De trotse prikker
Patrick Dirks,
Zen.nl Amsterdam. In een recente zenles was het thema schaamte. Een emotie die ontstaat wanneer we onszelf vergelijken met anderen. In de wijk waar ik woon zet ik mij in voor een startend bewonersbedrijf. Bewoners die zelf hun wijk aanpakken spreekt me enorm aan en help ik graag van de grond komen. We werken toe naar betaalde klussen, tot die tijd moeten we ons op vrijwillige basis ‘laten zien’. Een van de taken is het schoonhouden van de wijk. Dat komt neer op het ‘prikken’ van zwerfvuil en het legen van volle prullenbakken (dat het stadsdeel deze sinds 2014 niet meer leegt en vervolgens wilde verwijderen, vormde de oorspronkelijke aanleiding om het bewonersbedrijf op te richten). Ook ik heb nu al een aardig aantal ‘legingen’ op mijn naam staan.
De activiteit om smerige vuilniszakken, vol met andermans afval, uit de openbare vuilnisbakken te trekken, heeft herhaaldelijk een gevoel van schaamte opgeroepen. Een gevoel dat gepaard gaat met gedachten als: ‘mensen kijken op me neer’ en ‘ik hoor dit eigenlijk helemaal niet te doen, ik heb zelfs gestudeerd.’
Toen ik laatst weer een prullenbak leegde en iemand mij zag, overkwam me weer hetzelfde gevoel van schaamte. Dit keer echter verplaatste ik mij onwillekeurig in hem, alsof ík aan het kijken was naar iemand die een prullenbak aan het legen was. Kijkend met een lichte weerzin, een afgunst, betrapte ik me op het feit dat ik in het verleden echt zo naar anderen heb gekeken!
Op dat moment kwam er in mij een heel ander schoort schaamte op. Een schaamte voor het feit dat ik in het verleden met een blik van ‘ik-wil-er-niets-mee-te-maken-hebben’, heb gekeken naar zij die de smerige klussen deden. Schaamte voor het feit dat ik mij schaamde wanneer ik zelf prullenbakken leegde. Hoe durf ik, dacht ik, hoe durf ik neer te kijken op iemand die verantwoordelijkheid neemt voor onze maatschappij, waar vuilnis een inherent onderdeel van uitmaakt. Hoe durf ik mij beter te voelen en te denken dat ik die taak niet zou hoeven doen, alsof ik zelf geen afval produceer.
Dat ging allemaal in een flits door mijn hoofd, terwijl ik die bak aan het legen was. En toen zette die schaamte zich om in trots. Trots dat ik hielp de wijk schoon te houden, trots dat ik daarvoor de cultureel minderwaardig geachte taak van het legen van prullenbakken op mij nam, en trots dat ik door de schaamte heen was gebroken.
Lees in deze ZenActueel ook:
Like ons op facebook