Mijn ontmoeting met Ganda Saara Yangom
Rients Ritskes. Gisteren, op 27 april 2016, ontmoette ik Ganda Saara Yangom, een reizende bedelmonnik uit Korea op zoek naar verlichting. Het werd voor mij een ontroerend gesprek met een bijzonder mens. Ik ben hier in Vietnam om het boeddhisme te bestuderen, vooral om te kijken wat ik er als zenleraar kan leren. Volgende week hoop ik hier een week lang in een klooster door te brengen en nu bestudeer ik het boeddhisme in het dagelijkse leven van de Vietnamees.
Dat valt nog niet mee, want heel weinigen spreken Engels en monniken of nonnen zie je hier überhaupt niet of nauwelijks op straat. Toen ik Ganda Saara Yangom op straat zag lopen, twijfelde ik dan ook niet lang en sprak hem meteen aan met de vraag of hij Engels sprak en jawel hoor heel goed zelfs. Of hij tijd had om met mij een kop thee te drinken? Zo zaten we enkele minuten later samen ice tea te drinken.
Zonder adres
Hij vertelde alle tijd van de wereld te hebben, want als reizend monnik en had huis noch haard en evenmin afspraken. Alles wat hij heeft zit in zijn stoffige rugzakje. Hij heeft geen adres, geen email en ook geen telefoon. Je kunt hem overal op de wereld tegenkomen, maar je zult hem ergens toevallig moeten treffen, want hem bellen om een afspraak te maken gaat dus niet. Hij is 53 jaar oud en op zoek naar verlichting, echt zo’n monnik waarover je leest in de boekjes en ik zit er nu thee mee te drinken.
We praten alsof we elkaar al jaren kennen en vragen elkaar het hemd van het lijf. Hij is zwaar onder de indruk als ik vertel op mijn 17e al begonnen te zijn met mediteren en nu leiding geef aan een eigen zenschool in Nederland. Ik ben vervolgens minstens evenzeer onder de indruk van zijn verhaal.
Onze inspiratie
Onze inspiratie om op zoek te gaan ligt bij beide in onze studententijd. Ik begon filosofie te studeren en te mediteren en hij begon sociaal werk te doen en werd vrijwilliger in verschillende hospices. Het werk gaf hem vele jaren voldoening, maar hij bleef diep van binnen toch onrustig en wilde meer geestelijke vrijheid en diepere rust ervaren. Daarom besloot hij in 1999 monnik te worden en na enkele jaren in een Theravada boeddhistisch klooster het hebben gemediteerd en gestudeerd vertrok hij om als reizend monnik op zoek te gaan naar een diepere rust en grotere geestelijke vrijheid.
Ik vroeg hem waar hij de nacht door zou brengen en of hij misschien samen met mij wat zou willen eten? Dat laatste kon niet, want het was al vier uur geweest en na vieren eet een boeddhistisch monnik in Azië niet meer. De nacht was hij van plan door te brengen op het station van Hanoi, of als hij een bus kon vinden op het vliegveld, want daar was airconditioning. Hij sliep er vooral zittende op de grond, maar liefst zo weinig mogelijk. De rest van de nacht bracht hij door met loopmeditatie.
Nooit slapen
Ik vertelde dat er in het hotel waar ik verbleef vast nog een kamer over zou zijn en dat ik de overnachting voor hem zou betalen, maar ook dat sloeg hij beleefd af. Hij sliep altijd in het openbaar, zodat iedereen kon zien dat hij ijverig en serieus was in zijn streven naar de verlichting. Alleen in een tempel of klooster permitteerde hij zich wel eens een normale nachtrust, maar dat was afgelopen jaar slechts enkele nachten het geval geweest.
Hij reist vooral te voet, maar soms ook per bus, trein of boot. Vliegen deed hij niet, maar ook zonder het vliegtuig kun je overal komen, glimlachte hij vriendelijk. Zo was hij ook al meerdere keren in Japan geweest en onder de indruk van het strenge kloosterleven aldaar, maar verbaast over het getrouwd zijn en luxe leven van de Japanse boeddhistische priesters. Met name in de Theravada traditie van Myanmar (Birma) wat hij als zijn thuis beschouwde was dat allemaal niet weggelegd voor monniken en evenmin voor priesters. Hij vroeg me vooral zijn Theravada klooster eens te bezoeken als ik ooit in Myanmar zou zijn. Ik beloofde hem dat, mocht ik ooit naar dat mooie land gaan.
Reïncarnatie
Ik vroeg hem wat hem zo aantrok in het Theravada boeddhisme, wat immers de oudste stroming binnen het boeddhisme is en waarvan de aanhangers veelal geloven in reïncarnatie. Anders dan in onze Zen-Mahayanaschool waarin we geloven dat iedereen in dit leven de verlichting kan bereiken, gaan veel Theravada aanhangers er vanuit dat alleen sommigen dat in deze incarnatie kunnen bereiken. Hij vertelde me, met een aanstekelijke rust, dat dit geloof hem veel ontspanning gaf.
Toen hij in 1999 begon als monnik voelde hij zich altijd heel gespannen en bang om het fout te doen. Nu was dat al veel minder. Dat kwam vooral ook omdat hij vanuit zijn geloof niks hoefde te bewijzen. Hij deed zijn best en dat is alles wat nodig was, verder zou hij wel zien wat zijn karma hem bracht.
Diep respect
Ja, misschien had hij wel gelijk. Vroeger was ik erg overtuigd van het idee dat iedereen, of tenminste de meeste mensen in dit leven de verlichting zouden moeten kunnen bereiken. Inmiddels ben ik wat gematigder in mijn optimisme en heel gelukkig mijn Theravada vriend te hebben ontmoet.
Ik gaf hem geld om de volgende dag eten te kunnen kopen, hij vertelde me ook een cadeautje voor mij te hebben. Ik dacht hoe kan dat nou, je wist toch niet dat we elkaar zouden ontmoeten? Uit zijn rugzakje haalde hij tot mijn grote verbazing een in geschenkverpakking gehuld groot pak overheerlijke Chinese thee, waarvan ik bij het schrijven van dit stukje zit te genieten. Het is overheerlijk en het is zo’n groot pak dat ik er nog weken mee toe kan. Dat je als reizend monnik ook nog altijd zo’n groot cadeau bij je kunt hebben. Met grote dank en diep respect voor mijn vriend: Ganda Saara Yangon.
Lees in deze ZenActueel ook:
