ZenActueel nummer 24, 12 juni 2015. Zie ook het archief. Meld je hier gratis aan als abonnee.
ZenActueel TV: Does a dog have Buddha-nature?
Afwas brengt verlichting
Harm Jonker, Zen.nl Zeist. Terwijl ik naar huis fiets, voelt het alsof ik vanuit een grote, ronde, doorzichtige bal naar de wereld kijk. Zojuist heb ik een uitdagende meditatieles gehad en nu een voldaan gevoel. Ondertussen passeer ik de huizen waar ik twee uur geleden ook langs fietste. De verlichte ramen zien er anders uit dan op de heenweg, meer uitnodigend. De scooters en auto's lijken voorbij te zweven in plaats van te razen. Wat een heerlijk gevoel, dit ga ik de hele avond vasthouden. Lekker relaxed. Nadat ik de deur achter me dicht trek, slaat de harde realiteit me direct weer om de oren: het speelgoed van de kinderen ligt overal op de grond en de wasbak staat vol met vuile afwas. Mijn zengevoel is direct verdwenen. Verslagen ga ik op de bank zitten en staar wat voor me uit. Dan herinner ik me een discussie die we een aantal lessen geleden hadden over wat zen precies inhoudt. De conclusie: Hat gaat niet om het mediteren zelf, juist het toepassen van zen in het dagelijks leven is de uitdaging. Misschien is het opruimen van speelgoed wel een goede oefening om dat in de praktijk te brengen. Ik sta op, begin met opruimen van het speelgoed. Op een gegeven moment realiseer ik me dat ik daadwerkelijk met al mijn aandacht het speelgoed heb opgeruimd. Dit voelt goed, op deze manier kan ik de afwas ook wel snel nog even doen. Vlug begin ik met sorteren en laat de wasbak vol stromen met warm water. Afwasmiddel erbij en vlijtig ga ik aan de slag. Net als ik het laatste bord in het afdruiprek heb geplaatst, komt mijn vrouw de keuken in en begint te lachen. Ze zegt: 'Wat fijn dat je de afwas hebt gedaan.' Een beetje trots op het complimentje zeg ik dat het een kleine moeite was. Dan voegt ze terloops toe: 'Blijkbaar was je vergeten dat we sinds vorige week een afwasmachine hebben?' Ze geeft me een kus en loopt naar de woonkamer. Met een mond vol tanden pak ik de theedoek en geïrriteerd droog ik af. Was ik nu zo geconcentreerd dat ik de wereld om me heen vergeten was? Of waren mijn gedachten toch bij andere zaken dan de afwas? Blijkbaar is zen toepassen in de praktijk nog niet zo simpel als ik stiekem even dacht.ZenActueel TV gemist?
Van leerling tot meester
Ton Akveld, Zen.nl Nijmegen. De Japanse zenmeester Soko Morinaga (1925 - 1995) neemt ons in zijn boek Van leerling tot meester, een doorlopende confrontatie met mijn eigen stupiditeit via een reeks chronologisch gerangschikte anekdotes mee in zijn levensverhaal. De anekdotes zijn onderverdeeld in drie delen waarvan het eerste deel gaat over de periode voor zijn intrede in het klooster, het tweede beschrijft zijn ervaringen als zenstudent. In het derde deel is hij zenmeester en weet hij het geleerde toe te passen in zijn dagelijks leven. Het hele boek is geschreven in een vlotte, goed leesbare stijl. Geen theoretisch zenboeddhistisch werk, maar een persoonlijke terugblik op een bewogen leven. Naarmate we verder in het boek geraken worden de teksten diepzinniger, tred houdend met de geestelijke ontwikkeling van de auteur. Soko's leven wordt als negentienjarige literatuurstudent bruut onderbroken als hij wordt opgeroepen om naar het front van de Tweede Wereldoorlog te gaan. Opeens wordt hij geconfronteerd met het vooruitzicht van zijn eigen dood. Soko overleeft de oorlog, maar zijn beide ouders sterven. Als na de capitulatie ook nog eens blijkt dat de 'gerechtvaardigde' oorlog in werkelijkheid een agressieve 'vuile' oorlog geweest is, stort zijn wereld in. Dan gaat hij zijn heil te zoeken in een zentempel. Na tevergeefs bij een reeks tempels te hebben aangeklopt, komt hij terecht bij een tempel in Kyoto, waar Zuigan Goto Roshi zijn leermeester wordt. Met veel pijnlijk vallen en telkens weer opstaan slaat Soko zich door zijn eerste jaar heen. Daarna wordt hij voor een intensieve training als leerling-monnik naar de Daitokuji tempel (eveneens in Kyoto) gestuurd.
Het gebruik is dat zenkloosters iedere aspirant-monnik aanvankelijk weigeren. Wachten, uitgescholden worden en het terrein afgegooid worden is zijn deel. 'In de tuin laten staan' wordt dit eufemistisch genoemd. Op de avond van de derde dag wordt hij eindelijk binnengelaten, al moet hij dan nog vijf dagen alleen in een kamer doorbrengen voordat hij echt mag meedraaien met de rest van de monniken. In die acht dagen heeft hij de tijd gehad om grondig zelfonderzoek te plegen. Nooit en te nimmer opgeven is zijn conclusie, de innerlijke kracht ontdekken om de obstakels die we tegenkomen het hoofd te kunnen bieden. Dat is wat het beoefenen van zen bewerkstelligt. Hij beschrijft het reilen en zeilen in het klooster, de strenge discipline, eindeloos mediteren, het ontbreken van privacy, het karige eten, bedelen, persoonlijk onderhoud met de zenleraar, koanstudie. In dit klooster zal Morinaga vijftien jaar trainen en studeren, en hier wordt hij uiteindelijk zelf tot zenmeester gewijd. Een boeiend en inspirerend levensverhaal dat ik van harte kan aanbevelen aan iedereen die nader kennis wil maken met het Japanse zenboeddhisme.
Feestelijke landelijke ziop-opleidingsdag
Uit de Zen.nl-Facebookgroep
Waartoe inspireert ZENMONKEY jou deze week?
Post it on Facebook!
Het boek Van leerling tot meester, een doorlopende confrontatie met mijn eigen stupiditeit van Soko Moringa is verkrijgbaar bij de Zen.nl Winkel.