Zie ook het archief.

Tweet

Like ons op facebook

De stelling van deze week:
Cosmetische plastische chirurgie maakt gelukkig
klik hier
om je mening te geven

Lees in de ZenActueel van volgende week de uitslag.

Uit de Zen.nl-Facebookgroep

Oproep aan de Nederlandse regering

Rients Ritskes, Zen.nl Nederland. Deze maand publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ons Bruto Nationaal Geluk. Overigens zo noemen ze het niet, waarom niet? Daarover later meer. De afgelopen tijd hebben we in ZenActueel meerdere malen gepubliceerd over de altruïstische economie (zie de ZenActueel van 12 augustus, 19 augustus, 26 augustus en 2 september 2015). In de altruïstische economie staat niet de winst centraal, zoals in het huidige kapitalistische systeem, maar de bijdrage aan menselijk geluk en een duurzame omgang met het milieu. We stelden in onze eerdere publicaties dat dit mede te realiseren is door overheden en bedrijven te stimuleren of te verplichten zich te verantwoorden voor hun bijdrage aan geluk en duurzaamheid, zoals ze nu verplicht zijn verantwoording af te leggen over hun financiële resultaten. We konden toen niet vermoeden dat nu, enkele maanden later, het CBS met dit eerste zeer gedegen onderzoek naar ons Bruto Nationaal Geluk zou komen. Geweldig.

Nederland meet Bruto Nationaal Geluk
Het CBS noemt in het rapport het begrip Bruto Nationaal Geluk (BNG) niet een keer, terwijl het ruim 150 pagina’s dik is. Waarom noemen ze het dan niet zo? Misschien omdat we de term niet zelf hebben uitgevonden? Deze is namelijk geïntroduceerd door de boeddhistische koning Jigme Singye Wangchuk van Bhutan. Hij begon vanaf 2008 in zijn land het BNG te meten in termen van levensstandaarden, gezondheid, educatie, cultuur, goed bestuur en geestelijk welzijn. Internationaal vindt deze benadering steeds meer aanhang. Het is een bredere methode om de levenskwaliteit te meten dan het Bruto Nationaal Inkomen, BNI, of het Bruto Nationaal Product zoals het voorheen genoemd werd. Hoe dan ook denk ik dat de directeur-generaal van het CBS, dr. T.B.P.M. Tjin-A-Tsoi waarschijnlijk heeft gedacht dat het politiek handiger zou zijn om de term BNG te mijden en de neutrale term ‘subjectief welzijn’ te gebruiken.

Welzijn in Nederland online
Herman van Rompuy (oud-‘president van Europa’) durfde wel over geluk te spreken en vond dat het bij regeringen wel iets centraler mocht staan in hun beleid. Hij stuurde vorig jaar als nieuwjaarsgeschenk aan alle wereldleiders het boek World Book of Happiness, waarin Leo Bormans aansluiting bepleit bij de internationale beweging die streeft naar meer geluk. Hierin loopt Nederland achter, aldus het SCP in 2011. Het SCP, het CBS en het Planbureau voor de Leefomgeving verzamelen wel gegevens, maar in het beleid wordt er maar bar weinig mee gedaan. Economische graadmeters als het BNI en de economische groeicijfers hebben in ons nog erg calvinistische land veel meer impact. Het wordt dus spannend om te zien wat de regering gaat doen met het deze maand door het CBS gepubliceerde rapport, dat uitkwam onder de naam: Welzijn in Nederland 2015 en geheel online te lezen is.
Het BNI en BNG staan elkaar overigens niet in de weg. Het BNG is gewoon een nieuw maatschappelijk kengetal en maatstaf voor materieel én geestelijk geluk, waar het NBI zich alleen op de materiële dimensie richt. Gelukkig schreef het Sociaal en Cultureel Planbureau in 2011 dat het thema ’geluk’ op de politieke agenda moet komen en gemeten zou moeten worden. Door de Verenigde Naties is in 2012 een resolutie aangenomen die bepaalt dat overheden het geluk van hun burgers moeten proberen te vergroten. Het CBS zet met haar prachtige verslag van ons Bruto Nationaal Geluk een geweldige eerste voorzet, die de regering en de Tweede Kamer kunnen gebruiken om aan de slag te gaan.

De belangrijkste conclusies van het CBS:
Twee op de drie Nederlanders voelen zich (bijna) altijd gelukkig, en een even grote groep voelt zich (bijna) altijd kalm en rustig. De meeste mensen hebben weinig last van negatieve emoties: de overgrote meerderheid voelt zich (bijna) nooit erg zenuwachtig (70 %), is (bijna) nooit somber of neerslachtig (75 %) en zit zelden of nooit diep in de put (85 %).
Bij positieve en negatieve emoties zijn het hoogst behaalde onderwijsniveau en de positie in het huishouden van belang, maar hier zijn ook duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen zichtbaar: mannen ervaren meer positieve en minder negatieve emoties dan vrouwen. Bijna 90 % van de volwassenen vindt de dingen die ze doen in het leven zinvol. Vooral stellen – al dan niet met thuiswonende kinderen – vinden hun leven zinvol; alleenstaanden en alleenstaande ouders zijn aanzienlijk minder positief over de dingen die zij doen in het leven. Vrouwen zijn gemiddeld wat positiever over de zinvolheid van het leven dan mannen.

Levenskunst is de oplossing
Het CBS geeft veel getallen en berekent van alles en nog wat en geeft uiteindelijk één duidelijke suggestie aan de regering. In haar conclusies schrijft het CBS namelijk: ‘het is dus belangrijk om de groep die ontevreden is met de fysieke of psychische gezondheid te verkleinen, vooral een slechte psychische gezondheid drukt zwaar op het algemeen welzijn.’ Kortom, er moet meer gedaan worden aan onze psychische gezondheid en ik denk dat het goed zou zijn als dat vooral op een gezonde manier gedaan zou worden. Dus niet meer psychiatrische instellingen, maar meer mogelijkheden om aan de eigen geestelijke gezondheid te werken, bijvoorbeeld in de vorm van yoga-, meditatie- en mindfulnesscursussen.
Uit het onderzoek dat Ap Dijksterhuis aanhaalt in zijn boek Op naar geluk blijk namelijk dat zo’n 50 procent van ons geluk niet van omstandigheden af hangt maar van de keuzes die we maken. De helft van ons geluk hangt dus af van onze levenskunst. De Rotterdamse ‘Geluksprofessor’ Ruut Veenhoven pleitte in een uitgebreide NWO-studie uit 2006 in dit verband al voor veel meer ‘life-style coaching’. Deze zou zich volgens hem moeten richten op de volgende vier vaardigheden die volgens hem alle vier aan te leren zijn, namelijk:
* het vermogen om te genieten
* het vermogen om te kiezen
* het vermogen om in ontwikkeling te blijven
* het vermogen om zin in het leven te zien
Bovenstaande onderstreept en sluit naadloos aan bij de positieve effecten die deelnemers aan onze zencursussen en zencoaching rapporteren.

Oproep aan de Nederlandse regering
Op grond van de conclusie van het CBS, dat door de psychische gezondheid te stimuleren ons nationaal geluk kan stijgen, zou ik de regering willen vragen om op alle yoga-, zen-, meditatie- en mindfulnesscursussen het lage btw tarief van toepassing te verklaren. Momenteel is het zo dat alleen actieve sport die gericht is op het verbeteren van de fysieke conditie daaronder valt, maar de scheiding tussen werken aan de lichamelijk en geestelijke conditie is lang achterhaald. Alles pleit er dan ook voor om alle vormen van yoga, zen, meditatie en mindfulness niet langer onder het 21% maar onder het 6% tarief te laten vallen, zodat het nog toegankelijk wordt, ook voor mensen met een smalle beurs. Investeren in je fysieke én mentale conditie is immers van nationaal belang.

Mede met dank aan Ton Kessels, oud-bestuurvoorzitter van Pantein Zorggroep voor zijn input over het BNG

Hoe mooi alles

Nico van Spanje, Zen.nl Den Bosch. De toneelvoorstelling ‘Hoe mooi alles’ vertelt het ontroerende liefdesverhaal van Leo Vroman, beroemd dichter en bioloog (1915-2013), en Tineke Sanders. De joodse jongen Leo vlucht bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog halsoverkop uit Nederland met achterlating van zijn prille liefde Tineke. Zij zullen elkaar pas na zeven jaar weerzien. Leo komt tijdens de oorlog in Indonesië in de Japanse kampen terecht.
In de voorstelling zie ik Leo Vroman, een prachtig en ontroerend gespeelde rol van Kees Hulst, op zijn knieën neervallen en met gebogen hoofd vertellen dat hij zo, gedwongen door zijn kampbewakers, 15 uur geknield heeft moeten zitten zonder te mogen bewegen.
Ik als zenbeoefenaar spits meteen mijn oren. Dit klinkt bekend. Japan, knielen en niet-bewegen. Ik ken dat van mijn zazenbeoefening in de zendo. Kees Hulst als Leo Vroman vraagt zich, met een meer dan ironische ondertoon, hardop af waarom hij zo moest zitten en of dat soms te maken had met het boeddhistische gedachtegoed van de Japanners dat ze aan de gevangenen wilden overbrengen!?
Tijdens mijn allereerste sesshin, een aantal jaren geleden, kom ik mezelf genadeloos tegen. Op een snikhete zomeravond zit ik vlak voor een hevig onweer in de zendo. Als de zenmeester op blote voeten met een wierookstokje in zijn hand door de zendo loopt, beeld ik me in dat hij een soort troepeninspectie houdt. Opeens, als in een droom, waan ik me in een Japans interneringskamp uit de Tweede Wereldoorlog. Een golf van haat en verzet tegen dit belachelijke systeem van niet mogen bewegen, stilte en hiërarchie, borrelt in me op. Omdat deze ervaring zo werkelijk voelt, ben ik hevig ontdaan en van slag. Door me te concentreren op mijn ademhaling word ik langzaam weer rustig.
Als ik later terugkijk op deze ervaring besef ik dat ik mezelf beter heb leren kennen. Dankzij de meditatie die ik gelukkig uit vrije wil, rechtop zittend en met opgeheven hoofd beoefen, besef ik hoe ik me door mijn emoties en vooroordelen laat leiden, maar ook hoe ik me hiervan kan losmaken. En dat allemaal door een aantal uur in aandacht stilzitten.
En nu kijk ik naar Leo Vroman en zie hem in een Japans interneringskamp op de grond geknield zitten. En doordat Kees Hulst zijn personage zo prachtig speelt en ik zo goed met hem kan meeleven, vraag ik me met hem toch weer af waar dat niet-bewegen, dat lange stilzitten, maar ook die hardvochtigheid die daarin schuilt, toe leidt. Wat hebben de Japanse zenrituelen mij te bieden?



In stilte formuleer ik een antwoord: Ja, ik denk dat dat stilzitten, dat niet bewegen soms heel hardvochtig en cru is. En ja, ik denk zeker dat het gebruik van dit soort methoden zeker in de jaren veertig van de vorige eeuw te maken had met de boeddhistische zencultuur in Japan. Maar natuurlijk is het zo dat het volkomen oneigenlijk werd toegepast en zo een afschuwelijke methode werd om gevangenen te vernederen.
Terwijl ik dit in stilte bedenk, zie ik hoe Vroman zich op het toneel concentreert op het leven om hem heen. De wereld van de beestjes, de taal, de mensen en zelfs de Japanners. Ik zie hoe hij zichzelf vragen stelt, zich verwondert, en zijn liefde voor zijn Tineke blijft koesteren.
En die aandachtige en liefdevolle blik op zichzelf en de wereld om hem heen lijkt hem kracht te geven om als een vrij en onafhankelijk mens in de wereld van de kampen te kunnen verblijven en daarna een nieuw leven op te bouwen.
Door het kijken naar de onafhankelijkheid en vrijheid van geest van Vroman besef ik opnieuw dat het bij zazen en mijn meditatie niet gaat om het niet-bewegen, de stilte of welk zenboeddhistisch erfgoed dan ook, maar om het ontwikkelen van aandacht en liefde voor de wereld in zijn totaliteit. Met alles erop en eraan. Een oproep tot een vrij, onafhankelijk en oorspronkelijk leven. En zo inspireren Leo Vromans leven, de makers van de voorstelling én de zenrituelen mij om verder te gaan. En daar ben ik ze dankbaar voor.
De voorstelling ‘Hoe mooi alles’ (spel:Esther Scheldwacht, Kees Hulst, regie: Leon van der Zanden) speelt tot en met 19 december in diverse theaters in het hele land. Een aanrader.

Kopen mensen die aan zen doen altijd biologisch?

Commentaar van de EENS stemmers (21%):
* Het positieve effect van meditatie in het nemen van meer verantwoordelijkheid over de eigen gedachten, gevoelens bubbels etc. werkt door in je verantwoordelijkheid nemen voor je omgeving (milieu).
* Ja, en vooral ook fair trade. En koopt vooral ook alleen het nodige.
* Respect voor alles wat leeft en met liefde en aandacht verzorgd is, maakt de keuze voor biologisch vanzelfsprekend!
* Maar dan moet hij het wel kunnen betalen.....
* Iemand die met zijn volledige bewustzijn eten koopt, kan dat niet anders doen dan met respect voor natuur en het eigen lichaam. Biologisch eten is niet alleen goed voor de bodemcultuur; het bevat alle noodzakelijke vitaminen en mineralen die een mens dagelijks nodig heeft. Dat in tegenstelling tot de reguliere landbouw, waar de meeste van deze nutriënten zijn onttrokken door gif en bodemverarming.
* Sinds ik mediteer, heb ik nog meer aandacht voor wat en hoeveel ik eet, dus koop.

Commentaar van de ONEENS stemmers (79%):
* Wel proberen zoveel mogelijk te doen. Maar je kan dit niet van iedereen verwachten.
* Wie geen geld heeft voor bio, is niet minder zenvol.
* Het gaat om de intentie om het beste voor te hebben voor onze natuur, de levende wezens, en ons lichaam.
* Iemand die aan Zen doet kweekt zelf zoveel mogelijk zijn groenten en doet dat zonder chemische middelen.
* Het is niet zo zwart/wit!
* Iemand die aan zen doet koopt soms is iets wat niet biologisch is maar wel heel lekker en geniet er dan wel van.
* Deze geitewollensokkenuitspraak zou mij bijna doen besluiten te stoppen met Zen.
* Hahahahahahahahaha, dankje. Het is zenvol om te voelen wat goed voelt. En voor sommige mensen voelt het goed om biologische spullen te kopen.
* De stelling gaat uit van een dogmatische houding en dogmatiek staat op gespannen voet met een zen volle bewuste houding.

Enkele feiten over biologische koopgewoontes
Het biologische aandeel van alles wat we aan levensmiddelen kopen is langzaam maar zeker aan het groeien, maar nog steeds slechts 6% á 7%. Het zijn vooral hoger opgeleiden die biologisch kopen en dat zal ook veel met het geld te maken hebben, want het is gemiddeld zo’n 40% duurder. De mensen die niet biologisch kopen, doen dat ook vooral om de prijs. Sommigen vinden het maar onzin, maar dat is maar een kleine groep. Men koopt vooral biologisch omdat men (en volgens deskundigen terecht) denkt dat het goed is voor dier en milieu. Ook denk men wel dat het misschien gezonder is, maar dat is maar moeilijk aan te tonen. Er zijn wel meer dan 100 grote studies gedaan maar er worden geen grote verschillen gevonden.

Epicurisme

Wanneer je dan eindelijk
helemaal in het hier en nu bent,
in touch met je ware zelf,
the present moment,
geen onderscheidende gescheidenheid,
je zelfrealisatie realiserend,
ja dan
ben je eindelijk en werkelijk in staat
de ware en diepe betekenis te ervaren
van dat Grote Geheim des Levens:
de spekpannenkoek met stroop.

Gedicht van dr. Stijn Hoppenbrouwers, lid bij Zen.nl Nijmegen en lector aan de HAN

De kracht van buigen

De ervaringen van Nynke
Nynke van Dijk is cursist bij Zen.nl Nijmegen, in het dagelijks leven geeft ze onder andere Thaise massages. Ze volgt met veel enthousiasme de power zen lessen. Het buigen geeft haar een rijkdom aan ervaringen. Voor Nynke is het niet alleen een fysieke oefening maar het werkt ook door in haar denken en voelen. Door er zelf iets in te stoppen, je aandacht of een intentie, kun je in haar ervaring veel uit de oefening halen. Nynke probeert bijvoorbeeld bij elke buiging te letten op haar ademhaling en de houding.
‘Ik merk dat de oefening van het buigen me beter laat voelen hoe ik in mijn lijf zit. Door de zich herhalende beweging word ik me soms meer bewust van spanningen en blokkades, door me daarvan bewust te worden verbreed mijn bewustzijn’
‘Ook de symboliek van de diepe buigen vind ik mooi; bijvoorbeeld de handen die je voor de buiging dicht bij het hart houdt. Eenmaal op de grond, til je je handen omhoog, dit is voor mij een beweging die respect uitdrukt. Ik heb gelezen dat monniken deze oefening doen om zichzelf te zuiveren van karma en gedachten, dat vind ik een mooie intentie om de beweging mee te maken.’
We kunnen ons er tijdens de oefening op richten de beweging gecontroleerd te maken, met aandacht. Door deze concentratie kom je tijdens het buigen meer in je lijf, je komt dichter tot je kern. Het mediteren erna begint daardoor gelijk rustiger.
‘Het buigen werkt naar mijn idee ook door in het dagelijks leven, zeker als je buigt met de intentie om je bewustzijn te vergroten. In het begin is het best een uitdaging, maar op een gegeven moment kom je echt in een flow. Dan voel ik echt dat mijn energie gaat stromen.’



Power zen is de krachtige combinatie van drie eeuwenoude zen oefeningen uit de Koreaanse zentraditie. Deze serie oefeningen bestaat uit 108 diepe buigingen, loopmeditatie en zenmeditatie. Deze drie basisoefeningen worden afgesloten met een korte theeceremonie.

108 diepe buigingen
De 108 diepe buigingen doen we in 25 minuten. Het aantal is symbolisch, want in de 25 minuten maakt iedereen er zoveel hij of zij wil. Ben je goed in conditie dan maak je al snel 150 buigingen maar als je wat ouder bent dan maak je er misschien 30 of 40. Het maakt niet uit hoeveel je er maakt, als het maar goed voelt voor jou. Na deze '108' buigingen is iedereen aardig bezweet en buiten adem.

De loopmeditatie
Daarna volgt de loopmeditatie. Eerst lopen we 5 minuten in een normaal looptempo en komen we rustig weer op adem. Onze hartslag die tijdens het buigen flink was opgelopen normaliseert zich. Na vijf minuten wordt het tempo van lopen drastisch verminderd. Heel langzaam en bewust bewegen we onze voeten en voelen de rust die over ons valt. De hartslag wordt weer rustig en de ademhaling wordt diep en regelmatig.

Zenmeditatie
We gaan zitten voor de zenmeditatie. In lijf en denken merk je de rust zich verder en verder verdiepen. Je denken wordt rustiger en rustiger totdat het geheel verstilt en je denken één wordt met je zeer voldane lijf en rustige ritmische ademhaling. Je vergeet de tijd en bent één met alles totdat de meditatiebel aangeeft dat de 25 minuten om zijn. Daarna smaakt de thee als nooit tevoren.

Power zen kun je volgen bij Zen.nl Amersfoort, Zen.nl Amsterdam, Zen.nl Den Bosch en Zen.nl Nijmegen.

ZenActueel TV
gemist?