Zie ook het archief.
Aung San Suu Kyi
Realisten zijn toch niet zo realistisch
Rients Ritskes, Zen.nl Nederland. Ben jij een overtuigde realist, net als Einstein? Jammer dan, want hoewel nog breed aangehangen, raakt het eenzijdig realisme beetje bij beetje steeds verder achterhaald. Voor de duidelijkheid; realisten geloven dat onze omgeving onafhankelijk van ons bewustzijn bestaat en onafhankelijk van of wij er naar kijken of niet. En deze ‘realistische’ kijk op de wereld is door recente experimenten in Delft niet langer echt realistisch gebleken. De zogenaamde realisten gaan uit van een dualistisch wereldbeeld. Ze geloven in het bestaan van een waarnemer los van dat wat wordt waargenomen. In de wetenschap zijn er duizenden onderzoekers bezig om te controleren wie er meer gelijk hebben, deze realisten of de idealisten. De idealisten gaan er vanuit dat alles met alles samenhangt en vooral veranderlijk, meer vloeibaar of zelfs geestelijk, dan wel energetisch is. Alles bestaat in de wereld van de idealisten wel, maar als steeds veranderende en beïnvloedbare samengestelde onderdelen van een groter geheel. Het menselijk bewustzijn en de invloed daarvan op zichzelf en de omgeving heeft bij de idealisten een centrale rol. Ze gaan er vanuit dat wat we denken heel belangrijk is en samenhangt en invloed heeft op de wereld om ons heen, net als ons handelen. Waarnemen, bewustzijn en denken is voor hen, naast effectief handelen, ook een grote bron van invloed op de wereld. De momenteel aan populariteit winnende positieve psychologie is hiervan ook een uitingsvorm. Deze stroming in de psychologie gaat er vanuit dat positieve gedachten een positieve invloed kunnen hebben op onze gezondheid en die van de mensen om ons heen. Informatie teleportatie In het laboratorium in Delft is nu al voor de zoveelste keer op kwantum niveau het gelijk van de idealisten aangetoond. Dat wil zeggen dat prof. Ronald Hanson en de zijnen er in geslaagd zijn om aan te tonen dat een setje eeneiige-tweeling-elektrons zich ook op grote afstand nog steeds gedragen alsof ze één zijn. Dus wat de een over komt beïnvloedt meteen ook de ander en wat de een ‘weet’, ‘weet’ de ander tegelijkertijd op grote afstand ook. Dit geldt dus alleen voor ‘gesynchroniseerde’ elektrons, die ik hier de ‘eeneiige-tweeling-elektrons’ heb genoemd. De mogelijkheid dat wat de een overkomt ook de ander overkomt en wat de een weet de ander ook weet, zonder direct verbonden te zijn, is daarmee op atomair niveau aangetoond. Informatie kan op deze wijze, zonder enige verbinding, dwars door alles heen geteleporteerd worden. Wij bestaan ook uit atomen, dus wij kunnen theoretisch ook geteleporteerd worden, net als in de beroemde televisieserie Star Trek, waar men al in de jaren zestig het beroemde Beam me up, Scotty zei, waarna met een eenvoudige druk op de knop de teleportatie voltrokken werd. En dat niet alleen, we kunnen ook op twee plaatsen tegelijk zijn. De komende honderd jaar zal dit zeker nog theorie blijven, maar sinds dit jaar hebben ze dus in Delft opnieuw en nog overtuigender dan eerder aangetoond, dat het fenomeen teleportatie, waar Einstein niet aan wilde, toch wel degelijk bestaat. Een steun in de rug voor de idealisten. Wil je het Ronald Hanson zelf heel goed en redelijk begrijpelijk horen uitleggen? Zie dan dit mooie filmpje: Hanson over quantumteleportatie. De idealisten en realisten zullen beide wel een beetje gelijk hebben, zoals licht zich voordoet als deeltjes in de deeltjes meter en als golven in de golvendetector. Toch blijft dit, niet alleen voor Einstein, een beetje moeilijk te rijmen met ons denken. Immers, iets kan toch niet voor de een vloeibaar zijn en voor de ander vaste vorm aannemen? Of toch wel? Einstein kwam daar niet uit en wij tegenwoordig ook niet, maar in Delft hebben ze wel weer even laten zien dat zaken minder vast liggen dan de hardcore dualistische realisten dachten. Mediteren en het effectief idealisme van Aung San Suu Kyi Wat heeft het bovenstaande idealisme nu te maken met onze zenbeoefening? Het wetenschappelijk uitgangspunt is hier relevant, namelijk dat de wetenschap steeds duidelijker maakt dat wanneer we dingen bekijken, deze dingen door het er naar te kijken veranderen. Dus met onze aandacht veranderen we de wereld. Het uitgangspunt van het zenboeddhisme is dat de kracht van het getrainde aandachtige denken vrijwel onbeperkt is. Zo blijkt immers een krachtige denker vaak sterker dan een goed uitgerust leger. Denk aan Malala Yousafzai, die het zonder geld of macht en in haar eentje de Taliban in Pakistan heel moeilijk maakt en ongelooflijk veel bereikt voor de vrouwen in haar land. Of Aung San Suu Kyi, die met haar onverzettelijke idealisme onverslaanbaar lijkt voor alle militairen in Myanmar bij elkaar. Geïnspireerd door haar boeddhistische levensovertuiging en meditatie praktijk heeft ze altijd weten vast te houden aan de uitdaging om ethisch en liefdevol te blijven denken en handelen. Ondanks de grote offers die ze tot nu toe heeft gebracht, lijkt er geen spoor van zelfmedelijden te zijn. Toch had ze heel graag haar man en kinderen in Londen bezocht, vooral ook toen haar echtgenoot Michael in 1998 op 53 jarige leeftijd ernstig ziek werd en stierf. Ze hadden elkaar in 1995 voor het laatst gezien en toen Michael in 1997 longkanker bleek te hebben hadden ze natuurlijk nog graag afscheid van elkaar willen nemen, maar zijn 30 verzoeken voor een visum werden afgewezen door de junta. Zelfs de steun van de paus en president Clinton bracht de junta niet op andere gedachten. De militaire leiders moedigden haar daarentegen aan om haar man in Londen te bezoeken en te kiezen voor haar familie. Dat weigerde ze omdat ze wist dat ze daarna niet meer terug zou mogen keren naar haar land. Ze wist zich in deze moeilijke beslissing gesteund door de overtuiging van haar man, namelijk dat wat zij deed goed was. Ze vertoond en vertoonde geen spoortje zelfmedelijden, ook niet toen ze oog in oog stond met de dood van haar geliefde. Aung San Suu Kyi Haar idealisme, haar overtuiging dat de kracht van ons denken wonderen tot stand kan brengen, is een overtuigend bewijs dat idealisme lonend kan zijn. Haar doel om met de kracht van positief denken en ethisch handelen de democratie te laten zegenvieren, lijkt steeds dichterbij te komen. Maar ze blijft bescheiden en roept haar aanhangers op om ondanks de grote overwinning bescheiden te zijn en de verliezers waardig te behandelen. Ik teken voor haar idealisme. Zelf zegt ze in een interview: "Meditatie heeft me geholpen om me geestelijk te sterken en steeds de juiste weg te volgen. Voor mij is meditatie een onderdeel mijn manier van leven. Als je mediteert leer je de geest te sturen door middel van het ontwikkelen van bewustzijn." En wie zijn geest kan sturen, lijkt de wereld te kunnen regeren.
Citaat uit Dertig zenlessen:
Een gemeenteambtenaar was nog maar twee weken met zen aan de gang en kwam terug bij zijn leraar. Deze vroeg: ‘Welke invloed heeft de beoefening van zen op je dagelijks leven gehad?’ Hij antwoordde: ‘In tegenstelling tot vroeger zie ik op weg naar mijn werk nu de bomen langs het fietspad staan.’ ‘Heel goed, je bent op de goede weg!’ zei de leraar. Twee maanden later zagen ze elkaar weer en opnieuw vroeg de leraar welke invloed de zenbeoefening op hem had. Nu antwoordde de ambtenaar: ‘Sinds kort zie ik de bomen ook staan als ik terugkom van mijn werk!’
‘De dertig zenlessen hebben grote indruk op mij gemaakt. Met het mediteren hebben ze tot nu toe een zeer positieve invloed op de kwaliteit van mijn leven en werk gehad.’
Prof. dr. Jelle Barentsz, radioloog Radboud Medisch Centrum