerk goed onderhouden, kunnen ook profijt hebben van hun Facebook-activiteiten, mits verstandig en zeer beperkt gebruikt. Mediteren helpt je bewuster om te gaan met sociale media, betere keuzes te maken en je tijd effectiever in te richten. Bovendien heeft onderzoek, dat wij in 2014 uitvoerden onder ruim 1200 wel en niet mediterende ZenActueel-lezers, uitgewezen dat degenen die per week meer tijd aan mediteren besteden significant gelukkiger zijn dan degenen die dat niet doen. Voor mediteren geldt dus het omgekeerde als voor sociaal-mediagebruik. Denk bijvoorbeeld ook aan de sesshins. Na afloop geven de deelnemers zichzelf een significant hoger cijfer op geluk. Dit kan dus misschien voor een deel verklaard worden uit het feit dat de smartphones bij binnenkomst worden ingeleverd en je tijdens de sesshin ook even een week ‘vrij’ bent van Facebook.

ZenActueel home
ZenActueel archief

Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel

ZenActueel nieuwe artikelen

In Memoriam: Ton Lathouwers

Arjen oefent compassie Help hem als je wilt

Interview Anne Peters: ‘veerkracht en flexibiliteit, dat is waar zen om draait.’

Meditatie in plaats van Medicatie

Zentuinen studiereis begonnen

Kandinsky ontroert